THỬ THÁCH DƯỜNG NHƯ QUÁ SỨC
Trong đời sống hằng ngày, một cách nào đó thách đố luôn diễn ra. Đặc biệt, tại những giai đoạn cột mốc, bước ngoặt cuộc đời, luôn có mặt của thách thức. Nó khiến chúng ta mạnh mẽ, quyết đoán, trưởng thành hơn; và ngược lại, nó cũng khiến chúng ta chùn bước, thất vọng với bản thân, có khi tự trách mình!
Đời sống đức tin cũng không nằm ngoài việc luôn có thử thách song hành. Nhiều người lớn tự mình muốn học đạo và theo đạo thường nghĩ: khi trở thành người Công giáo rồi, sẽ không có, hoặc ít đau khổ, gian nan hơn! Tuy nhiên trên thực tế, đôi lúc, họ lại gặp quá nhiều thử thách kể cả sầu khổ sau khi được gia nhập đạo. Một câu nói đâu đó khiến chúng ta cần suy nghĩ, và thật sự đánh động ‘con không xin Chúa cất hết khổ đau, thử thách, nhưng xin ban cho con sức mạnh vượt thắng’. Nếu là những người không có đức tin, họ sẽ không biết bám víu vào ai mỗi khi gặp khốn khó, có lẽ họ chạy đến ông thần này, bà bụt kia, vái lạy tứ phương tám hướng. Nhưng chúng ta tin thờ Chúa, thì chúng ta đã biết trông cậy vào ai và chạy đến với ai lúc gặp nguy nan, thử thách.
Trong Tin Mừng, hầu hết đức tin của những người không phải Do thái được Đức Giê-su khen ngợi, và một trưng dẫn điển hình được sử dụng như một lời tuyên xưng đức tin trước khi rước lễ, đó là lời tuyên tín của viên đại đội trưởng Rô-ma: “Lạy Thầy, con chẳng đáng rước Thầy vào nhà con, nhưng xin Thầy phán một lời thì tôi tớ tôi được lành mạnh” (x. Lc 7, 6-7). Đoạn Tin Mừng hôm nay vẫn nói tới đức tin của một người ngoại từ miền Ca-na-an (nghĩa là không phải người Do thái), tuy nhiên, thử thách cho bà dường như quá lớn. Lẽ nào Đức Giê-su thử thách quá sức chịu đựng của bà, với câu chữ đanh thét “Thầy chỉ được sai đến cùng chiên lạc nhà Israel” (Mt 15, 24), và có vẻ nặng nề “không nên lấy bánh dành cho con cái mà vứt cho lũ chó con” (Mt 15, 26). Ở đây, dân Do thái được ưu tuyển và được gọi là “con cái”, còn bà miền Ca-na-an, vốn là người không được ưu tiên như người Do thái, lại được ví như “lũ chó con” hoặc “cún con”. Nếu chúng ta thử đặt mình vào vị thế của bà ấy, có lẽ chúng ta khó lòng chấp nhận lời nói đầy ẩn ý thách thức của Đức Ki-tô. Như vậy, chúng ta sẽ bỏ cuộc, ra về với lời cầu xin chẳng được thành sự! Tuy nhiên, như đã tường thuật, bà ta không dễ dàng nản lòng nhục trí khi nghe lời có vẻ khó nghe của Đức Giê-su, bà đủ bình tĩnh, nhẫn nại và kiên định với lòng van xin Người ngay từ đầu. Sự kiên nhẫn này đã giúp bà đáp lời một cách khôn ngoan sáng suốt và không kém phần đơn sơ, khiêm hạ, tin tưởng: “Thưa Ngài, đúng thế, nhưng lũ chó con cũng được ăn những mảnh vụn trên bàn chủ rơi xuống” (Mt 15, 27). Nói một cách rõ ràng hơn, lời bà ấy có thể được diễn giải chi tiết như: với thân phận không được ưu tuyển như con, mà cũng chẳng phải tôi tớ của ông chủ, đơn thuần chỉ là chú chó con thôi, thì dĩ nhiên sẽ không được ăn bánh nguyên phần dành cho con cái, nhưng chó con cũng được lượm lặt, ăn những mảnh vụn rơi từ bàn ông chủ một cách vô tình hay chủ ý.
Lời thưa của bà tuy ngắn ngủi, nhưng thiết nghĩ là một bài học lớn lao cho chúng ta - những người có đức tin và đang sống đức tin. Thật vậy, nếu đức tin chỉ tựa bằng hạt cải với kích cỡ nhỏ nhất trong các loại hạt, cũng trở nên cây cao lớn xum xuê rậm rạp, muôn chim đến làm tổ trú ngụ; nếu đức tin chỉ tựa bằng một đấu bột cũng làm dậy cả khối men. Vì lẽ, đức tin khiến chuyển núi dời non; đức tin chữa lành, làm cho người chết sống lại, trừ quỷ; đức tin sinh ra lòng kiên nhẫn, kiên định, hy sinh; đức tin đón nhận thử thách vui tươi, không hờn trách, đổ lỗi hay buông trôi cho dòng đời xô đẩy; đức tin chịu đựng, vượt thắng và cư xử khôn ngoan ngay cả khi cơ hàn, khốn khó.
Chúng ta có lẽ đôi lần thốt lên: thử thách dường như quá nặng, quá sức. Thánh giá của bản thân quá cỡ, quá lớn, quá mức chịu đựng…! Tuy nhiên, sự thật về những thử thách trong đời sống đạo của chúng ta không phải thế, mà được sáng tỏ hơn qua lời quả quyết của Thánh Phao-lô tông đồ trong thư gửi cho giáo đoàn Cô-rin-tô: “Không một thử thách nào đã xảy ra cho anh em mà lại vượt quá sức loài người”; Ngài nói tiếp “Thiên Chúa là Đấng trung tín, Người sẽ không để anh em bị thử thách quá sức; nhưng khi để anh em bị thử thách, người sẽ cho kết thúc tốt đẹp, để anh em có sức chịu đựng” (x. 1Cr 10, 13).
Nói như vậy, không có nghĩa Thiên Chúa là tác nhân của rủi ro, gian nan, đau khổ con người như chúng ta quen nói và tự hỏi: ‘Sao Chúa trao thánh giá cho tôi, cho gia đình tôi, cho vợ chồng tôi…nặng thế!’ Làm sao như vậy được? Vì lẽ thường tình, chẳng ông bố bà mẹ nào lại muốn con cái mình vất vả, gian nan, huống chi trao khổ đau cho chúng! Còn đây, Thiên Chúa không những yêu thương chúng ta mà còn thương yêu chúng ta hơn cả tình yêu cha mẹ dành cho con cái và vượt trên hẳn hành vi yêu thương chính bản thân của chúng ta nữa.
Theo thánh ý trọn hảo (perfect will) của Thiên Chúa, mọi điều, mọi sự, mọi việc mà Người ban cho chúng ta đều tốt lành, nhưng Người vẫn cho phép (permissive will) sự vật, sự thể xảy ra theo nguyên lý của nó vì Người đã đặt để chúng từ thuở ban đầu. Hơn nữa, Người hằng tôn trọng những gì đã trao ban cho con người như: tự do, ý chí, nhân vị, tình yêu, lòng khao khát liên lỉ…, và cho cả tạo vật như: định luật xoay vần, nguyên lý chuyển động,…Người cho phép chúng diễn ra vì lợi ích cho chúng ta “Thiên Chúa làm cho mọi sự đều sinh ích cho những ai yêu mến Người, tức là cho những kẻ được Người kêu gọi theo như ý Người định” (x. Rm 8, 28) và “vì Thiên Chúa ban ơn và kêu gọi ai, thì Người không hề hối tiếc” (Rm 11, 29).
Như vậy, thử thách cần thiết cho đời sống đức tin chúng ta không? Mục đích của các thử thách trong đời sống đạo là gì? Lời giải đáp rõ ràng và đầy thuyết phục được tìm thấy trong thư thứ nhất của Thánh Phê-rô tông đồ: “Những thử thách đó nhằm tinh luyện đức tin của anh em là thứ quý hơn vàng gấp bội - vàng là của phù vân hay hư mất chóng quá mà còn phải chịu thử lửa…” (x. 1Pr 7). Vàng thật hay giả còn cần đến lửa, huống chi đức tin chúng ta quý giá hơn mọi châu báu, kim cương, vàng bạc phù hoa, chắc hẳn cần đến lửa thử thách tinh luyện.
Sau cùng, không gì xác đáng hơn lời Thánh Gia-cô-bê nhắn nhủ chúng ta: “Đức tin có vượt thử thách mới sinh ra lòng kiên nhẫn. Chớ gì anh em chứng tỏ lòng kiên nhẫn đó ra bằng những việc hoàn hảo (thực thi bác ái, tha thứ, trông cậy, hy sinh…), để anh em nên hoàn hảo, không có chi đáng trách, không thiếu sót điều gì” (x. Gc 1, 3) và “phúc thay người biết kiên trì chịu đựng cơn thử thách (đặc biệt trong đời sống đức tin, đời sống đạo), vì một khi đã được tôi luyện, họ sẽ lãnh phần thưởng là sự sống Chúa đã hứa ban cho những ai yêu mến Người” (x. Gc 1, 12).
Chúa mời con nên Ki-tô hữu
Chẳng muốn con sống khác Ki-tô.
Muôn vàn ân sủng Ngài không tiếc
Nhưng cần thử luyện với lửa thiêng
Cho con một lòng luôn kiên định
Vượt qua thử thách với đức tin. Amen!
Lm. Xuân Hy Vọng
LÒNG TIN VƯỢT THẮNG THỬ THÁCH
Một lần nọ, với biết bao nỗi niềm ôm ấp trong lòng, một chị đã ngoài 40 vội vã tiến đến sụp lạy trước tượng Lòng Chúa Thương Xót mà khẩn cầu, van xin và chuyện trò với Chúa rằng:
- Lạy Chúa, xin hãy cất khỏi những nỗi muộn phiền nơi con.
Lúc ấy, có tiếng thầm thì trong lòng chị nói: “Chính con phải từ bỏ chúng, chứ không phải Ta là người cất bỏ chúng!” Chị nhủ lòng mình và tiếp tục cầu nguyện: “Xin Chúa hãy chữa lành đứa con tật nguyền của con được bình phục hoàn toàn”.
Đáp lại lời nguyện xin ấy, tiếng nói nhỏ nhẹ trong lòng chị van lên: “Linh hồn của nó thì vẹn toàn, và thân xác của nó chỉ là tạm bợ mà thôi, con à!”
Đến đây, chị ngó ngang ngó dọc, chuyển mình qua lại dường như không còn hứng cầu nguyện nữa! Nhưng rồi chị quyết tâm không ngừng nài nỉ, van xin Chúa: “Thôi thì xin Chúa ban cho con biết kiên trì, nhẫn nại nhé!”
Từ trong cung lòng thẳm sâu, có tiếng trả lời rằng: “Không phải thế con à! Kiên nhẫn là kết quả từ gian nan thử thách, và con sẽ gặt hái được chúng nếu con vui vẻ chờ đợi”.
Chị tiếp tục: “Lần này, xin Chúa ban cho con sống hạnh phúc được không?”
Lúc này, chị vừa nhìn lên tượng Lòng Chúa Thương Xót, chị thấy Chúa lắc đầu trả lời: “À, Ta chỉ ban cho con hồng ân, còn để sống hạnh phúc hay không thì tuỳ thuộc vào thái độ đón nhận nơi con thôi!”
Chị vui quá vì vừa được chiêm ngưỡng Chúa, vừa được chứng kiến tận mắt Chúa nói chuyện với mình, chị nhanh nhảu thốt lên: “Xin giải thoát con khỏi mọi đau khổ đời này!”
Chúa đáp lời: “Ðau khổ làm cho con xa cách thế gian, nhưng đưa con lại gần Ta hơn đấy, con biết không?”
Chị thưa: “Thôi, cho con xin một lần nữa nhé! Cho con tất cả mọi thứ để con vui hưởng cuộc đời làm con Chúa”. Chúa mỉm cười đáp: “Ta đã ban cho con sự sống để con có thể vui hưởng được tất cả rồi đấy thôi!”
Lần này chị hơi nản lòng vì Chúa chẳng ban như lòng chị cầu xin. Chị thầm thỉ với bản thân rằng: “Kỳ này mà Chúa không nghe lời con van nài nữa, thì con sẽ ra về!!!” Nói thế thôi chứ vì lòng yêu mến Chúa, nên chị nán lại tiếp tục nguyện cầu: “Ôi lòng Chúa thương con vô bến bờ, xin hãy ghé tai lắng nghe con dù chỉ một lần nữa thôi. Xin Chúa đáp lời tôi tớ tội lỗi, mọn hèn này. Và lời cầu con kêu lên cùng Chúa là: xin Chúa nâng đỡ đức tin yếu hèn, mỏng dòn của con để rồi con biết yêu thương hết mọi người giống như Chúa đã yêu thương và chết cho con”.
Lúc này, đôi mắt chị khép lại, những giọt lệ tự nhiên lăn dài trên gò má; và vì vậy, chị không nhìn thấy Chúa dang đôi tay ra, ôm lấy chị vào lòng, nhưng có lẽ chị cảm được hơi ấm nồng nàn từ suối nguồn yêu thương, lòng lân tuất từ Chúa Thương Xót, và được nghe Người êm ái đáp lời: “Ah! cuối cùng, con cũng đã có được ý muốn này. Nếu con thật lòng yêu Ta, thì con hãy chia san tình yêu, lòng xác tín này cho hết mọi người, và mang tình yêu nồng cháy này đến với Ta nữa!”
Anh chị em rất thân mến! Lời cầu xin của người phụ nữ trên có lẽ cũng có phần nào giống như lời cầu xin của người đàn bà Ca-na-an trong đoạn Tin Mừng hôm nay. Bà ta không ngần ngại vừa chạy theo Chúa Giê-su vừa nài nỉ, van xin Người chữa lành cho con gái bà. Và đứng trước thử thách mà dường như làm giảm lòng kiên trì, khiến bà chán nản bỏ cuộc! Hơn nữa, đối diện với lời khẳng khái, mạnh mẽ của Chúa Giê-su: “Không nên lấy bánh của con cái mà ném cho lũ chó con” (Mt 15, 26), mà đức tin của bà chẳng chuyển dịch, đổi thay, một mực tin vào lòng nhân từ đoái thương của Chúa Giê-su, mặc dù bà là người ngoại (người Ca-na-an). Tuy nhiên, chính vì đức tin ‘như đinh đóng cột’ của bà, mà lòng khiêm nhường chấp nhận thân phận yếu hèn của mình, và niềm tín thác vào Thiên Chúa của bà được bộc lộ qua lời đối đáp vừa khiêm nhu, hiền hoà, vừa đầy lòng tin tưởng: “Thưa Ngài, đúng thế, nhưng mà lũ chó con cũng được ăn những mãnh vụn trên bàn chủ rơi xuống” (Mt 15, 27) đã vượt qua sự im lặng, thử thách của Chúa Giê-su: “Này bà, lòng tin của bà mạnh thật. Bà muốn sao thì sẽ được vậy” (Mt 15, 28).
Nhìn vào tấm gương người phụ nữ Ca-na-an này, chúng ta cùng soi vào chính đời sống đạo của mình. Được đón nhận đức tin từ thuở bé, được dưỡng nuôi, lớn lên trong gia đình ‘đạo gốc’, nhưng đã bao lần đức tin ấy vượt thắng chướng ngại vật ngăn cản ta đến với Chúa, đến với hết mọi người, thậm chí cả những ai ta không ưa, không thích? Đã bao lần chúng ta làm chứng tá cho đức tin qua công việc bác ái, giúp đỡ, khuyến khích anh chị em trong cộng đoàn? Đã bao lần chúng ta tự hào, vui mừng thực sự vì được làm con Chúa, được lãnh nhận đức tin từ nơi Người? Đã bao lần chúng ta biểu lộ đời sống đức tin qua cuộc sống chân thật, hiền lành, khiêm nhường, ra đi đến với mọi người, đặc biệt những anh chị em đang bị ruồng bỏ, sống ngoài lề xã hội, những tâm hồn đơn côi, đang khát khao được yêu thương, quan tâm, để ý tới? v.v…
Lời Chúa hôm nay giúp chúng ta bừng tỉnh lại sau những cơn mê dài, đắm chìm trong vỏ bọc ‘người có đức tin vào Chúa, nhưng chẳng hề sống chứng tá đức tin’, ‘người được lãnh nhận đức tin sống động, nhưng sống tĩnh tại, vô can, bàng quan trước đau khổ của người anh chị em’, ‘người được tiếp nhận niềm hân hoan từ ân sủng đức tin, nhưng lại sống đau buồn, trói mình vào những lạc vui chóng qua của trần thế này’…Xin Chúa thương giúp đỡ mỗi người chúng con, thêm sức cho chúng con để mỗi người chúng con luôn hân hoan sống đức tin giữa đời. Amen!
Lm. Xuân Hy Vọng