Lược sử giáo xứ Chợ Mới
Thứ bảy - 28/08/2021 09:41
3416
KỶ YẾU GIÁO XỨ CHỢ MỚI
Địa Chỉ: 296 Lương Định Của - Ngọc Hội, Vĩnh Ngọc, Nha Trang, Khánh Hòa
Điện thoại: 058. 3891117
Facebook: Giáo xứ Chợ Mới
Ngày thành lập: 01/09/1671.
Thánh bổn mạng: Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời
Kính ngày: 15/08
Số giáo dân: 2700 người.
Giờ lễ:
+ Chúa Nhật: Lễ I: 5g00, Lễ II: 7g00; Lễ III: 17g30.
+ Ngày trong tuần:
- Thứ Hai và thứ Năm: 17g30
- Thứ Ba,thứ Tư, thứ Sáu và thứ Bảy: 4g45
I. VỊ TRÍ ĐỊA LÝ
Giáo xứ Chợ Mới nằm cạnh dòng Sông Cái, thuộc Thôn Ngọc Hội, Xã Vĩnh Ngọc,Thành Phố Nha Trang.
- Phía Bắc: giáp sông Cái (giáp Giáo xứ Phù Sa).
- Phía Tây: Xã Vĩnh Thạnh (đường Cầu Bè) (giáp Giáo xứ Bình Cang).
- Phía Đông: phường Ngọc Hiệp (cầu Chợ Mới) (giáp Giáo xứ Chánh Tòa).
- Phía Nam: giáp đường 23/10 (kéo dài từ cầu Chợ Mới (P. Ngọc Hiệp) đến cầu Bè (xã Vĩnh Thạnh)).
II. HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
Giáo xứ Chợ Mới là một trong những Giáo xứ có từ lâu đời, mang dấu ấn Đức Tin trên 300 năm và được diễm phúc đón tiếp bước chân đầu tiên của Đức Cha Phêrô Lambert de la Motte, vị Giám Mục tiên khởi của Địa Phận Đàng Trong. Giáo xứ đã chọn Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời (15/08) làm Bổn Mang.
Theo sử liệu Giáo Phận Nha Trang: Đức Cha Lambert de la Motte với hai Linh mục tiên khởi là Cha Giuse Trang và Cha Luca Bền cùng 2 vị thừa sai là Cha Mahot và Cha Vachet đã rời Thái Lan ngày 20/07/1671 để đến Việt Nam. Thuyền của các ngài gặp bão táp dữ dội tại đảo Phú Quốc…. Sau cuộc hành trình gian khổ và nguy hiểm, Đức Cha đã đến gần Nha Trang vào cuối tháng 08/1671. Sợ bị tiết lộ, chính quyền sẽ bắt giam và cơn cấm đạo sẽ bừng lên gây thiệt hại cho giáo dân, nên Đức Cha dạy kiếm nơi cho chắc chắn để cẩn mật cập bến ban đêm. Ngày hôm sau, lúc 10g30 sáng, một linh mục Việt Nam đi báo tin cho Ban Chức Việc biết có Đức Cha đến rồi ngài trở lui, dẫn theo 2 thầy giảng và 2 giáo dân Chợ Mới…. Đêm tối ngày 01/09/1671, được báo tin, giáo dân đã đem võng rước Đức Cha từ bờ biển về Chợ Mới bình an. Tại đây, sử liệu còn ghi thêm: các cha ngồi giải tội, Đức Cha ban Bí tích Thêm Sức cho 200 em và một ít người lớn. Lúc bấy giờ Giáo xứ Chợ Mới đã có 800 giáo dân. Đó là giây phút lịch sử vàng son và hạnh phúc nhất cho Giáo xứ.
Như vậy, đạo Công Giáo đã có tại Giáo xứ Chợ Mới tính đến nay khoảng gần 345 năm, và là một trong những Giáo xứ lâu đời nhất trong Giáo phận Nha Trang.
III. CÁC LINH MỤC PHỤ TRÁCH GIÁO XỨ (cha sở/cha phó)TỪ NGÀY THÀNH LẬP ĐẾN NAY
Khoảng năm 1670, Cha Mahot là cha chính xứ Chợ Mới, đến năm 1676 là Cha Courtalin. Mãi đến tháng 8/1907 (chiếu theo sổ Rửa Tội lâu đời còn giữ lại) lần lượt tìm thấy các Cha chính xứ sau đây:
Cố Durang (8/1907), Cố Joseph Laurent (10/1910), Cố Liêm (1910-1911), Từ 1911-1921: Không rõ, Cố Liêm và Cố Durang (1921–1923), Cha Anrê Tôn (1923–1924), Cha Giuse Dung (1924–1927), Cha Louis Valet, Cố Ngân (1927–1929), Cha Antôn Thạnh (1929–1937), Cố Quí và Cố Kim (1937–1939) Cha Antôn An (1939–1942), Cha Augustinô Cần (1942–1943), Cha Gioan Nguyễn Quang Xuyên (1943–1944), Cha Tôma Tới (1944–1945), Cha Giuse Nguyễn Sồ (1945–1954), Cha Phaolô Thì (1954–1955), Cha Alexis Lê Trung Hậu (1955–1957), Cha Phaolô Biên và Cha Martinô Hộ (1957), Cha Gioan Kim (1957–1959), Cha GB Nguyễn Quang Dung (1959–1960), Cha Giuse Nguyễn Trung Hiếu (1960–1967), Cha Phêrô Nguyễn Đình Phượng (1967–1972), Cha Antôn Hồ Ngọc Hạnh (1972–1986), Cha Gioakim Nguyễn Văn Có-ofm (1978-1979 Phó xứ kiêm Giáo họ Phù Sa), Cha Phêrô Phạm Ngọc Phi (1986–1991), Cha Augustinô Mai Hứa (1991–1996), Cha Louis Nguyễn Phúc Hải (phó xứ, 1994-1995) Cha Antôn Nguyễn Công Nam (1996-2012), Cha F.X Nguyễn Chí Cần (16/04/2012–nay), Cha Giacôbê Trần Ngọc Anh (phó xứ, 2012-nay).
IV. CÁC ĐOÀN THỂ TRONG GIÁO XỨ
Hiện tại, Giáo xứ có 1 Ban Hội Đồng gồm 21 thành viên, và 1 Ban Giáo Lý gồm 35 giảng viên cho 16 lớp. Ngoài ra, Giáo xứ còn có 4 Ca Đoàn (Thánh Tâm, Cécilia, Têrêxa, Đôminicô) - Hội Legio Mariae - Hội Junior - Hội Vêrônica - Hội Gia Đình PTTT - Hội Tôbia - Ban Thiếu Nhi Cung Thánh - Hội Gia Đình Tận Hiến, Hội Mônica, Nhóm Niềm Vui và Hy Vọng….
V. HOA QUẢ ƠN GỌI TRONG GIÁO XỨ
Giáo xứ Chợ Mới cũng được vinh dự khi đóng góp cho Giáo Hội nhiều thợ gặt:
Các linh mục: Vincent Lê Công Khương; Phaolô Nguyễn Văn Lạc; Giuse Lê Khắc Tâm; Louis Lê Văn Sinh; Vincent Trần Đình Phúc Quý; Matthêô Nguyễn Vĩnh Phúc; Micae Trần Đình Cường Phùng; Tôma Nguyễn Thành Nguyên; Phaolô Nguyễn Văn Dàng; Micae Nguyễn Thanh Tuyên; Giuse Nguyễn Hồng Phúc; Phêrô Đỗ Anh Cường.
Các nam nữ tu sĩ: Fr. Conzague Bí; Fr. Philbert Lê Văn Cấn; Fr. Désiré Lê Văn Nghiêm; Thầy Philip Lê Văn Tế;…. Matta Nguyễn Thị Lụa; Sr.Anna Nguyễn Thị Quả; Sr.Dénise Nguyễn Thị Quyền; Sr. Maria Nguyễn Thị Truyền; Sr.Matta Marie Ange Trang Nghiêm; Sr. Isave Đỗ Thị Vinh Hiển; Sr. Maria Bích Tuyền; Sr. Maria Đan Phương; Sr. Maria Thiên Hương; Sr. Thérèse Tuyết Hằng, Sr. Maria Nguyễn Thị Hiến;….
VI. NHỮNG SINH HOẠT GIÁO XỨ
Trước kia, Giáo xứ gồm có 3 họ đạo: Chợ Mới, Phù Sa và Gò Dê (Ngọc Thủy); nhưng nay, họ Phù Sa và Ngọc Thuỷ đã được nâng lên hàng Giáo xứ. Giáo xứ Chợ Mới hiện nay nằm trên một diện tích khá rộng với khoảng 2700 Giáo dân.
Giáo xứ được chia làm 8 Giáo khu: Bá Đa Lộc, Fatima, La Vang, Lộ Đức, Mân Côi, Lâm Bích, Luca (Lư Cấm cũ), Matthêu (Mã Thánh cũ). Mỗi Giáo khu có 2 uỷ viên Hội Đồng Giáo xứ phụ trách.
Giáo xứ Chợ Mới cũng vừa thành lập và ra mắt xứ đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể (25/10/2015) với tên gọi Xứ đoàn Phaolô Tống Viết Bường, nhằm giúp các em giáo lý thêm gần gũi, yêu mến Chúa Giêsu Thánh Thể nhiều hơn, cũng như phát triển các kỹ năng của bản thân.
Ngoài ra, Giáo xứ cũng thường xuyên thăm viếng, tổ chức phát quà cho người nghèo, người neo đơn lương-giáo trong địa phận Giáo xứ, đặc biệt là trong các dịp lễ, Tết….
VII. NHỮNG CƠ SỞ TRONG GIÁO XỨ
Ngôi nhà thờ đầu tiên được xây dựng lúc nào không rõ. Hiện nay còn một cái nền bằng vôi ghi năm 1801 tại khu đất gần Mã Thánh (giáo họ Matthêu hiện nay); nhiều người cho rằng đó chính là nền Nhà Thờ cũ. Cũng tại khu đất Mã Thánh này, Đức Cha Lambert đã sáng lập dòng Mến Thánh Giá, Nhà Phước, Nhà Mồ Côi và theo truyền khẩu thì có cả Tiểu Chủng Viện nữa, nhưng các cơ sở đó ngày nay không còn. Ngôi Thánh Đường hiện tại được Cha Antôn Nguyễn Công Nam và toàn thể giáo dân xây dựng vào ngày 01/07/2003, và được Đức Giám Mục Phaolô Nguyễn Văn Hòa cung hiến ngày 15/04/2005. Tuy mới được xây dựng lại, nhưng nó vẫn giữ được những vết tích cổ xưa (12 cây cột gỗ trên 100 năm của Ngôi Thánh Đường cũ).
Ngoài ra, vào năm 1969, Cha Phêrô Nguyễn Đình Phượng đã xây dựng ngôi Nhà Xứ hiện nay. Trước đó, năm 1967, Cha Vincent Lê Công Khương xây dựng Trường Tiểu Học lấy tên là Trường Tiểu Học Tư Thục Bình Minh, và một Cộng đoàn các nữ tu Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ Bình Cang với tên gọi là Cộng đoàn Bêtania (ngày nay vẫn còn).
VIII. HƯỚNG VỀ TƯƠNG LAI
Thừa hưởng di sản quí báu của các bậc tiền nhân để lại, giáo dân Giáo xứ Chợ Mới hằng luôn tạ ơn Thiên Chúa và cố gắng nỗ lực không ngừng trong đời sống đạo hằng ngày của mình.
Hướng đến tương lai trong niềm Tin-Cậy-Mến, giáo dân Giáo xứ Chợ Mới đang cùng với các vị chủ chăn của mình đang nỗ lực, quyết tâm xây dựng Giáo xứ ngày càng vững mạnh, sống chứng nhân đức tin theo gương các bậc tiền nhân, hướng đến việc đem Tin Mừng đến cho những anh chị em lương dân xung quanh, và đặc biệt là cùng nhau hướng đến việc kỷ niệm 350 năm ngày thành lập, xây dựng và phát triển Giáo xứ (1671-2021).
Nguyện xin Thiên Chúa qua lời chuyển cầu của Đức Maria Hồn Xác Lên Trời chúc lành cho Giáo phận Nha Trang cũng như cho Giáo xứ Chợ Mới thân yêu của chúng con hôm nay và mãi mãi!