Lược sử Giáo Xứ Cầu Ké

Thứ bảy - 28/08/2021 09:32  2081
 GIÁO XỨ CẦU KÉ 2015
Giáo xứ: Cầu Ké
Địa chỉ: Giáo xứ Cầu Ké, Vĩnh Điềm Thượng, Vĩnh Hiệp, Nha Trang, Khánh Hòa
Điện thoại: 058. 3892843
Trang web của giáo xứ/cơ sơ/đoàn thể trong giáo xứ:
Ngày thành lập: 26/5/2002
Thánh bổn mạng: Phêrô/Phaolô. Kính ngày: 29/6
Số giáo dân: 600
Giờ lễ: Chúa Nhật: Sáng 5h; Chiều 18h
             Ngày trong tuần: 18h

I.Vị trí địa lý: Giáo xứ Cầu Ké nằm trên 4 xã: Vĩnh Trung, Vĩnh Hiệp, Vĩnh Thạnh và Vĩnh Thái. Ngôi Thánh đường tọa lạc tại tổ 14 khu B thôn Vĩnh Điềm Thượng, xã Vĩnh Hiệp, thành phố Nha Trang. Hương ước của thôn Vĩnh Điềm Thượng có ghi “tại thôn Vĩnh Điềm Thương, tổ 14, khu Cầu Ké, có một ngôi nhà thờ”.
II.Hình thành và phát triển.
  1. Thời sơ khai
            Xóm Cầu Ké nằm trong làng Vĩnh Điềm, một làng cổ đã có cuối thế kỷ 18, lúc bấy giờ là phủ Diên Khánh.
Năm 1831 trong cuộc cải cách hành chánh, vua Minh Mạng đã đổi tên xã Vĩnh An thành xã Vĩnh Điềm, làng Tây An thành thôn Vĩnh Điềm Thượng, làng Trung An thành thôn Vĩnh Điềm Trung, làng Đông An thành thôn Vĩnh Điềm Hạ.
Địa danh Họ Cầu Ké đã có trong bản đồ của Đức Giám Mục Taberd năm 1838. Họ Cầu Ké là một trong ba họ thuộc tỉnh Khánh Hòa không thay đổi tên cho đến nay.
Họ Cầu Ké  là một làng Công giáo được khai sinh do “làn sóng di cư” lớn lần thứ hai của người từ phía Bắc vào Khánh Hòa. Đây là một cuộc di cư tự phát nhưng ồ ạt giữa thế kỷ XIX từ một hoàn cảnh lịch sử xã hội và Giáo Hội rất đặc biệt. Do chính sách cấm đạo của triều Nguyễn, những người tín hữu ở Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định đã vượt đèo Cả tìm chốn nương thân. Lớp sóng người này thường đi theo từng dòng họ, vì thế đã lập nên làng Công Giáo. Năm 1843, họ Cầu Ké với trên 45 tín hữu, đã có mặt trong số 11 họ đạo của tỉnh Khánh Hòa.
Theo lời kể của những bậc tiên chí người lương cũng như người công giáo trong làng, thì những người lương tại Thôn Vĩnh Điềm Thương và thôn Đồng Nhơn đa phần là bà con thân thích với những người Công giáo họ Cầu Ké. Tất cả đều thuộc lớp người di cư từ các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định vào định cư lập nghiệp tại xã Vĩnh Điềm. Vì thế, trong thời Tự Đức, Cần Vương và Vân Thân bách đạo, chính những người lương dân đã cưu mang và cấp dưỡng lương thực thuốc men cho người Công giáo chạy trốn cơn bắt đạo trên núi sâu hoặc ven núi Hòn Chuông.
Hiện nay trên mảnh đất gần Nhà thờ Cầu Ké của bà Trần thị Xuân Liễu, là góa phụ của Ông Nguyễn Tốt, một dòng tộc đã sống lâu đời tại Họ Cầu Ké, vẫn còn 4 huyệt mộ tử đạo. Tương truyền rằng, vào thời bách đạo cuối cùng của Văn Thân, khi quân lính truy lùng và bắt được 4 người Công giáo trên núi Hòn Chuông, lôi về và giết chết tại Cầu Móng, cách ga Phú Vinh khoảng 300 mét. Những lương dân thân thích trong làng đã vớt 4 xác chứng nhân đức tin chôn trên mảnh đất cạnh nhà thờ Cầu Ké.
  1. Hậu bán thế kỷ XIX
Vào thời hậu Cần Vương và hậu Văn Thân, họ Cầu Ké có thêm một lớp tín hữu từ Giáo xứ Chợ Mới đến lập nghiệp. Năm 1895, cha sở Bình Cang, lúc bấy giờ là Cố Ngoan đã cho làm một nhà nguyện đầu tiên bên dòng sông Quán Trường, cạnh chiếc cầu bắt ngang dòng sông để thông thương giữa xóm Cầu Ké ra đường Quốc lộ 1, thì ngay đầu chiếc cầu này có một cây ké cổ thụ, nên chiếc cầu  cũng như khu xóm bên trong chiếc cầu được gọi là Cầu Ké.
Việc Cố sở Bình Cang xây Nhà thờ cho họ Cầu Ké, chứng tỏ họ Cầu Ké là một họ nhánh của họ chính Bình Cang. Cho nên các Cha sở họ chính Bình Cang quản nhiệm họ Cầu Ké.
  1. Thế kỷ XX
            Đầu thế kỷ 20, những người lao công Công Giáo xây dựng đường sắt Sài Gòn - Nha Trang ( 1901 - 1913) đã đến định cư tại Cầu Ké.
            Năm 1919, Cố Bình cho xây dựng một ngôi nhà thờ mới trên mảnh đất của ông cố Phaolô Nguyễn Hữu Khánh dâng cúng. Ngôi nhà thờ khá khang trang, nền móng bằng đá, tường gạch, mái ngói âm dương, cách ngôi Nhà thờ cũ 500 mét. Chính ngôi Nhà thờ này vẫn còn tồn tại cho đến hôm nay sau 2 lần tôn tạo.
 Năm 1928, Cố Ernest Garrigues Liêm cho tôn tạo lại ngôi nhà nguyện Cầu Ké, và thêm hành lang 2 bên.
            Năm 1954, có một số gia đình Công Giáo từ Bắc di cư đến ngụ trên địa bàn họ Cầu Ké.
 Trong chiến tranh, giáo dân Cầu Ké đã ra đi tha phương cầu thực và chỉ còn lại một số ít gia đình Công Giáo sinh sống tại quê hương Cầu Ké.
            Sau 1975, giáo dân Cầu Ké lần lượt trở về. Cùng với những giáo dân gốc hồi hương, còn có một số ít từ các vùng khác đến định cư trên địa bàn họ Cầu Ké.
Năm 1987, Cha Louis Lê văn Sinh đã cho thay mái ngói âm dương bằng ngói móc và quét vôi lại phần cung thánh nhà thờ.
 Cha Aloisio Nguyễn Hùng Vị ( 1990 - 1994) : làm phó xứ Bình Cang và đặc trách Giáo họ Cầu Ké thì đời sống mục vụ và sinh hoạt của Giáo họ Cầu Ké được khởi sắc hoàn toàn.
Năm 1991, Cha Nguyễn Hùng Vị trùng tu và tôn tạo nhà thờ Cầu Ké: Xây phòng thánh rộng với hai công dụng: phòng mặc áo và phòng nghĩ  ngơi cho linh mục khách. Xây cung thánh và hai cánh hông dành cho ca đoàn và các em thiếu nhi vào các dịp lễ lớn. Xây bọc hành lang để nới rộng mặt bằng nhà thờ.
Ngày 1-8-1995 cha Phêrô Hồ Mạnh Tín nhận bài sai về làm Cha phó Bình Cang, quản nhiệm giáo họ Cầu Ké. Ngày 25-8-1995, Cha Phêrô Hồ Mạnh Tín rời giáo xứ Bình Cang để sống giữa đoàn chiên giáo họ Cầu Ké. Đây là vị  linh mục đầu tiên trực tiếp coi sóc giáo họ Cầu Ké.
  1. Nâng lên hàng giáo xứ
Ngày 26-5-2002 Đức Cha Phêrô Nguyễn văn Nho - Giám mục phó giáo phận Nha Trang, nâng giáo họ Cầu Ké lên hàng giáo xứ và linh mục Phêrô Hồ Mạnh Tín trở thành cha sở tiên khởi của giáo xứ.
Trong thời gian quản nhiệm và làm Cha sở, Cha Phêrô đã hết lòng củng cố và phát triển Giáo xứ về mọi phương diện. Ngài đã xây dựng cơ sở vật chất:
Và chuẩn bị cho kế hoạch xây dựng nhà thờ trong tương lai, Cha sở và giáo dân mua miếng đất rộng 240 m2 nối dài khung viên Nhà thờ, và đá chẻ cho nền móng Nhà thờ tương lai.
Ngày 28-10-2007, Đức Cha Giuse Võ Đức Minh, Giám mục phó Giáo phận Nha Trang, về Giáo xứ Cầu Ké trao nhiệm vụ Quản xứ cho Cha Phaolô Đặng Ngọc Duy, thay Cha Phêrô Hồ Mạnh Tín.
Cha Quản xứ Phaolô tiếp tục công việc của Cha Cựu Quản xứ Phêrô. Đồng thời, Cha Phaolô cũng tạo điều kiện để các Thầy Đại Chủng Viện tới thực tập và học hỏi mục vụ tại Giáo xứ. Đây cũng là lần đầu tiên Giáo xứ có sự hiện diện của quý Thầy. Các Thầy giúp Cha xứ trao Mình Thánh Chúa trong Thánh lễ, và những người gìa nua bệnh tật; dạy giáo lý và âm nhạc.
Năm 2007-2008: Các Thầy Thần Học III mục vụ:
Thầy Phaolô Trần Xuân Lãm (Gp Nha Trang)
Thầy Gioakim Nguyễn Đức Vinh (Gp Quy Nhơn).
Năm 2008-2009: Các Thầy Thần Học IV mục vụ:
Thầy Giuse Phan Thế Vinh (Gp Quy Nhơn).
Thầy Phêrô Nguyễn Minh Đảo (Gp Nha Trang).
Năm 2009-2010: Thầy giúp xứ Phêrô Hồ Trường Huy.
Năm 2010-2011: Thầy Mục vụ :
Thầy J.Bta Nguyễn Ngọc Thấm (Gp Nha Trang).
Thầy Phêrô Nguyễn Khánh Duy (Gp Nha Trang).
Năm 2011-2012: Thầy giúp xứ Martinô Trần Đức Hải; và 2 Thầy mục vụ:
Thầy Giuse Nguyễn Công Viên (Gp Nha Trang).
Thầy Phêrô Nguyễn Thanh Truyền (Gp BMT).
Năm 2012-2013: Thầy giúp xứ Louis Lê Minh Vương; 04 Thầy mục vụ :
Thầy Phêrô Phan Chí Anh (Gp Quy Nhơn).
Thầy Phêrô Nguyễn Thái Sơn (Gp Nha Trang).
Thầy Phaolô Huỳnh Quốc Nhân (Gp Nha Trang).
Thầy Simon Nguyễn Hoàng Minh (Gp Nha Trang).
Công việc Cha Phaolô thực hiện đầu tiên là tạo sự đoàn kết - hiệp nhất trong Giáo xứ và biết yêu mến Thánh lễ. Ngài nhấn mạnh việc học giáo lý cho các em thiếu nhi, qua việc củng cố Ban Giáo lý viên và mời cô Maria Nguyễn thị Phúc, tu hội đời, làm Cố vấn Ban Giáo lý với sự cộng tác của các Thầy Đại Chủng Viện đi mục vụ.
Chúa nhật ngày 14-06-2009, Cha sở và giáo dân thay ngói nhà thờ và tu sửa tường cung thánh. Chúa nhật ngày 23-09-2009, Đức Cha Phaolô về Giáo xứ dâng lễ Tạ ơn 50 năm linh mục của Ngài, đồng thời ban Bí tích Thêm Sức cho các em thiếu nhi, các anh chị tân tòng và một số em được rước lễ lần đầu. Nhân dịp này. Đức Cha Phaolô làm phép ảnh tượng Đức Mẹ và Thánh Giuse.
Để mừng Đại lễ Phục Sinh 2010, thứ hai ngày 15-03-2010, nới rộng cung thánh và Chúa Nhật lễ Lá 2010 làm phép Bàn thờ mới cho kịp cử hành Tuần Thánh.
III. Các linh mục phụ trách giáo xứ
1. Các linh mục Quản xứ Bình Cang kiêm nhiệm họ Cầu Ké.
Năm 1885  -  1915: Cố Ngoan
Năm 1915  -  1917: Cố Dorgeville Bình
Năm 1917  -  1919: Cố Lượng
Năm 1919  -  1949: Cố Ernest Garrigues  Liêm
Năm 1949  -  1951: Cha Ninh
Năm 1951  -  1952: Cha Long
Năm 1952  -  1955: Cha Thuận
Năm 1955  -  1957: Cha Tới
Năm 1957  -  1958: Cố Mollard  Lễ
Năm 1958  -  1967: Cố Valour Lực
Năm 1967  -  1969: Cố Clause Hồng
Năm 1969  -  1995: Cha Louis Lê văn Sinh
Năm 1995  -  2004: Cha Tađêô Phan Đình Tạc
2. Các linh mục đặc trách Giáo Họ Cầu Ké.
a. Cha Aloisio Nguyễn Hùng Vị ( 1990 - 1994) : phó xứ Bình Cang và đặc trách Giáo họ Cầu Ké.
b. Sau khi Cha phó Aloisio Nguyễn Hùng Vị rời Bình Cang, các cha đến dâng lễ Chúa Nhật.
- Cha Phanxicô Xaviê Trần Xuân Thứ.
- Cha Giêrađô Nguyễn Quang Minh.
- Cha Gioan Baotixita Ngô Đình Tiến.
- Cha Louis Nguyễn Phúc Hải.
3. Linh mục trực tiếp coi sóc đoàn chiên.
Ngày 25-8-1995, Cha Phêrô Hồ Mạnh Tín rời giáo xứ Bình Cang để sống giữa đoàn chiên giáo họ Cầu Ké. Đây là vị  linh mục đầu tiên trực tiếp coi sóc giáo họ Cầu Ké.
4. Linh mục Quản xứ
 Linh mục Phêrô Hồ Mạnh Tín (26/05/2002 - 28/10/2007)
 Linh mục Phaolô Đặng Ngọc Duy (28/10/2007 - 9/3/2014).
 Linh mục Stêphanô Nguyễn Thông (9/2/2014 - nay)       
IV. Các đoàn thể trong giáo xứ
1. Hội các Bà Mẹ Công Giáo.
Sinh hoạt theo thủ bản của Hội vào Chúa nhật đầu tháng, công tác thường xuyên của các Bà là quét dọn nhà thờ, đọc kinh cầu nguyện cho những gia đình có nhu cầu, và làm công tác vào những dịp đặc biệt của Giáo xứ. Ngoài ra, trong Thánh lễ đoàn mỗi tháng, các Bà tự đảm trách mọi sinh hoạt trong Phụng vụ.
2. Hội Hiền mẫu Bác ái Vinh Sơn.
Do các Soeurs Bác Ái Vinh Sơn (Cộng đoàn Bình Cang) thành lập năm 2000.  Tôn chỉ của Hội là Thánh hóa bản thân và gia đình, quan tâm giúp đỡ những con người nghèo, đơn côi. Vào dịp Tết, quý Bà phát gạo và quà cho những gia đình nghèo trong Giáo xứ, cũng như trong các trại tế bần.
3. Hội Con Đức Mẹ.
Ngoài việc sẵn sàng làm công tác của Giáo xứ, các em còn đi phục vụ những người nghèo đơn côi tại các trung tâm xã hội. Để có ngân quỹ giúp người nghèo và làm công tác từ thiện này, hàng năm vào dịp tết, các em thu gom nhôm nhựa trong các gia đình Giáo xứ, bán để gây quỹ.
4. Ca đoàn : Ca đoàn thanh niên và Ca đoàn thiếu nhi.
Các ca đoàn này chọn lễ Hiển Linh làm bổn mạng, sinh hoạt hằng tuần. Các ca đoàn đều do Nữ tu Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ đảm trách.
Ca đoàn giáo xứ :
Được hình thành vào dịp hát Thánh ca Giáng Sinh 2008 do Giáo Hạt Nha Trang tổ chức tại Giáo xứ Thanh Hải. Ca đoàn này gồm các ca viên của Ca đoàn thanh niên, ca đoàn thiếu nhi, ca đoàn Các Bà Mẹ Công Giáo và gồm một số ca viên kỳ cựu trước đây. Ca đoàn chỉ phục vụ vào các dịp đặc biệt của Giáo xứ (Giáng Sinh, Phục Sinh...)
5. Giáo lý viên
Để giúp các em thiếu nhi học Giáo lý, ngoài việc các Nữ tu và các em Chuẩn viện Hòa Bình Dòng Khiết Tâm , Giáo xứ còn có đội ngũ Giáo lý viên, đa số các em còn đi học.
Các lớp Giáo lý theo quy trình học tập của Giáo phận, nhưng chỉ đến lớp Kinh Thánh 2. Vì dân số giáo dân ít, nên sĩ số các lớp rất khiêm tốn.
Cho đến hôm nay (2012); đã có thêm 2 lớp Vào Đời. Lớp này do Cô Phúc và các Thầy mục vụ đãm trách.
Cho dẫu cơ sở khiêm tốn, sĩ số ít oi nhưng tinh thần của Giáo lý viên và của học viên rất cao, nên trong các cuộc thi cấp Giáo Hạt hay Giáo phận, các em đạt điểm rất cao.
6. Ban lễ sinh
            Nhằm tạo điều kiện cho các em có ý hướng sống ơn gọi dâng hiến có môi trường làm quen với các sinh hoạt trong giáo xứ, cụ thể qua việc giúp lễ, tham gia các sinh hoạt trong giáo xứ.
V. Hoa quả ơn gọi trong giáo xứ
Linh mục : Phêrô Nguyễn Trưởng. Chịu chức 1913, qua đời năm 1917.
Các Nữ tu :
Dì Margaritta Nguyễn thị Tiến. MTG Bình Cang; khấn Dòng 1915, Qua đời năm 1957.
Nữ tu Hélène Nguyễn thị Nhi, Mến Thánh Gía Quy Nhơn. Khấn Dòng 1940, Qua đời năm 1977.
Dì Anna Nguyễn thị Lợi. MTG Bình Cang, chuyển sang Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ Nha Trang. Năm 1960 khấn Dòng với tên Marie Aimé Hồng Liên
Nữ tu Eulalie Hạnh Hương. Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ,Khấn Dòng năm 1967.
Nữ tu Pétronille Nguyễn Thanh Sử. MTG Quy Nhơn
Nữ  tu Madeleine Trương thị  Ngãi. dòng Phaolô Đà Nẵng.
Nữ tu Maria Nguyễn thị Thu Trang, Dòng Phaolô Đà Nẵng.Khấn trọn ngày 24-05-2008
Nữ tu Anê Nguyễn thị Minh Ngọc, Dòng Nữ La San.
Nữ tu Maria-Têrêxa Trương thị Yến Đỉnh, Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ
VI. Những sinh hoạt giáo xứ
  • Cử hành thánh lễ
  • Cho rước Mình Thánh Chúa đến các người già và bệnh tật hàng tuần, các dịp lễ trọng
  • Phát quà Tết, Giáng Sinh cho các người nghèo trong giáo xứ
VII. Những cơ sở trong giáo xứ
  • 26/12/2014 khánh thành nơi để hài cốt trong khuôn viên nhà xứ với số lượng 480 hộc hài cốt.
VIII. Hướng về tương lai: ước mong được tu sửa lại nhà thờ để tiện lợi cho nhu cầu mục vụ.




 

Tác giả: BTT

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá


Copyright © [2018] Giáo phận Nha Trang. All rights reserved.
   Phụ trách: Ban Truyền Thông Giáo Phận Nha Trang
Email: gpnhatrangbtt@gmail.com
Địa chỉ: 22 Trần Phú - HT 42, Tp. Nha Trang - Khánh Hoà
Phone: (84) 258.3523842 
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây