GIÁO XỨ HÒA YÊN
Địa chỉ: 16 Nguyễn Thiện Thuật, thị trấn Cam Đức, Cam Lâm, Khánh Hòa.
Điện thoại: 258.6261130
Thành lập: 17.05.1966
Bổn mạng: Thánh Giuse Thợ, kính ngày 01.05
Giáo dân: 3.400
Linh mục quản xứ: G.B Nguyễn Văn Thanh Toàn
Linh mục phó xứ: Simon Nguyễn Hoàng Minh
HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
Cách đây trên 50 năm, Cha Gioan Baotixita Nguyễn Quang Minh coi sóc 2 giáo xứ Tân Lập và Hoa Châu (Phú Yên). Vì thời cuộc bất an, cha và giáo dân đã phải di tản về thị trấn Tuy Hoà, một vùng đất cát khô cằn và khí hậu khá khắc nghiệt. Trong tình cảnh đó, cha đã thăm dò để tìm kiếm cho giáo dân một vùng đất thuận lợi hơn để làm ăn sinh sống. Trong ý định nhiệm mầu và tình yêu quan phòng, Chúa đã đưa ngài đến Cam Ranh thuộc tỉnh Khánh Hoà để bước đầu hình thành một cộng đoàn Kitô hữu yêu thương gắn bó.
Khoảng 12 giờ trưa ngày 16.05.1966, 100 hộ dân đã cùng cha rời thị trấn Tuy Hoà để xuống thuyền vượt biển tới Bình Ba (Cam Ranh) vào lúc 8 giờ sáng ngày hôm sau. Vượt qua nhiều khó khăn ban đầu, giáo dân cùng với Cha Gioan Baotixita dựng xây nhà cửa, khai hoang đất làm nương rẫy. Năm 1968, Cha Gioan Baotixita và Ban Điều hành giáo xứ đã quyết định xây nhà thờ tại khu vực hiện nay. Đầu năm 1970, Cha Gioan Baotixita cùng bà con giáo dân khởi công xây dựng ngôi thánh đường và hoàn thành vào cuối năm đó. Tiếp đó, Trường Tư thục Thánh Tâm cũng được xây dựng ngay trong khuôn viên nhà thờ để thuận tiện cho con em vừa học văn hoá vừa học giáo lý và cũng là nơi để tổ chức các sinh hoạt khác trong giáo xứ. Đến năm 1975, vì thời cuộc, cha được thuyên chuyển về giáo xứ Thánh Tâm thuộc giáo phận Xuân Lộc (nay thuộc Bà Rịa). Đến năm 1992, ngài qua đời và được an táng tại đây.
Trong thời gian vắng chủ chăn, Cha Phêrô Hoàng Xuân Nghiêm và Cha Giuse Cao Văn Cường từ Đà Nẵng đến Hòa Yên giúp mục vụ trong 4 tháng của năm 1975. Sau đó, Đức cha Phaolô Nguyễn Văn Hòa, Giám mục giáo phận, đã bổ nhiệm Cha Giuse Nguyễn Thế Thoại về làm quản xứ giáo xứ Hòa Yên. Trong 2 năm coi sóc giáo xứ, Cha Giuse đã làm cho tinh thần người giáo dân ổn định, phấn khởi và gắn bó. Bất ngờ, vào năm 1976, cha phải rời giáo xứ để đi học tập. Đức Giám mục lại bổ nhiệm Cha Phêrô Mai Tính, phó xứ Hòa Nghĩa, tạm thời coi sóc và sau đó đặt ngài làm quản xứ Hoà Yên. Trong 24 năm phục vụ giáo xứ, Cha Phêrô đã nỗ lực tu sửa nhà thờ, nhà xứ, trường Thánh Tâm, xây dựng tháp chuông. Năm 1997, Cha Phêrô Mai Tính lên đường đi du học Pháp. Cha phó Giuse Nguyễn Thanh Hải tiếp tục canh tân giáo xứ qua việc xây dựng tường rào bao quanh khu vực nhà xứ, lắp thêm quạt máy trong nhà thờ. Đặc biệt, cha đã tìm kiếm nhiều học bổng giúp các học sinh nghèo có điều kiện học tập tốt hơn. Sau 2 năm du học, Cha Phêrô Mai Tính trở về tiếp tục coi sóc giáo xứ Hòa Yên. Đến năm 2001, cha được bổ nhiệm về làm việc tại Tòa Giám mục Nha Trang. Cùng lúc đó, Cha phó Giuse nhận sứ vụ mới làm quản xứ Suối Hòa.
Ngày 01.06.2001, Cha Gioan Baotixita Nguyễn Vinh được bổ nhiệm làm quản xứ giáo xứ Hòa Yên (2001 - 2011). Cha Gioan Baotixita vừa chú trọng nâng cao đời sống đạo đức của giáo dân vừa tích cực xây dựng nhiều công trình giáo xứ. Đặc biệt, cha cùng với giáo dân xây dựng đài Đức Mẹ La Vang và tu sửa ngôi thánh đường giáo xứ khang trang và đẹp đẽ hơn. Tiếp nối cha Gioan Baotixita, ngày 04.09.2011, Cha Phanxicô Xaviê Phan Văn Hướng được bổ nhiệm làm quản xứ Hòa Yên. Trong thời gian này, cha phải chống chọi với căn bệnh hiểm nghèo và được Chúa gọi về ngày 08.05.2013. Trong gần 3 tháng vắng chủ chăn, Cha phó xứ Phêrô Nguyễn Viết Duy tạm thời phụ trách giáo xứ. Đến ngày 14.07.2013, giáo xứ hân hoan đón chào Cha tân quản xứ Phêrô Trần Văn Tâm. Với sự năng động và nhiệt thành với công việc nhà Chúa, cha đã khởi công tu sửa đài Đức Mẹ La Vang, xây dựng đài Thánh Giuse, sửa nhà sinh hoạt Thánh Giuse, xây dựng hàng rào nghĩa trang, khởi xướng chương trình thăm viếng những người đau bệnh và có hoàn cảnh khó khăn. Cộng tác với Cha quản xứ có các cha phó: Giuse Nguyễn Công Viên (15.11.2014 – 10.2016) và Gioan Baotixita Trần Phan Thái Bình (từ 26.10.2016).
Qua 50 năm hình thành và phát triển, từ con số khiêm tốn ban đầu là 150 hộ dân, hiện nay giáo xứ đã có gần 750 hộ dân với khoảng 3.400 giáo dân. Bên cạnh đó, giáo xứ có 16 đoàn thể như Legio Mariae, Gia đình Phạt tạ Thánh tâm, Phan sinh Tại thế, Bà mẹ Công giáo, Con Đức Mẹ…đang hăng say phục vụ cộng tác với cha sở để xây dựng giáo xứ ngày càng tốt đẹp hơn. Giáo xứ còn có sự phục vụ của 3 cộng đoàn nữ tu: Mến Thánh Giá Nha Trang, Mến Thánh Giá Huế và Nữ Tử Bác Ái. Tuyệt vời hơn nữa, giáo xứ cũng đã tô điểm cho vườn hoa ơn gọi của Giáo hội nhiều linh mục và tu sĩ nam nữ hiện đang phục vụ cả trong và ngoài giáo phận.
HƯỚNG VỀ TƯƠNG LAI
Trong tương lai, giáo xứ đã ưu tiên quan tâm giới trẻ trong việc học hành và tham gia công tác nhà xứ. Các cha cố gắng xây đủ phòng lớp để phục vụ việc dạy giáo lý và các sinh hoạt giáo xứ. Đồng thời, các ngài cũng quan tâm tổ chức các hội đoàn hăng say truyền giáo dưới nhiều hình thức như: sống gương mẫu, rao truyền Lời Chúa, công tác từ thiện giúp đỡ người nghèo và thăm viếng bệnh nhân … Giáo xứ Hoà Yên quyết tâm đưa nhiều người về với Giáo hội và đồng hành với những người đang tìm hiểu đạo thánh Chúa. Bên cạnh đó, tuy kinh tế còn khó khăn nhưng người giáo dân Hoà Yên hưởng ứng nhiệt tình để góp phần giúp đỡ những vùng xa xôi. Không những thế, thao thức truyền giáo đã khơi dậy trong các gia đình ước muốn cho con cái dâng mình cho Chúa. Nhờ đó, đời sống đức tin của giáo dân Hòa Yên luôn sống động và sẽ vững vàng trên chặng đường hướng về tương lai.