Thứ Hai tuần VII Tn
Ta có thể sánh ví thế giới chúng ta với đứa bé bị thần ô uế ám; thực tế đứa bé thường bị những cơn động kinh. ‘Nhiều khi quỷ xô nó vào lửa hoặc đẩy xuống nước cho nó chết, vào lửa của bạo lực chiến tranh, trong nước của sự dễ dãi, của sự cuồng nhiệt thụ hưởng. Và thế giới này, ta có bổn phận phải chữa trị nó. Chúa đã nói với ta rằng chúng ta là muối đất và ánh sáng thế gian, nên ta phải đưa nó ra khỏi sự khờ dại và những kinh động. Nhưng làm thế nào được? Ta cảm thấy mình bất lực! Đức Giêsu chỉ cho ta phương cách: đức tin và cầu nguyện. Cần phải có lòng tin thực sự, khi ấy ta có thể làm được ngay cả trong những trường hợp khó khăn nhất. Và với lòng tin ta có thể cầu nguyện cách hiệu quả.
Vì sao cầu nguyện lại cần thiết? Trong tin mừng hôm nay ta thấy sự trị liệu là một cái chết mở ra cho sự sống lại. Thánh Matcô đã viết trình thuật của mình bằng cách gợi lên cái chết để được sống lại.
Đứa bé, để được chữa lành phải trải qua cái chết: ‘Đứa bé ra như chết, khiến cho nhiều người nói: Nó chết rồi. Nhưng Đức Giêsu cầm lấy tay nó, đỡ nó dậy và nó đứng lên’. Chết và sống lại.
Thế giới chúng ta bị lay chuyển bởi không biết bao nhiêu kinh động, cần phải trải qua cái chết nhưng không phải bất cứ cái chết nào: cái chết chuẩn bị cho việc sống lại, sự từ bỏ dẫn đến sự tái sinh. Do đó việc cầu nguyện cần thiết. Chính Đức Giêsu, để có thể chấp nhận chết để sống lại, đã cầu nguyện lâu giờ và tha thiết trong khi hấp hối và như thế ngài đã gặp được, qua cái chết, con đường dẫn đến sự sống lại.
Đây là sự khôn ngoan khôn dò của Thiên Chúa, ta nên luôn cầu xin để được soi sáng bằng sự khôn ngoan đó. Hãy cầu xin cho có được ơn đức tin và biết cầu nguyện, để thế giới, qua cái chết sẽ gặp được con đường của sự phục sinh.
+++
Số những người bị quỷ ám trong thời hiện đại thật nhiều hơn những gì người ta tưởng. Chỉ cần nhìn con số gia tăng những cuộc chiến tranh, hành hạ, bạo lực, lường gạt, ghen ghét, mua bán ma túy, những vụ lừa đảo đủ loại. Những kẻ bị quỷ ám đang hoạt động mạnh mẽ trong thế giới, và các môn đệ của Đức Giêsu Kitô tuyên bố là họ không thể khu trừ ma quỷ. Ngược lại Đức Giêsu nói với ta: ‘Giống quỷ ấy, chỉ có cầu nguyện mới trừ được’. Câu hỏi cần phải đặt ra là: Có một ai cầu nguyện không?
Để có thể cầu nguyện dễ dàng. Đức Kitô đã thiết lập các bí tích. Nhưng các bí tích được nhận lãnh mà không có tấm lòng bên trong thì chẳng mang lại lợi ích gì: chẳng khác gì những nghi thức ma thuật. Nếu tôi lãnh nhận phép lành tha tội, mà tôi không thật lòng sám hối, không thay đổi con người nội tâm của mình, thì chẳng có một hiệu quả nào cho tôi.
Quay trở lại đoạn tin mừng, chúng ta thấy một người đầy lòng đố kỵ đối với anh em là một con người lòng dạ của một con rắn độc. Bị quỷ ghen ghét ám. Nếu người đó cầu nguyện và sám hối chân thành, như thánh Phêrô, thì con rắn độc ấy sẽ bị khu trừ. Nhưng nếu trong lòng vẫn tiếp tục ghen ghét, cho dầu miệng nói lời bác ái, tha thứ và nhân từ, người ấy đã che khuất hình ảnh của Thiên Chúa có trong lòng mình từ ngày nhận bí tích thanh tẩy.
Tôi khóc thương thế giới bị quỷ ám, như Đức Giêsu đã khóc thương Giêrusalem. Tôi khóc thương khi thấy thế giới này đang tìm kiếm chân lý không phải nơi nguồn suối đích thật, và đang tự hủy mình trong những ảo tưởng. Con người đang khao khát cái tuyệt đối. Con người đang khao khát nhưng lại tìm đến những giếng nước khô cạn, trong khi nguồn suối nước tinh khiết đang ở trong lòng con người, qua sự hiện diện của Đức Giêsu, chỉ cần mở một chút lòng mình ra cho Người. Ta hãy liên kết với các thánh và những con người cầu nguyện để xua đuổi ma quỷ ra khỏi thế giới này.
Thứ Ba Tuần VII Tn
Hôm nay ta có đoạn sách Huấn Ca, bằng một ngôn ngữ thân tình, dịu dàng đưa vào lòng ta một giáo huấn rất cần thiết. ‘Con ơi, nếu con muốn dấn thân phụng sự Đức Chúa…’ Khi một người tự đặt mình phụng sự Chúa, người đó có thể được an bình, dù không nhận được gấp trăm ở đời này ngay, nhưng ít ra là sự bình an tâm hồn. Nhưng ở đây ngược lại, lời Chúa nói: ‘Nếu con muốn dấn thân phụng sự Đức Chúa, thì con hãy chuẩn bị tâm hồn để đón chịu thử thách’. Chuẩn bị để đón chịu thử thách. Thử thách không phải là điều xấu cho ta, nhưng là một điều tốt, một dấu chỉ tình yêu của Thiên Chúa, là điều kiện để lớn lên trong tình yêu của ngài, để lãnh nhận những ân huệ quý giá.
Và còn viết tiếp: ‘Trải qua bao thăng trầm, con hãy cứ kiên nhẫn. Vì vàng phải được tôi luyện trong lửa, còn những người sáng giá thì phải được thử trong lò ô nhục’. Vì ta có nơi mình điều gì đó quý giá hơn nhiều, Thiên Chúa để ta bị thử thách nhằm thanh luyện kho tàng ấy, để làm cho nó đẹp hơn và xứng đáng với ngài. Nhưng trong thử thách, điều kiện cần phải có là cậy trông vào Chúa: ‘Hãy tin vào Người, thì Người sẽ nâng đỡ con; đường con đi hãy giữ cho ngay thẳng và trông cậy vào Người’. Ở một nơi khác trong sách Huấn ca ta còn đọc thấy: ‘Khốn thay những tâm hồn hèn nhát, những bàn tay rã rời và những người tội lỗi lập lờ nước đôi’. Cuộc đời những ai muốn phụng sự Chúa cần phải đi trong đường ngay thẳng, được hướng dẫn bằng chính tình yêu của Thiên Chúa; không phải tiến thân trong sự sợ hãi mà trong lòng kính sợ Chúa, nghĩa là trong sự tôn kính sâu xa, tất cả đều thấm đượm tình yêu. Có như thế ta mới có thể chắc chắn như lời sách Huấn ca viết: ‘Hỡi ai kính sợ Đức Chúa, hãy đợi trông ơn lành, niềm vui khôn cùng và lòng thương xót’.
Bài tin mừng cho ta một ánh sáng rõ hơn: thử thách là tham dự vào mầu nhiệm chết và sống lại của Đức Giêsu. ‘Con Người sắp bị nộp vào tay người đời, họ sẽ giết chết Người, và ba ngày sau khi bị giết chết, Người sẽ sống lại’. Chúng ta tiến bước trong cuộc đời không phải với ảo vọng: những thử thách, những bách hại sẽ luôn có, nhưng đã được soi chiếu bằng ánh sáng phục sinh, chúng sẽ làm cho ta nên phong phú và soi chiếu cả thế giới này.
+++
Đức Giêsu nói với các môn đệ về những sự kiện liên quan đến lịch sử cứu độ và tương lai của thế giới, vậy mà các ông lại nghĩ đến vinh quang của họ! Họ tìm để được ca tụng, tưởng thưởng ngay trần gian này. Nhưng đó có phải thực là điều họ nhắm đến khi đi theo Đức Giêsu không? Người nói về sự sống lại, về sự sống vĩnh cửu, còn họ lại nghĩ đến việc được tôn vinh trên trần gian. Thật đáng thương cho các môn đệ! Họ cần phải được trải nghiệm nhiều hơn nữa trên con đường thiêng liêng để mới xứng đáng được gọi là môn đệ.
Nhưng Đức Giêsu không thất vọng: Người chấp nhận họ như chính họ; Người tin rằng họ sẽ biến đổi. Người biết cần phải tiến bước chậm rãi và nhẫn nại dạy dỗ họ như với những đứa trẻ, bắt đầu từ những hình ảnh, dụ ngôn, những ví dụ quen thuộc với họ. Chợt Người bồng một em bé lên và nói: ‘Ai không đón nhận Nước Thiên Chúa như một em nhỏ…’ Mọi người đều biết rằng một em nhỏ yêu mến hết lòng không tính toán, hết sức hồn nhiên và tín thác, phó thác hoàn toàn cho vòng tay của cha mẹ và không đổi cha mẹ mình để lấy bất cứ thứ gì trên trần đời này, trẻ nhỏ say mê cái đẹp…
Như thế các môn đệ sẽ hiểu rằng sự cao trọng đích thực nằm ở chỗ trở nên bé nhỏ, hệ tại việc cho đi tất cả, chịu khổ vì người khác, quên mình vì người khác và chết vì người khác. Không chỉ có Đức Kitô đã làm điều đó cho ta, mà cùng với Người, hàng ngàn người kitô hữu cũng đã cho đi tất cả ngay cả cái chết. Đây là điều làm nên sự thánh thiện của Hội Thánh.
Thứ tư Lễ Tro
Chay tịnh, dấu chỉ thế giới mới
Phụng vụ thứ tư Lễ Tro được ghi dấu trong lịch sử như khởi đầu thời kỳ sám hối công cộng, thời kỳ gia tăng việc giáo huấn các dự tòng, những người sẽ được rửa tội trong đêm Vọng Phục sinh, mở ra thời gian cứu độ của Mùa Chay.Tinh thần cộng đồng cầu nguyện, chân thành quay về với Chúa mà các bài sách Thánh hôm nay trình bày, được diễn tả cách tượng trưng trong nghi thức xức tro trên đầu, nói lên lòng khiêm cung đáp trả lời mời gọi của Thiên Chúa. Vượt lên trên ý nghĩa tập tục nơi các tôn giáo khác, người kitô hữu tiếp tục sống ý nghĩa những thực hành đền tội của thời Cựu Ước, như dấu chỉ chay tịnh của cuộc hành trình thiêng liêng mùa chay, và để nhận rằng, thân xác chúng ta, dựng nên từ cát bụi, sẽ trở về cát bụi, như một hy lễ dâng lên Thiên Chúa của sự sống, kết hiệp với cái chết của Con Một Ngài. Do đó mà ngày thứ tư lễ Tro, cũng như suốt mùa chay còn lại, tự nó không có ý nghĩa gì, nhưng dẫn đưa chúng ta đến biến cố Phục Sinh của Đức Giêsu, mà chúng ta cử hành với niềm hy vọng rằng chúng ta cũng sẽ được biến đổi như ngài.
Việc canh tân phục sinh được các người tin vào Đức Kitô loan báo rằng, noi gương Thầy chí thánh, họ thực hành chay tịnh những của cải và những cám dỗ thế gian, rằng Ma quỷ là tên lừa bịp chúng ta rơi vào cám dỗ. Việc tiết chế ăn uống phần xác là dấu chỉ việc người kitô sẵn sàng nghe theo hành động của Thánh Thần và việc chúng ta liên đới với những người mong chờ trong tinh thần nghèo khó bữa tiệc vui vĩnh cửu. Như vậy việc từ bỏ những vui thích và những thỏa mãn chính đáng bổ túc cho đòi hỏi của việc chay tịnh, biến đổi thời gian ân sủng thành một lời loan báo về một thế giới mới, được giao hòa với Chúa.
Thứ năm sau lễ Tro
Cứu hay mất mạng sống
Đức Giêsu là người tôi tớ đau khổ hiến mình cho Thiên Chúa Cha. Thập giá là điều ô nhục, đòi hỏi một sự sám hối sâu xa và liên tục. Niềm tin và việc chọn lựa đi theo Đức Kitô được ghi dấu trên hành trình thập giá. Đức Giêsu mạc khải mầu nhiệm ý định của Thiên Chúa mà con người không thể nghĩ ra cũng không thể chấp nhận được. Đức Giêsu không phải là Đức Kitô theo kiểu người đời mong chờ, nhưng là Con Người đi theo hành trình của người tôi tớ đau khổ của Thiên Chúa. Đó là việc tự mạc khải đầu tiên của Đức Giêsu, cốt lõi của niềm tin kitô, mầu nhiệm cái chết và sự sống lại của Ngài. Ý muốn của Thiên Chúa là đổ tràn tình yêu của Ngài trên chúng ta là những tội nhân. Thiên Chúa phải chết trên thập giá vì chúng ta, vì Ngài yêu chúng ta. Mầu nhiệm Đức Giêsu là sự đau khổ của Người tôi tớ Thiên Chúa, đấng yêu mến Chúa Cha và anh em mình. Thập giá là sự dữ của ta mà Ngài gánh lấy vì yêu ta.
Đức Giêsu không tự cứu mình (x. Lc 23, 34-39), nhưng đã chết vì liên đới với chúng ta những kẻ đáng chết: Ngài là Thiên Chúa Tình Yêu, liên đới với đau khổ của chúng ta để đưa chúng ta vào vương quốc của Ngài (x. Lc 23,40-43). Đức Giêsu mời gọi: Ai muốn theo Ta.. là một lời mời gọi cùng với Ngài đi vào con đường dẫn đến Chúa Cha. Để chung chia số phận của Đức Giêsu trên hành trình tiến về Chúa Cha, cần phải từ bỏ chính mình và vác lấy thập giá mình mỗi ngày. Từ bỏ chính mình là chấp nhận cuộc đời mình như là hồng ân lãnh nhận chứ không phải như là chủ nhân, vác thập giá mình mỗi ngày là vác gánh nặng của việc phục vụ anh em và việc tự hiến cuộc sống cho kẻ khác, gánh nặng của những thử thách, của những chống đối và bách hại. Con đường Nước Trời là con đường thập giá, vì Đức Kitô và vì các kitô hữu.
Vấn đề nền tảng duy nhất là cứu hay mất mạng sống mình. Vậy theo Đức Giêsu và từ bỏ chính mình là vấn đề then chốt của cuộc sống: là vấn đề sinh tử. Con người không thể tự cứu mình, không tự mình là nguồn mạch sự sống cho chính mình. Không phải là Đấng Tạo Hóa nhưng chỉ là tạo vật. Ơn cứu độ là chấp nhận Thiên Chúa Đấng luôn yêu và nghĩ đến tôi. Con người tự hoàn thiện bằng tình yêu. Nhưng để yêu cần phải được yêu. Người kitô hữu có thể yêu Đức Giêsu và mất mạng sống vì Ngài bởi vì Ngài là người đầu tiên đã yêu và đã tự hiến vì họ (x. Gal 2,20). Người tín hữu phó thác cho Ngài, trong sự sống cũng như trong sự chết, vì Đức Kitô đã chết vì tất cả mọi người, chiến thắng mọi ngăn trở của sự dữ và sự sợ hãi.
Ích gì nếu được lời lãi cả và thế gian mà thiệt mất linh hồn mình? Cám dỗ đầu tiên của con người để cứu chính mình là thu tích của cải. Thấy mình bị giới hạn nên con người lấy của ăn và sự sống làm bảo đảm bằng cách chiếm hữu, tích trữ và vơ vét tất cả. Của cải là thứ bảo đảm giả tạo (x. Lc 12,15-21; Tv 49). Tham vọng của cải sẽ dẫn đến hư mất: ‘bám víu vào tiền của là cội rễ mọi sự dữ (1 Tm 6,10). Những thiện hảo duy nhất mà chúng ta được nơi vĩnh cửu chính là những điều chúng ta trao ban vì lòng thương yêu trong cuộc sống hiện tại này.
Thứ sáu sau lễ Tro
Tình yêu thì hơn việc ăn chay
Tuân giữ việc đền tội như dấu chỉ và ý muốn hoán cải tâm hồn, đặc biệt trong tình yêu cụ thể là chia sẻ của cải mình với những kẻ khác. Việc canh tân tâm trí chúng ta nằm trong những chọn lựa của ta. Tin mừng hôm nay nói cách riêng về việc các môn đệ Đức Giêsu không ăn chay, bởi vì họ hiểu rằng có điều gì đó, hay đúng hơn có một ai đó, vượt trội hơn việc giữ chay: Chúa Giêsu. Khi Ngài không còn hiện diện hữu hình nơi trần gian này với họ nữa, khi đó họ ăn chay, nghĩa là những chứng nhân trung thành trong sự đau khổ và bách hại. Việc giữ chay của ta có liên hệ đến sự thương khó của đức Kitô. Ngài mời gọi chúng ta thờ phượng Thiên Chúa trong tinh thần và chân lý. Đối với kitô hữu, việc giữ chay là cơ hội để làm chứng sức mạnh tinh thần. Trong một quyển sách rất cổ kính của giáo hội, quyển Giáo Huấn của các Tông Đồ (Didaché), khuyên các kitô hữu không ăn chay vào các ngày mà người do thái ăn chay, nhưng vào ngày thứ sáu, để nhớ đến sự thương khó của Đức Giêsu. Nên khi chúng ta thực hiện một việc hãm mình, chay tịnh, luôn phải liên kết với Chúa. Vì khi ta liên kết với sự thương khó của Chúa, chúng ta sẽ khó có thể tự hào vì những việc tiết chế của mình. Sự thương khó của Đức Kitô không được thực hiện như một nghi lễ đền tội, nhưng như một hành vi yêu thương. Sự thương khó của Ngài vừa là sự vâng phục Chúa Cha vừa là cử chỉ yêu thương tột đỉnh, liên đới với tất cả chúng ta. Trong sự thương khó, Đức Kitô tháo cởi những xiềng xích bất công, ích kỷ và kiêu căng của ta…Ngài chia sẻ cơm bánh với người đói khát, với kẻ cơ bần. Hãy múc lấy nơi Đức Kitô lòng mến chân thật, và lòng chúng ta sẽ rộng mở cho mọi người; lòng mến của chúng ta thật là một mùa chay thánh, vì chúng ta biết quan tâm đến kẻ khác hơn là chính mình, chúng ta sẽ sẵn sàng để làm điều lành.
Thứ bảy sau lễ Tro
Ý thức mình là tội nhân
Đoạn tin mừng hôm nay cho thấy Đức Giêsu chờ đợi ta hoán cải: cần nhìn nhận mình là tội nhân và đến với Ngài như với Đấng cứu độ; cần nhìn nhận mình là người đau bệnh để đến với Ngài như vị lương y…Điều tệ hại là chúng ta tin rằng mình là kẻ công chính, nghĩa là tự hài lòng về mình, chẳng có gì đáng trách cả: vì với việc làm đó chúng ta tự tách mình xa khỏi lòng thương xót của Thiên Chúa. Nhưng khi chúng ta nhìn nhận mình là tội nhân, chúng ta có thể ngay tức khắc đi vào trong trái tim của Đức Giêsu. Ngài không chờ chúng ta hoàn hảo rồi mới mời gọi ta theo Ngài. Ngài kêu gọi chúng ta dù biết rõ rằng chúng ta là những tội nhân đáng thương, yếu đuối. Điều quan trọng là trong đáy lòng ta vẫn còn liên kết với Ngài. Tội lỗi của chúng ta sẽ không bao giờ là ngăn trở cho việc kết hiệp với Thiên Chúa, nếu chúng ta ý thức mình là những tội nhân đáng thương, nghĩa là những tội nhân sám hối, khiêm cung, phó mình cho lòng thương xót của Thiên Chúa chứ không dựa vào sức riêng mình.
Suốt Mùa Chay chúng ta được mời gọi để hối cải quay về trong tình yêu và khiêm cung, để gặp gỡ Đấng Cứu Độ của chúng ta. Tất cả chúng ta đều cần phải sám hối và cần được chữa lành và chúng ta hiện đang thế nào thì Đức Giêsu đón nhận chúng ta như thế ấy. Với ánh mắt nhân từ chúng ta cũng phải nhìn anh em chúng ta, không lên án như người con trưởng trong dụ ngôn đứa con hoang đàng, không lấy làm xúc phạm vì thấy lòng nhân lành bao la của Cha dành cho những đứa con lỗi tội.
Lm. Phêrô Phạm Ngọc Lê