Suy Niệm Thánh Vịnh 115 - Lm. Phêrô Phạm Ngọc Lê

Thứ sáu - 23/02/2024 19:51 263

Suy Niệm Thánh Vịnh 115

10        Tôi đã tin cả khi mình đã nói : "Ôi nhục nhã ê chề !"
11        Đã thốt ra trong cơn hốt hoảng : "Mọi người đều giả dối !"
12        Biết lấy chi đền đáp CHÚA bây giờ
            vì mọi ơn lành Người đã ban cho ?
13        Tôi xin nâng chén mừng ơn cứu độ
            và kêu cầu thánh danh ĐỨC CHÚA.
14        Lời khấn nguyền với CHÚA, tôi xin giữ trọn,
            trước toàn thể dân Người.
15        Đối với CHÚA thật là đắt giá
            cái chết của những ai trung hiếu với Người.

16        Vâng lạy CHÚA, thân này là tôi tớ,
            tôi tớ Ngài, con của nữ tỳ Ngài,
            xiềng xích trói buộc con, Ngài đã tháo cởi.
17        Con sẽ dâng lễ tế tạ ơn, và kêu cầu thánh danh ĐỨC CHÚA.
18        Lời khấn nguyền với CHÚA, tôi xin giữ trọn,
            trước toàn thể dân Người,
19        tại khuôn viên đền CHÚA, giữa lòng ngươi, hỡi Giê-ru-sa-lem !
            Ha-lê-lui-a.

Hội Thánh đề nghị chúng ta hát Thánh vịnh 115 vào dịp lễ Thứ Năm Tuần Thánh, nên chúng ta cần suy niệm cách đặc biệt. Chúng ta biết rằng theo sách Lễ Nghi Do Thái, đây là Thánh vịnh thứ tư của bài Tụng ca, nghĩa là bài ca tụng được hát sau bữa ăn vượt qua. Lập bí tích Thánh Thể trong bữa ăn cuối cùng, Đức Giêsu cũng đã cầu nguyện và hát Thánh vịnh này.

Cùng Đọc Với Dân Ítraen
Bữa ăn vượt qua được cử hành trong mỗi gia đình vào buổi chiều đầu tiên của cuộc lễ. Bữa ăn chiều hôm đó được chuẩn bị rất thịnh soạn. Ở đầu bàn, trước mặt người chủ gia đình, có đặt 3 ổ bánh mì (bánh khổ nhục), không men (vì cha ông chúng ta đã không có đủ thời giờ để nhồi bột trong cuộc khởi hành vội vã ra khỏi đất nô lệ) trên bàn để rau đắng, gợi lên nỗi cay đắng của cuộc đời nô lệ… xương dính thịt chiên nướng của con chiên vượt qua… Trước mỗi thực khách đặt một chén rượu nho. Trong suốt bữa ăn, mỗi người sẽ cạn chén bốn lần và mỗi lần đọc lời chúc tụng, dấu chỉ sự hạnh phúc và lòng tri ân đối với Thiên Chúa.
Trong bữa ăn, người ít tuổi nhất sẽ nêu lên những câu hỏi cho gia chủ. Ông sẽ đáp lại bằng lời kinh Haggada, hay bài tường thuật giải phóng khỏi Ai cập.
Cuối bữa ăn, mọi người hát bộ Hallel, nghĩa là những Thánh vịnh từ 112 đến 117.
Thánh vịnh 115 gồm tóm tất cả tâm tình của dân Ítraen. Bị đàn áp khổ cực (ôi nhục nhã ê chề), dân Ítraen đã được Pharaon cho phép ra đi, thoát khỏi hỏa lò. Nhưng này đây họ đang bị đạo quân Ai cập đuổi theo bén gót (đã thốt ra trong cơn hốt hoảng: mọi người đều giả dối!) Lòng dạ hai mặt của con người. Bị dồn vào chân tường, trước mặt là Biển Đỏ, sau lưng các chiến xa của Pharaon, chính lúc đó biển đã tách ra (đối với Chúa thật là đắt giá cái chết của những ai trung hiếu với Người). Dưới cảm xúc mạnh, tác giả Thánh vịnh đột ngột chuyển sang ngôi thứ hai: Vâng lạy Chúa, thân này là tôi tớ, tôi tớ ngài, con của nữ tỳ Ngài, xiềng xích tháo buộc con, Ngài đã tháo cỡi. Con sẽ dâng lễ tế tạ ơn, con sẽ dâng chén cứu độ…”
Vì thế, bữa ăn vượt qua chính là tiếng reo vui tạ ơn dâng lên Thiên Chúa cứu độ, Đấng cứu khỏi đau khổ và sự chết. Chính Đức Giêsu đã sống tâm tình của bữa ăn này, vào buổi tối sau cùng trước khi chịu chết và sống lại.

Cùng Đọc Với Đức Giêsu
Cùng hòa vào lời kinh của dân tộc mình, khi đọc lên Thánh vịnh này, Đức Giêsu đã thổi vào nó một chiều kích phổ quát. Thảm cảnh của dân Ítraen, cũng chính là cảnh cùng khốn của mọi người, dưới sức nặng của thân phận làm người…Lời chúc tụng của dân Ítraen trước việc lành mà Thiên Chúa đã thực hiện cho họ, chính là lời chúc tụng của mọi người trước sự sống lại được hứa ban.
Vâng, ngày mai Đức Giêsu sẽ chết. Ngài biết điều đó. Chiều nay, Giuđa ngay chính trong bữa ăn, đã rời nhóm và dấn bước vào hành trình cuối cùng. Thay vì để trôi qua cái thảm cảnh của thân phận kiếp người, Đức Giêsu ngẩng cao đầu đối diện nó một cách tự ý: Ngài đã diễn trước cái chết của chính mình. Cầm lấy bánh cùng cực không men trước mặt, Ngài nói: Này là Mình Thầy bị nộp vì các con. Rồi, cầm lấy chén rượu nho, Ngài nói: Này là chén máu Thầy, đổ ra vì các con và muôn người. Thử tưởng tượng xem Đức Giêsu trong bối cảnh chính xác này, hát lên những lời gây bàng hoàng: “Đối với Chúa thật là đắt giá cái chết của những ai trung hiếu với Ngài. Không! Thiên Chúa không vui thích nhìn thấy cái chết. Nó là thân phận con người, nó là thành phần những gì “không thuộc về Thiên Chúa…” Duy chỉ mình Thiên Chúa là hoàn hảo, là vĩnh cửu. Tuy thế, ý tưởng chủ đạo trong Thánh vịnh này và trong tâm hồn của Đức Giêsu chiều hôm nay, chính là hành vi chúc tụng. “Biết lấy chi đền đáp Chúa bây giờ vì mọi ơn lành Người đã ban cho? Tôi xin nâng chén mừng ơn cứu độ…Con sẽ dâng lễ tế tạ ơn” Tại sao? Bởi vì Đức Giêsu tin chắc Chúa Cha yêu thương Ngài: “Đối với Chúa thật là đắt giá cái chết của những ai trung hiếu với Người”. Và tình yêu đó Đức Giêsu biết là một tình yêu hữu hiệu. Thiên Chúa không muốn cái chết. Thiên Chúa sẽ giải cứu những kẻ Ngài yêu khỏi sự chết. Vâng, Đức Giêsu biết rằng, ngày mai, cái chết sẽ chẳng phải là chiếc cầu nhảy quăng ta vào cõi hư không, như những người vô thần nói, nhưng là cửa mở vào khuôn viên đền Chúa, để chúc tụng tạ ơn muôn đời.

Cùng Đọc Với Người Thời Nay
Cảm nghiệm về sự chết của Đức Giêsu cũng là cảm nghiệm của chúng ta, của chung mọi người. Mọi ý thức hệ, mọi nhân sinh quan mà không xét đến sự kiện hiển nhiên này (sự chết) (ngay cả các nền văn minh đều chóng qua. Tất cả những gì chúng ta xây dựng được đều chóng qua. Những gì chúng ta để lại cho thế giới rồi sẽ qua đi…) không đáng chúng ta quan tâm đến.
Người vô thần thời nay, một cách sáng suốt đã rút ra kết luận: thế giới thật phi lý. Còn chúng ta, phải thêm vào: Nếu Thiên Chúa không hiện hữu, con người không có một cơ may nhỏ nào để sống…” Nhưng, cùng với dân Ítraen, cùng với Đức Giêsu, một ít người trong chúng ta tin vào Thiên Chúa. Chúng ta hạnh phúc vì niềm tin đó. Và chúng ta dám nói rằng đó chính là cơ may duy nhất để con người tồn tại.
Giờ đây chúng ta có thể hát bài Thánh vịnh này với niềm phấn khởi.

Noël Quesson, 50 Psaumes pour tous les jours, Tome I
Lm. Phêrô Phạm Ngọc Lê chuyển dịch