Suy niệm Lời Chúa hằng ngày tuần II mùa chay - Lm. Phêrô Phạm Ngọc Lê

Thứ sáu - 23/02/2024 19:54 570

Chúa Nhật 2 MC B
Việc biến hình có một vị trí quan trọng trong đời sống và lời giảng của Giáo Hội tiên khởi. Ta thấy những lời tường thuật chi tiết trong các sách tin mừng và thư thứ hai của Thánh Phêrô (2Pr 1,16-18). Đối với ba tông đồ tấm màn che đã rơi xuống: chính họ đã thấy và đã nghe. Cũng chính ba tông đồ này, sau đó tại vườn Giêtsêmani, đã chứng kiến sự đau khổ của Chúa.
Mầu nhiệm Nhập Thể là trung tâm của giáo lý kitô giáo. Có nhiều cách thức tuyên xưng Đức Giêsu, nhưng đối với Giáo Hội chỉ có một phương cách được chuẩn nhận: Đức Giêsu là Con Một Đức Chúa Cha, là Thiên Chúa bởi Thiên Chúa, Ánh sáng bởi Ánh sáng, Thiên Chúa thật bởi Thiên Chúa thật. Đời sống kitô giáo là một cuộc chiêm ngắm trường kỳ Đức Giêsu Kitô. Không có sự khôn ngoan nào, không có sự hiểu biết nào của con người có khả năng thấu suốt mầu nhiệm mạc khải. Chỉ nhờ việc cầu nguyện mà ta mới có thể hướng về Đức Giêsu và bắt đầu biết Ngài.
‘Chúng con ở đây thì tốt lắm’, thánh Phêrô thốt lên, ‘ông không rõ mình nói gì, bởi lẽ họ đều hoảng sợ’. Niềm tin chấm dứt sợ hãi, nhất là nỗi sợ mở lòng mình ra cho Đức Kitô cách vô điều kiện. Nỗi sợ hãi như thế thường phát sinh từ việc dính bén thái quá với của cải chóng qua và tham vọng, có thể ngăn cản chúng ta lắng nghe tiếng của Đức Kitô truyền đến ta qua Giáo Hội.
St 22,1-2.9.10-13.15-18; Thánh vịnh 115; Rm 8,31-34; Mc 9,2-10
Phụng vụ Chúa Nhật tuần trước trình bày cho ta cuộc chiến đấu của Đức Kitô nhằm tiêu diệt sự dữ, cuộc chiến mà mỗi kitô hữu cần phải đối mặt để có thể sống tin mừng.
Đức Giêsu trải qua bốn mươi ngày trong hoang địa và đánh bại ma quỷ, vì Đức Kitô đã chọn làm theo ý Chúa Cha và đi đến cũng sứ mạng của mình, để mang lại ơn cứu độ cho con người.
Phụng vụ Chúa Nhật hôm nay cho ta thấy Đức Giêsu hoàn toàn phó thác mình cho Chúa Cha, để nhận lại được tất cả từ Cha. Thiên Chúa mời gọi con người, vì Ngài muốn ban tặng cho họ điều lớn lao nhất, là một hình ảnh mới về Thiên Chúa, Đấng không kết án con người, nhưng tha thứ, giúp đỡ, đồng hành với con người, dẫn họ vào con đường ngay chính, một Thiên Chúa chúc phúc để làm cho con người trở thành mối phúc cho mọi người.
Việc biến hình của Đức Giêsu nhằm an ủi các tông đồ, là những người chưa hiểu thấu và thường thất vọng vì những biến cố và lời nói của Đức Giêsu, Đấng vừa loan báo cái chết và sự phục sinh của Ngài.
Dấu chỉ của Chúa nhật hôm nay là ánh sáng.
Bài đọc 1 trích sách Sáng Thế nhắc ta đến việc sát tế Isaác. Thiên Chúa thử thách Abraham. Ngài gọi ông và ra lệnh cho ông đem đứa con trai duy nhất mà ông hết lòng yêu quý đến đất Moria và sát tế nó làm hy lễ cho Chúa trên núi mà Ngài sẽ chỉ.
Sau ba ngày đường hai cha con đã đến nơi Thiên Chúa chỉ, ông chuẩn bị bàn thờ và đặt Isaác lên đoạn lấy dao để sát tế con, nhưng ngay chính lúc đó thiên thần Chúa đã ngăn ông lại.
Thiên thần bảo ông rằng Thiên Chúa đã thấu biết lòng tin của ông, sẽ ban cho ông muôn phúc lành và cho dòng dõi ông đông như sao trời cát biển, mọi dân tộc sẽ nhờ ông mà được chúc phúc.
Nhiều học giả cho rằng truyện kể này là một truyền thuyết, trong các bài giáo lý khai tâm kitô giáo nói về tư tưởng của Abraham và tìm cách làm cho các trẻ em không còn nghi ngờ gì về niềm tin của ông vào Chúa, nếu Thiên Chúa đòi ông hy tế như thế, Abraham sẵn sàng vâng nghe. Ngay từ lời gọi đầu tiên, ông đã bỏ tất cả, đất đai phì nhiêu, gia sản, đoàn vật và ra đi theo chỉ dẫn của Thiên Chúa. Giờ đây, ông dâng đứa con duy nhất cho Chúa không chút suy tính, Chúa phán và ông vâng theo. Kinh Thánh gọi Abraham là ‘cha của những kẻ tin’. Abraham là gương sống lòng tin vững vàng hoặc chỉ là một nhân vật của Cựu Ước?
Câu điệp khúc thánh vịnh 115: “Hãy bước đi trước nhan Thiên Chúa, trong miền đất của nhân sinh” muốn mời gọi dân chúng tin tưởng vào Thiên Chúa. Các câu phiên khúc mời gọi ta vững tin cho dầu tất cả xem ra đều tiêu cực, đều buồn chán vì đối với Chúa ‘cái chết của các tín hữu của Ngài thật đáng quý’. Lạy Chúa, con xin Ngài đập tan xiềng xích cho con, con sẽ dâng lên Ngài lời tri ân và cầu khẩn danh Chúa. Con sẽ thi hành lời hứa với Chúa trong nhà Ngài trước mặt muôn dân.
Bài đọc 2 trích thư thánh Phaolô gửi tín hữu Rôma, nhắc rằng Thiên Chúa không dung tha Con mình, nhưng đã phó dâng vì tất cả chúng ta, Thiên Chúa không xét xử nhưng tha thứ cho con người và Đức Giêsu cũng thế, khi ngự bên hữu Chúa Cha, Ngài chuyển cầu cho ta.
Thánh sử Mátcô cho ta bài tường thuật thật xúc động về việc Đức Giêsu biến hình, mang theo Phêrô, Giacôbê và Gioan lên núi Tabor và tại đây xảy ra việc biến hình, họ đã thấy y phục Ngài trắng đến độ không có thợ giặt nào có thể giặt trắng như thế, Ngài trò chuyện cùng Môsê và Êlia, biểu tượng của lề Luật và các ngôn sứ, về cuộc xuất hành đang chờ đợi Đức Kitô tại Giêrusalem.
Đối với Phêrô thật sung sướng được ở mãi trên núi cùng với Chúa, ông muốn dựng ba lều và sống trong cảnh tượng huy hoàng, trong thinh lặng an bình của nơi ấy, nhưng một đám mây che phủ và ông chỉ còn thấy một mình Đức Giêsu, đoạn nghe tiếng Thiên Chúa phán từ trời cao: ‘Đây là Con Ta rất yêu dấu, các ngươi hãy nghe lời Ngài”. Việc hiển dung của Đức Giêsu báo cho ta biết thời đại mới đã đến, thời đại của ơn cứu độ cho nhân loại qua cuộc phục sinh vinh quang của Đức Kitô, Đấng sẽ thực hiện qua cuộc thương khó và cái chết của Ngài trên thập giá.
Đối với người yêu thích núi thật dễ hiểu lòng ao ước của các tông đồ được ở mãi cùng với Đức Giêsu, không phải đối mặt với đau khổ của cuộc thương khó, chết và sống lại. Người trèo lên cao thì được gần trời và hình như càng gần Chúa hơn, người đó cảm nghiệm được sự hiện diện trong thinh lặng và trong vẻ đẹp của thiên nhiên mà Thiên Chúa đã dựng nên cho con người, nhưng người kitô hữu phải sống giữa thế gian và đối mặt với cuộc chiến hằng ngày của cuộc sống.
Suy tư: 1/ Khi Thiên Chúa gọi, Abraham đã trả lời: “Dạ, con đây”; còn ta, khi Ngài gọi ta, ta trả lời thế nào? 2/ Lời thánh vịnh: “Lạy Chúa, này con xin đến, để thi hành ý Chúa”. Mỗi ngày ta có sẵn sàng thi hành điều Chúa muốn ta làm không? 3/ Phêrô, Giacôbê và Gioan thất vọng vì điều Đức Giêsu nói mà họ chưa hiểu nổi. Ta có thể lắng nghe Đức Kitô nói với ta trong thinh lặng của tâm hồn không? 4/ Đức Giêsu muốn ta sống mỗi ngày trong hành trình mà Thiên Chúa đã chọn cho mỗi người chúng ta, ta cần phải chiến đấu để có thể đạt đến việc tận hưởng dung nhan vinh hiển của Ngài. Ta có ý thức điều đó không?

Thứ hai Tuần II MC
Như Cha nhân từ
Đức Giêsu một lần nữa kêu gọi chúng ta bắt chước Chúa Cha trên trời là Đấng nhân từ. Xem chừng rất dễ dàng vì tất cả chúng ta ai cũng có cảm nghiệm về sự khốn khổ của mình và qua trải nghiệm đó, chúng ta có thể hiểu lòng nhân từ là gì. Nhưng cũng rất nghiêm túc, vì Đức Giêsu báo cho chúng ta biết rằng lòng nhân từ của Chúa Cha đối với chúng ta tùy thuộc mức độ chúng ta thương xót anh em mình. Một câu đáng cho ta suy nghĩ. Thiên Chúa yêu thương ta đến mức độ đặt vào trong tay ta ‘thước đo’ chính Ngài dùng để rộng ban tình yêu của Ngài. Nhưng Ngài muốn chúng ta sử dụng thước đo ấy giống như Ngài, để ban tặng không giới hạn.
Đức Giêsu chỉ cho ta 4 phương cách thực thi lòng thương xót: đừng xét đoán, đừng kết án, hãy tha thứ, hãy cho. Trong suốt Mùa Chay chúng ta hãy quyết tâm không xét đoán ai. Chúng ta cố gắng ‘chay tịnh’ những xét đoán bộc phát thường ngày, trong lời nói cũng như trong tư tưởng. Ngay đối với những người chúng ta có trách nhiệm, cũng đừng xét đoán những ý hướng của họ; chúng ta không biết đâu là những tình cảm sâu kín của họ, và bí mật của lòng họ chỉ thuộc về Thiên Chúa.
Lên án lại càng tệ hại hơn nữa: là một quyết đoán. Chúng ta hãy tránh lên án dù việc nhỏ nhặt nhất, trong lời nói cũng như trong cử chỉ. Trái lại, hãy cố gắng tha thứ, xin lỗi; cố gắng tha thứ luôn để nhận được sự thứ tha của Chúa Cha. Và như vậy nước Thiên Chúa sẽ được thể hiện dưới đất cũng như trên trời.
Thứ ba Tuần II MC (Is 1,10.16-20; Mt 23,1-12)
Khiêm hạ như Mẹ Maria
Ngay từ đầu Mùa Chay Đức Giêsu mời gọi chúng ta thực hành việc bố thí, cầu nguyện và chay tịnh không phải ‘để được người ta ca tụng’, nhưng chỉ để được Chúa Cha khen ngợi. Cái ‘tôi’ của chúng ta luôn đi tìm sự tán thưởng, thích tất cả những gì làm cho mình được biết đến, thích được tâng bốc. Đừng sợ khi phải cầu xin cho cái ‘tôi’ ấy chết đi, để tâm hồn chúng ta được sống lại cùng với Đức Giêsu.
Hãy nhìn gương Mẹ Maria, nữ tỳ khiêm tốn của Thiên Chúa, hiện thân cái lôgíc của tình yêu, cái quy tắc căn bản này: ‘Ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống và ai hạ mình xuống sẽ được nâng lên’. Mẹ Maria, vô nhiễm nguyên tội, nên chi Thiên Chúa đoái nhìn ngay đến ‘phận nữ tỳ hèn mọn’ của Mẹ. Còn chúng ta là tội nhân, chúng ta cần hạ mình xuống, vì thế nên sự sỉ nhục là trường dạy tuyệt vời nhất. Hãy cầu xin Chúa Thánh Thần làm cho ta biết yêu mến những sự sỉ nhục. Đừng lấy làm khổ sở vì những khiếm khuyết của mình, nếu những khiếm khuyết ấy giúp mình khiêm hạ hơn; chỉ nên khóc than cho tội lỗi của mình. Người ta ít thích bị sỉ nhục! Khó thật! Chúng ta không chọn những sự sỉ nhục, không đi tìm chúng, nhưng chúng ta xin Chúa ban cho chúng ta những sỉ nhục mà chúng ta cần đến, và cố gắng sống trong niềm vui!
Sỉ nhục là một ơn, nó ‘hạ’ chúng ta xuống thấp, nhưng nếu chúng ta chấp nhận, nó sẽ dìm chúng ta vào trong lòng nhân từ của trái tim Đức Giêsu, Đấng ‘nâng’ chúng ta lên cao cùng với Ngài đến tận Chúa Cha.
Thứ tư Tuần II MC (Gr 18,18-20; Mt 20,17-28)
Một chỗ cho danh vọng
Loan báo lần thứ ba về sự thương khó. Và một lần nữa các môn đệ chẳng những không hiểu gì mà còn có cái nhìn làm cho Thầy Giêsu lo sợ. Họ không thể đi vào trong tâm tình của Thầy, vẫn tiếp tục lý luận theo kiểu thế gian.
Trong khi đó, thập giá luôn trước mắt Đức Giêsu. Mục đích của đời Ngài, sắp đến lúc hoàn tất. Là hy sinh hiến dâng cách tự nguyện, chứ không như một sự tử đạo: Đức Giêsu nói rõ cho các môn đệ biết điều gì sắp xảy ra cho Ngài. Đứng trước cái chết được tiên báo, những tình cảm của Giacôbê, Gioan và bà mẹ quả là không đúng chỗ tí nào. Một chỗ cho danh vọng luôn là mơ ước tiềm ẩn nơi mỗi người chúng ta. Luôn muốn là tâm điểm sự chú ý của mọi người, khao khát thống trị.
Đức Giêsu cảnh báo chúng ta, như đã cảnh báo cho Giacôbê và Gioan: ‘Các ngươi có uống được chén Ta sắp uống chăng’? Chén là hình ảnh của buồn phiền, của đau khổ; Đức Giêsu muốn dạy cho biết rằng cái ‘ngai’ mà Ngài sắp bước lên chính là thập giá và do đó chỗ ngồi bên tả bên hữu chẳng thoải mái chút nào đâu.
Các con ông Zêbêđê không hiểu; cả 10 vị kia cũng chẳng hiểu gì, khi bực tức với hai ông, nghĩ rằng hai ông muốn chơi trội, qua mặt họ, họ chẳng hiểu đâu là con đường Đức Giêsu đi: tri thức thập giá.
Nền tảng của cộng đồng kitô chính là thay đổi não trạng, thay đổi cái nhìn về uy quyền, địa vị. Thật nhiều lần Thầy Giêsu đã sống và chỉ dạy: ‘Con Người đến không phải để được phục vụ, nhưng để phục vụ và thí mạng vì mọi người’.
Cầu xin Đức Giêsu đặt vào tâm hồn ta viễn ảnh cuộc thương khó và thái độ tình yêu khiêm hạ của Ngài.
Thứ năm Tuần II MC (Gr 17,5-10; Lc 16,19-31)
Tên gọi của bạn trước mặt Chúa
Trang Tin Mừng hôm nay mang tính tạo hình, chỉ trong vài dòng diễn tả cả tiểu sử cuộc đời của hai nhân vật hoàn toàn khác biệt, nếu không muốn nói đối nghịch nhau: Người phú hộ và người nghèo Lagiarô. Người phú hộ: vận toàn gấm vóc, lụa là, ngày ngày yến tiệc linh đình. Lagiarô: mình đầy ghẻ chốc, ước được mụn bánh từ bàn ăn rơi xuống. Lagiarô là người nghèo đáng thương, không nhà, bệnh tật, đói khát, không được ai quan tâm.
Lưu Ý: Có sự khác biệt tận căn, qua hai câu đầu tiên của đoạn tin mừng: Một người phú hộ - Một người hành khất tên Lagiarô. Người phú hộ, không tên. Loại người này không có tên trước mặt Thiên Chúa!!!
Vậy ai là nhân vật chính? Người nghèo hay người phú hộ? Giả sử là người nghèo, vậy thì dụ ngôn kết thúc hơi có vẻ ‘nguy hiểm’, vì tất cả đều đưa về thế giới bên kia nơi đó sẽ đảo lộn tất cả tình trạng hiện nay: người giàu trong hỏa ngục và kẻ nghèo trong thiên đàng, vậy là công bình. Kẻ nghèo chỉ cần chờ đợi một tí, đúng lúc mà người giàu chấm dứt yến tiệc và được đem đi chôn…và rồi trên thiên đàng các Lagiarô đích thực của lịch sử sẽ phục thù. Lưu ý: loại cam tâm chịu đựng kiểu này không phải là tinh thần của Tin Mừng.
Nhân vật chính là người phú hộ. Lạ lùng, vì cho dù là nhân vật chính, chúng ta thấy Sách Thánh đã quên mất tên gọi (điều đã không xảy ra cho người nghèo Lagiarô). Càng lạ lùng hơn nữa nếu ta biết rằng tên gọi trong môi trường do thái mang một ý nghĩa, gắn liền với con người, tóm tắt lịch sử của một người (Lagiarô nghĩa là Thiên Chúa cứu giúp).
Vì sao người giàu không có tên? Vì ông ta không có lịch sử. Cuộc đời của ông được xây dựng trên cái rỗng không. Ông đánh mất tên gọi vì ông đã đánh mất lý do đích thực của cuộc sống. Không thể sống để yến tiệc mà quên lãng anh em đang thiếu thốn.
Người giàu có đánh mất tên gọi trước mặt Thiên Chúa, không phải vì giàu có, mà vì sử dụng sai sự giàu có của mình, chỉ biết sử dụng cho chính mình. Có khi nào ta đánh mất tên gọi của mình như thế không? Bao nhiêu tên gọi khác chúng ta đã chọn cho mình: tiền bạc, nghề nghiệp, quyền lực, thành công, sở thích riêng…
Làm sao để lấy lại tên gọi của mình trước mặt Thiên Chúa? Hãy nhắc lại điệp khúc của một bài hát: Hãy yêu và bạn sẽ hiểu tại sao. Tình yêu đối với anh em và sẻ chia cho ta cảm nghiệm một cuộc sống tròn đầy, hoa quả sự gặp gỡ Thiên Chúa. Hãy yêu và bạn sẽ hiểu bạn là ai, tên của bạn là gì và căn tính của bạn. Bạn sẽ trải nghiệm cuộc sống đích thực, tròn đầy ngay bây giờ dù những khó nhọc không thiếu trên cuộc hành trình về thiên đàng.
Ghi nhớ tên của những người nghèo và quên mất tên của những người giàu, đó là cái lôgíc của tin mừng. Còn lôgíc của thế gian thì khác…bạn đang ở bên nào?
Trong tuần này bạn hãy thử ghi trên mảnh giấy tên của những người nghèo mà bạn gặp… Cuối ngày, bạn dâng lên cho Thiên Chúa những tên gọi của họ: bạn sẽ có thêm một vài người bạn.
Thứ sáu Tuần II MC (St 37,3-4.12-13a.17b-28; Mt 21,33-43.45-46)
Loại trừ Người Thừa Tự
Thứ sáu hôm nay Hội Thánh chọn đọc cho chúng ta hai đoạn sách để chuẩn bị tâm hồn ta bước vào mầu nhiệm của ngày Thứ sáu Tuần Thánh, Đức Giêsu bị giết chết để cứu độ chúng ta.
Abel bị người anh ghen tị của mình giết chết, là hình ảnh trong Cựu Ước về Đức Giêsu. Tiếp đến là Giuse bị anh em mình bán. Những chặng đường của sách Sáng Thế cho thấy rõ vết thương tâm hồn của con người sau tội nguyên tổ, là chướng ngại ngăn cản tình cảm huynh đệ. Lòng ghen tị mặc muôn vàn hình thái, có thể mang cách thức tao nhã một tí khi dứt bỏ một ai đó đang làm phiền ta; nên biết rằng đó là một cám dỗ thường xuyên, ngay cả trong cộng đoàn kitô. Ta cần mãi mãi xin Chúa thanh tẩy ta để ta không bao giờ chấp nhận cách tự nguyện trong tâm hồn một chút tình cảm đố kỵ nào chống lại anh em. Sự đố kỵ sẽ dễ dàng trở nên căm thù.
Dụ ngôn thợ làm vườn nho sát nhân nhằm vào các thủ lãnh tư tế và kỳ lão trong dân. Cho ta hiểu đuợc nỗi đau riêng của Đức Giêsu, đồng thời cho phép ta đi sâu vào trong mầu nhiệm của Hội Thánh. Đức Giêsu đã đau khổ vì tội chúng ta, nhưng một cách đặc biệt đã chịu đau khổ vì bị loại trừ và cuối cùng bị các đầu mục dân chúng giết chết.
Khi ta nhìn lại lịch sử Hội Thánh và thế giới, chúng ta thấy rằng con người thường muốn bảo vệ sự kế thừa kitô giáo: một cái nhìn mới về con người, về phẩm giá con người, ý nghĩa của sự công bình, của sự chia sẻ…Thế những họ lại muốn loại trừ Người Thừa Tự. Họ bằng lòng với một linh đạo vắng bóng Thiên Chúa! Suốt Mùa Chay này, ta hãy xin cho được ơn liên kết chặt chẽ không chỉ vào tin mừng mà còn vào con người của Đức Giêsu, và xin cho sự liên kết ta với Chúa trở nên tâm điểm của đời ta.
Thứ bảy Tuần II MC (Mk 7,14-15.18-20; Lc 15, 1-3.11-32)
Người Cha mãi mong chờ
Hôm nay Đức Giêsu nói dụ ngôn cho mỗi người chúng ta: tất cả chúng ta là đứa con tội lỗi cách xa Cha, mỗi ngày cần phải tìm lại con đường về nhà, con đường của tâm hồn. Việc hối cải là thế đấy: là hành trình từ bỏ tội lỗi và tình trạng khốn khổ để đi về với Cha.
Điều gây ngỡ ngàng trong dụ ngôn này là sự kiện người Cha luôn mãi mong chờ. Chúng ta đã bỏ Cha, nhưng Cha chẳng bao giờ bỏ chúng ta. Ngài động lòng khi vừa thấy bóng dáng đứa con trở về. Đôi lúc chúng ta bị cám dỗ nghi ngờ sự tha thứ của Ngài, nghĩ rằng tội của ta quá lớn. Nhưng người Cha vẫn tiếp tục yêu thương ta. Ngài hết mực trung tín. Không phải tội lỗi ngăn cản chúng ta đến với tình yêu Ngài, nhưng chính là sự kiêu căng của ta. Vừa khi chúng ta nhận biết mình tội lỗi, Ngài liền trao ban mình cho chúng ta, với một tình yêu còn lớn lao hơn nữa, một tình yêu chữa lành tất cả, một tình yêu bất cứ lúc nào cũng có thể từ điều dữ mang lại sự lành cho ta. Lòng tha thứ của Ngài không đơn thuần là khoan hồng, nhưng là trào tuôn lòng nhân từ và tình thương của Ngài mãnh liệt hơn tội lỗi.
Đức Giêsu muốn chúng ta có lòng tín thác như chúng ta làm với những người khác. Trong tâm hồn mỗi người luôn tiềm ẩn khả năng trở về với Cha, và chúng ta cần hy vọng không ngừng. Khi chúng ta thấy anh chị em mình trở về lãnh nhận ân sủng sống thân tình với Thiên Chúa, chúng ta hãy hân hoan không chút nghĩ ngợi gì, và tham dự vào niềm vui của Cha.
Lm. Phêrô Phạm Ngọc Lê