Suy niệm Tuần X thường niên năm B - Lm. Phêrô Phạm Ngọc Lê

Thứ bảy - 05/06/2021 22:47 750

Thứ hai Tuần X Thường niên
Sẽ được ủi an
Chủ đề chung cho các bài đọc hôm nay là sự an ủi vì đau khổ. ‘Phúc thay ai sầu khổ, vì họ sẽ được Thiên Chúa ủi an’: là một trong những mối phúc; thánh Phaolô trong thư gởi Corintô đã lấy bản thân mình để minh họa: vừa trải qua một đau khổ lớn lao nhưng trong cơn đau khổ này ngài đã nhận được sự an ủi của Thiên Chúa và giờ đây Ngài chúc tụng Chúa: ‘Chúc tụng Thiên Chúa là Thân Phụ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta. Người là Cha giàu lòng từ bi lân ái, và là Thiên Chúa hằng sẵn sàng nâng đỡ ủi an. Người luôn nâng đỡ ủi an chúng ta trong mọi cơn gian nan thử thách’. Thánh vịnh cũng có cùng một đề tài như vậy: ‘Tôi đã tìm kiếm Chúa và Ngài đã đáp lại lời tôi, đã cứu tôi khỏi mọi điều lo sợ…Kìa người đau khổ cầu cứu và Chúa đã nghe và Ngài sẽ giải thoát họ khỏi mọi nỗi âu lo’. Là sứ điệp hết sức quý giá của niềm vui và của sự an ủi. Tuy nhiên chúng ta cần biết rằng điều kiện để được an ủi trước tiên chính là đón nhận đau khổ: Thiên Chúa không thể an ủi những người không hề bị sầu khổ. Đây là ý nghĩa của những mối phúc. Cần có một tình trạng tiêu cực để Thiên Chúa mới có thể thực thi công việc tích cực của Ngài. Phúc cho những người sầu khổ chứ không phải cho những người đang sống trong hạnh phúc, trong niềm vui, phúc cho những người sầu khổ vì họ sẽ được ủi an. Và thánh Phaolô: ‘Vì cũng như chúng ta chia sẻ muôn vàn nỗi khổ đau của Đức Kitô, thì nhờ Người, chúng ta cũng được chan chứa niềm an ủi’. Cần phải chiến đấu cùng với Thiên Chúa trong cơn đau khổ thì mới nhận được chiến thắng, sự an ủi của Ngài, vì không thể có vinh quang nào mà không chiến đấu. Chúng ta học cho biết sự đau khổ là điều kiện để được niềm vui của Thiên Chúa.
Thật vậy, đau khổ luôn đè nặng và là một thử thách làm ta không còn tin vào Thiên Chúa nữa. Ngài an ủi ta nếu chúng ta chiến đấu cùng với Ngài, vững vàng trong đức tin và đức cậy.
Chiến đấu như thế nào? Chiến đấu trong cầu nguyện, lời cầu nguyện thật khó khăn, bởi vì trong đau khổ, người ta chẳng còn muốn cầu nguyện nữa. Một lời cầu nguyện liên lĩ, đích thực làm cho mình gần kề bên thập giá Chúa Giêsu. Khi đó những khổ đau của ta sẽ thực sự trở nên ‘những đau khổ của Đức Kitô trong chúng ta’, mở đầu cho chiến thắng và sự an ủi, làm ta hát mừng lên: ‘Các bạn hãy nếm thử và hãy nhìn coi, cho biết Chúa thiện hảo nhường bao’! Chỉ sau chiến thắng ta mới chắc chắn vui mừng và ca tụng lòng nhân lành của Thiên Chúa.
Nơi thánh Phaolô kinh nghiệm đau khổ và sự an ủi là một kinh nghiệm của người tông đồ: ‘Chúng tôi có phải chịu gian nan, thì đó là để anh em được an ủi và được cứu độ. Chúng tôi được an ủi, thì cũng là để anh em được an ủi’ bởi vì chiến đấu và chiến thắng thì chính Ngài đã sống để thông truyền và củng cố đức tin. Và sự an ủi được tỏ ra để ‘anh em có sức kiên trì chịu đựng cùng những nỗi thống khổ mà chính chúng tôi phải chịu’. Và như vậy, nhờ vị Tông Đồ, con đường đã được vạch ra cho mọi tín hữu.
Chúng ta cầu xin Chúa để hiểu giá trị của những đau khổ và ơn giúp kiên trì trong những nghịch cảnh, vững vàng trong lòng tin kiên trung kề bên thập giá Đức Kitô, cho đến khi chiến thắng, trong sự an ủi của Thiên Chúa.
+++
Phúc cho ai….!
Biểu thức này rất quen thuộc trong các Thánh vịnh và sách khôn ngoan, giờ đây vang lên trên môi miệng của Chúa trong bài giảng trên núi.
Tác giả Thánh vịnh và các ngôn sứ nghĩ rằng hạnh phúc được ban tặng cho người công chính tuân giữ lề luật, kính sợ Thiên Chúa, tin tưởng và phụng thờ Người…Nhưng cũng được tặng ban cho những ai có lòng thương xót, cho cha mẹ của những gia đình đông con. Đức Giêsu đến không phải để hủy bỏ nhưng để làm cho nên trọn, vẫn giữ lại nền tảng của các mối phúc cổ xưa ấy và còn thêm vào mười điều khác nữa. Những điều này làm định hướng cho ý nghĩa của hạnh phúc. Nếu Cựu ước nhìn nhận hạnh phúc cho những người kính thờ Thiên Chúa chân thật, Đức Giêsu nói cho ta biết ai là những người kính thờ đích thực Thiên Chúa của Ápraham: là những người có tinh thần nghèo khó, những người hiền lành, những người đói khát sự công chính, những người có lòng thương xót, những người có lòng thanh sạch.
Nếu Cựu ước gọi là ‘hạnh phúc’ những kẻ nương tựa nơi Thiên Chúa, thì Đức Giêsu nói cho ta biết ai là những người Thiên Chúa mong chờ để được an ủi và bảo vệ. Đó là những người đau khổ, những người khao khát sự công chính và lề luật, những người bị bách hại, những kẻ chết vì đạo!
Ta có phải là những người tôn thờ đích thực không? Ta có phải là những người con cái đích thực của Thiên Chúa không?
Thứ ba Tuần X Thường niên
Hủ bột đã không vơi, vò dầu đã chẳng cạn, đúng như lời Đức Chúa đã dùng ông Êlia mà phán
Sách Các Vua quyển I trong tuần này thuật lại những câu chuyện lý thú về ngôn sứ Êlia, một nhân vật có thể giúp ta tìm cách sống thực đời sống làm người tín hữu kitô của mình. Vào thời hạn hán, đói kém, đời sống con người thật mỏng manh, Êlia được xem như là người mang hy vọng. Lời tiên báo về tương lai mà Thiên Chúa trao cho ông, ông chia sẻ không phải với những người quyền thế. Ông chọn một bà góa và một trẻ mồ côi để thách đố với điều không thể và mở ra cho điều khả thể tương lai. Với một nắm bột và một ít dầu có thể cứu sống cho cả mẹ lẫn con ngày cuối cùng, ông đã cụ thể hóa tính an toàn chắc chắn: một chút ít đó sẽ không thêm nhiều lên cũng không giảm ít hơn. Một chút ít vừa đúng để nuôi sống đó trở nên dấu chỉ của sự sống phát sinh, không cần những dư thừa thái quá, bảo đảm đời sống đầy đủ và phong nhiêu cho tất cả mọi người.
Lạy Chúa, trong thời đại của chúng con sự giàu của một ít người gây ra cảnh nghèo khó cho nhiều người, thật buồn cười và vô lý. Xin giúp con chiến đấu chống cảnh đói nghèo vật chất và tinh thần, khiến chúng con được tự do và chân thực.
Người nghèo, trước mặt người đời chẳng có chút giá trị nào, nhưng chính họ mở cửa trời cho ta, là giấy thông hành đưa ta vào thiên đàng (ĐTC Phanxicô)
+++
Trung tín
Hôm qua phụng vụ trình bày cho ta đề tài về sự an ủi, hôm nay đề tài về sự trung tín. ‘Chính anh em là muối cho đời. Nhưng nếu muối mà nhạt đi, thì lấy gì muối nó cho mặn lại’? Muối không thể nên nhạt được, phải giữ đặc tính của nó, phải ‘trung tín’ với chính mình nó. Như thế chúng ta cần phải trung thành với tư cách là con cái Thiên Chúa của chúng ta, để ngăn thế gian, đang đầy dẫy sự băng hoại, không phải đi đến sự hủy diệt.
‘Chính anh em là ánh sáng cho trần gian’, ánh sáng cháy sáng lên chứ không phải tắt ngúm, ‘để soi chiếu cho mọi người trong nhà’.
Thánh Phaolô trong thư thứ hai gởi Corintô, giải đáp những chỉ trích và những lên án chống đối Ngài, bằng cách bảo vệ sự trung tín của Ngài: ‘Lời chúng tôi nói với anh em chẳng phải vừa là ‘có’, vừa là ‘không’. Ngài nại đến sự trung tín của Thiên Chúa. Quả thực ‘lòng trung tín của Chúa tồn tại đến muôn đời’. Tất cả những gì Thiên Chúa làm đều trường tồn. Thiên Chúa không rút lại những dự tính của Ngài, không chùn bước trước bao chướng ngại gặp phải trong khi thực hiện, luôn tìm kiếm điều thiện hảo cách trung tín: Thiên Chúa luôn trung tín, Ngài không vừa là ‘có’ vừa là ‘không’. Nơi Đức Giêsu chỉ toàn là ‘có’.
Điều Đức Giêsu xin cho ta: ‘Ánh sáng của anh em phải chiếu giải trước mặt thiên hạ, để họ thấy những công việc tốt đẹp của anh em, mà tôn vinh Cha của anh em Đấng ngự trên trời’, Ngài đã thực hiện điều đó. Con của Chúa Cha, đã tôn vinh Cha bằng sự luôn ‘có’ của thiên Chúa. Nơi Đức Giêsu mọi lời hứa của Thiên Chúa đều là ‘có’, được hoàn tất nơi Ngài; Đức Giêsu là ‘có’, khi thi hành ý muốn của Chúa Cha: ‘Ta làm điều đẹp lòng Người’. Nên chúng ta có thể cậy dựa vào Ngài cách tin tưởng. Là con người, chúng ta hay đổi thay và hay tìm cách thanh minh cho sự bất tín của chúng ta; cái ‘có’ của thiên Chúa nơi Đức Giêsu luôn thường hằng. Muôn đời Thiên Chúa yêu thương chúng ta, muôn đời Thiên Chúa thương xót chúng ta, muôn đời Ngài nâng đỡ chúng ta trong mọi nghịch cảnh.
Chúng ta hãy mở lòng và đón nhận lòng trung tín của Chúa, tư tưởng của Ngài là niềm vui cho ta và chúng ta cầu xin Chúa ban ơn làm vững mạnh lòng chúng ta để trung thành với Ngài, để mọi người nhìn thấy những việc lành của chúng ta mà tôn vinh Thiên Chúa.
+++
Lạy Chúa, có quá lời không, khi gọi con là muối đất, là ánh sáng thế gian? Có thể được không?
Nếu đây là những lời của một người xu nịnh, có lẽ tôi sẽ không vênh mặt lên như những người kiêu hãnh vui mừng trước những lời ca tụng. Nhưng bởi vì đây là những lời của Chúa. Nên phải là những lời chân thực. Thế nên tôi buộc phải suy tư để tìm ra đâu là ý nghĩa thâm sâu.
Con suy tư và cảm nhận Chúa hiện diện trong con. Chúa ở trong con và hành động trong con và qua con. Người nhìn bằng đôi mắt của con, nghe bằng đôi tai của con, nói bằng miệng lưỡi con, yêu bằng quả tim của con. Vậy làm sao con không thể là muối đất và ánh sáng thế gian khi mà con là chiếc nhà tạm chứa đựng Chúa?
Lạy Chúa, xin làm cho con nên trung thành luôn với sự hiện diện của Chúa, để những người gặp gỡ con, đều nhận ra khuôn mặt của Chúa nơi con.
Thứ tư Tuần X Thường niên
Giao ước mới
Trong bài đọc 1 thánh Phaolô diễn tả tất cả lòng hăng say của Ngài đối với giao ước mới, là ân ban khôn vời của Ba Ngôi cho con người: Thiên Chúa là Cha, Con và Thánh Thần mời gọi con người vào sống thân tình với Ngài. Thánh Tông đồ gọi tên cả ba Ngôi ngay từ đầu đoạn văn này, nhờ Đức Kitô mà thánh nhân tin tưởng vào Chúa Cha, Đấng biến ngài nên thừa tác viên của giao ước mới trong Thánh Thần. Đức Kitô, Chúa Cha, Chúa Thánh Thần. Và ân ban giao ước mới này được thực hiện đặc biệt trong bí tính Thánh Thể, nơi đó vị linh mục lập lại cùng những lời của Chúa Giêsu: ‘Đây là chén máu giao ước mới’.
Chúng ta cũng đầy lòng hăng say như Phaolô đối với giao ước mới, thực tại tuyệt vời mà ta đang sống, giao ước mà Ba Ngôi ban cho Giáo Hội, giao ước mới đổi mới mọi sự, luôn luôn đưa ta vào sự mới mẻ của cuộc sống, cho ta tham dự vào mầu nhiệm sự chết và sống lại của Đức Kitô. Máu giao ước mới, mà ta nhận được từ Thánh Thể, nối kết chúng ta với Ngài, trung gian của giao ước mới. Thánh Phaolô so sánh giao ước cũ với giao ước mới. Ngài bảo giao ước cũ được khắc ghi từng chữ trên đá. Đề cập đến giao ước Sinai, nơi Thiên Chúa khắc ghi các điều răn, lề luật của Ngài trên bia đá, để ai tuân giữ thì lưu lại trong giao ước với Ngài. Phaolô đối chiếu giao ước chữ viết với giao ước trongThần Khí.
Giao ước bằng chữ viết khắc ghi trên bia đá, làm nên những luật lệ bên ngoài, giao ước trong Thần Khí thì nội tại bên trong, viết trong lòng, như tiên tri Giêrêmia đã phán.
Cụ thể hơn, đề cập đến việc biến đổi con tim: Thiên Chúa tặng ban một quả tim mới để thông truyền Thần Khí mới, Thần Khí của Ngài. Giao ước mới của Thần Khí, Thánh Thần Thiên Chúa. Ngài là giao ước mới, là luật nội tâm mới. Không còn lề luật với những lệnh truyền bên ngoài nữa, nhưng là luật vững chắc, lực thúc đẩy bên trong, tìm nếm cảm việc thực thi ý Chúa, trong khao khát sống phù hợp với tình yêu đến từ Thiên Chúa, hướng ta đến Thiên Chúa, với tình yêu cho ta tham dự vào sự sống của Ba Ngôi.
Chữ viết thì giết chết, còn Thần khí mới ban sự sống. Chữ viết thì giết chết vì là những lệnh truyền, nếu không tuân giữ sẽ bị kết án. Thần Khí, trái lại, ban sự sống vì làm cho ta có khả năng thi hành ý Chúa và ý Chúa luôn luôn sống động, Thần Khí là sự sống, động lực nội tại bên trong. Do đó niềm vui của giao ước mới thì vượt lên trên niềm vui của giao ước cũ.
Về giao ước cũ Phaolô nói đến việc phục vụ sự chết, có liên hệ đến hình phạt để ngăn cản con cái Israel sống lầm lạc: bởi vì sức mạnh bên trong chưa có, nên hậu quả tất yếu dẫn đến cái chết. Tuy vậy việc phục vụ sự chết này đã được vinh quang bao phủ: con cái Israel đã không thể nhìn vào thẳng mặt ông Môsê khi ông xuống từ núi Sinai, cũng như khi ông từ Lều Giao Ước trở về, vì mặt ông quá sáng chói. Thánh Phaolô suy luận: ‘Vậy thì việc phục vụ Thần Khí lại không được vinh quang hơn sao? Không nói đến việc phục vụ sự chết, nhưng là sự sống: nếu việc phục vụ án chết mà còn được vinh quang như thế, thì việc phục vụ đức công chính lại chẳng vinh quang hơn lắm sao? Một đàng là sự chết, một đàng là sự sống, một bên là án chết một bên là đức công chính; một đàng là vinh quang chóng qua, một đàng là vinh quang trường tồn, vì giao ước mới thiết lập chúng ta muôn đời trong tình yêu.
+++
Không dễ dàng theo Đức Giêsu. Đối với Chúa lề luật được thiết lập là để giúp ta được hạnh phúc. Điều này không làm hài lòng những con người thời nay, họ tưởng mình biết rõ hơn Đấng tạo hóa của họ điều gì là tốt cho họ. Tựa các bệnh nhân, tin mình biết rõ về loại thuốc trị liệu hiệu nghiệm hơn cho trường hợp của họ, hoặc tựa các trẻ em, cho rằng mình có kinh nghiệm giáo dục hơn cha mẹ.
Đức Giêsu càng dịu dàng với tội nhân bao nhiêu thì Ngài lại càng gay gắt với tội lỗi bấy nhiêu. Đây là điều mà Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II không ngừng nhắc đến trong những chuyến tông du.
Thời nào cũng thế, con người luôn muốn định hình Tin mừng theo ý muốn riêng của họ. Do đó sinh ra những giáo phái. Người ta loại bỏ điều quấy rầy họ. Ta hãy đọc lại bài diễn từ của Phaolô trước mặt tổng trấn la-mã Phêlích (Cv 24,24-25). Phêlích cho vời Phaolô đến để nghe ngài nói về niềm tin vào Đức Giêsu Kitô. Nhưng khi Phaolô nói về sự công chính, sự tiết độ và cuộc phán xét mai sau, Phêlích phát sợ và lệnh cho ông lui ra, hứa sẽ gọi ông vào dịp khác.
Cũng thế, nhiều người cảm thấy bị quấy rầy khi một diễn từ đề cập đến vấn đề tiết dục, chay tịnh, tha thứ, công chính hoặc một vài điều khác nữa. Họ rời bỏ nhà thờ và viện đủ mọi lý do để khỏi đến nữa. Nhưng trong thâm tâm họ, trong thẳm sâu của cô tịch, không phải họ đang cảm thấy sợ sao?
Ta phải hết sức khách quan: không có một Tin mừng cho chủ và một tin mừng khác cho nô lệ, không có một tin mừng cho người giàu và một tin mừng khác cho kẻ nghèo. Làm sao có nhiều mặt trời soi chiếu theo yêu sách của từng người được. Thật vậy theo Đức Giêsu không dễ dàng chút nào. Tuy nhiên Ngài nói với ta: ‘Anh em hãy mang lấy ách của tôi…Vì ách tôi êm ái, và gánh tôi nhẹ nhàng’ (Mt 11,29-30). Hãy tin tưởng nơi Chúa. Ngài biết rõ những giới hạn của ta. Hơn nữa, tất cả những ai bước theo lề luật của Ngài với lòng yêu mến, sẽ được hạnh phúc đời này và cả đời sau nữa.
+++
Các ngươi nhảy khập khiểng hai chân cho tới bao giờ? Nếu Đức Chúa là Thiên Chúa, hãy theo Người; còn nếu là Baan, thì cứ theo nó
Êlia có lời Thiên Chúa trong lòng, trong tâm trí, trong xương thịt. Niềm tin giúp ông coi khinh mọi hình thức tôn giáo khác, qua những cách thức con người, tìm cách sáng tạo ra một ngẫu thần. Bài đọc hôm nay thuật lại cho ta việc Êlia thách thức 450 sư sãi thần Baan: cả hai bên đều có một lễ vật như nhau, một con bò sẵn sàng làm lễ tế nhưng không phải do bàn tay con người. Các sư sãi Baan nhảy nhót la hét suốt ngày, hầu mong xin sự can thiệp của Thiên Chúa theo cách nghĩ của riêng họ.
Êlia, không cần những công thức ma thuật và những nghi lễ lạ thường, ông khẩn cầu sự hiện diện của Thiên Chúa, bằng cách nhắc cho dân nhớ lại lịch sử mạc khải cứu độ qua Ápraham và Giácóp. Và quả thực Thiên Chúa đã tỏ mình cho toàn dân bằng cách cho lửa thiêu toàn bộ lễ vật.
Lạy Chúa, xin tha thứ cho chúng con khi chúng con yếu đức tin và chạy theo những cách thức cầu khẩn sai lạc, mê tín.
Tôn giáo không phải là một việc trình diễn ngoạn mục. Đức tin cũng không phải là một việc trình diễn ngoạn mục: nhưng là Lời Thiên Chúa và Thánh Thần hoạt động trong lòng.
Thứ năm Tuần X Thường Niên
+++
Một thanh niên kitô hữu bị lạm dụng bởi một người cuồng tín, chỉ biết mỉm cười. Bị đánh đập tàn bạo nhưng anh thanh niên vẫn tiếp tục mỉm cười. Tức tối, kẻ cuồng tín la to: ‘Hãy nói đi, hãy nói cái gì đó đi! Mày chỉ là tên chết nhát! Không được cười nữa, nếu không tao sẽ bắn! Chàng thanh niên kitô hữu trả lời: ‘Này người anh em, nếu công việc của anh, một người cuồng tín là đánh đập tôi, thì công việc của một kitô hữu là tha thứ cho anh’.
Ba năm sau, người cuồng tín ấy đã lãnh nhận phép Thanh tẩy. Kitô giáo cùng chia sẻ với các tôn giáo khác niềm tin vào Thiên Chúa, sự công chính và lòng bác ái, nhưng khác biệt tận căn với các tôn giáo khác về những điều liên quan đến luân lý.
Luật trả thù (mắt đền mắt răng đền răng) thay thế cho luật rừng (luật của kẻ mạnh), trong khi luật của Đức Kitô đòi hỏi nơi con người điều vượt hơn sức người có thể làm. Chính Thiên Chúa đấng yêu thương và tin tưởng nơi con người, không thể làm gì khác hơn là thần hóa con người, và trở thành con người.
‘Anh em giống như Thiên Chúa’, ‘Anh em là con cái của Thiên Chúa’. Là lời đáp trả cho cám dỗ chọn thiên đàng trần thế.
Và con người sẽ là con cái Thiên Chúa, khi yêu thương địch thù mình bằng sự tha thứ, là điều vượt trên những giới hạn của con người.
Niềm tin tưởng vào Thiên Chúa này khiến ta phải bật khóc vì cảm tạ và tràn đầy sức mạnh và niềm hãnh diện. Đúng thế, tôi phải nhủ lòng rằng tôi có thể làm được tất cả, cùng với Thiên Chúa, hành động như Người, yêu thương như Người và khước từ mọi đố kỵ ghen ghét. Thiên Chúa ở trong tôi, nên cùng với Người và nhờ Người tôi có thể làm được điều không thể.
Thứ sáu Tuần X Thường Niên
Lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu
Nghệ thuật kitô giáo sơ khai trình bày Đức Giêsu như một người mục tử ân cần vác trên vai mình con chiên. Hình ảnh ấy lấy cảm hứng từ dụ ngôn về lòng thương xót mà ta nghe trong đoạn tin mừng hôm nay. Sự quan tâm của Chúa dành cho con chiên lạc được nhắc đến trong phụng vụ lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu. Người mục tử nhân lành không để ý đến chính mình mà hoàn toàn để tâm đến các con chiên của mình. Lo lắng cho những nhu cầu của chúng, chữa lành thương tích của chúng, bảo vệ chúng khỏi thú dữ. Ngài biết rõ từng con một, Ngài gọi đích danh từng con. Ngài quan tâm cách riêng đến con chiên lạc và không ngần ngại bày tỏ niềm vui khi tìm được nó về. Một con chiên lạc hoàn toàn không được bảo vệ, có thể rơi xuống hố hoặc bị cầm chân trong một bụi gai. Trong tình trạng nguy hiểm như thế mới thấy đáng quý và cần thiết biết bao vai trò của người mục tử: sau khi tìm được, người ấy vui mừng vác nó lên vai mang về đàn. Khi bị sói tấn công, người mục tử nhân lành không trốn chạy, nhưng thí mạng sống vì con chiên. Đó là trái tim của người mục tử nhân lành.
Con nào bị mất Ta sẽ đi tìm; con nào đi lạc, Ta sẽ đưa về, con nào bị thương, Ta sẽ băng bó, con nào bệnh tật, Ta sẽ làm cho mạnh; con nào mập béo, con nào khỏe mạnh, Ta sẽ canh chừng. ta sẽ theo lẽ chính trực mà chăn dắt chúng
Nghề chăn chiên thời Chúa Giêsu, các con chiên có một giá trị lớn. Làm mục tử không chỉ có nghĩa là làm một công việc mà còn đi vào trong bình diện tình cảm nữa. Hãy nhớ câu chuyện ngôn sứ Nathan kể cho Đavít nghe để giúp vua ý thức về tội phạm của mình. Người có con chiên con, yêu thương nó biết bao? Cũng thế hình ảnh của người mục tử chăm sóc con chiên hết sức ý nghĩa. Liên hệ đến một Thiên Chúa yêu thương tạo vật của mình. Người chăm sóc từng con một, con đi lạc, con bị thương tích, con bệnh tật, con khỏe mạnh…
Hình ảnh của một tình yêu đặc biệt. Là điều chính Đức Giêsu thực hiện trong cuộc đời mình, một trái tim bị lưỡi đòng đâm thâu, chết trên thập giá. Vì thế ngày lễ hôm nay không chỉ là một việc đạo đức tình cảm nhưng còn giúp ta lớn lên trong đời sống thiêng liêng nữa.
Trong phút hồi tâm, tôi nhẫm lại trong lòng những câu thánh vịnh 22, mục tử nhân lành chăn dắt con chiên. Đức Giêsu là mục tử nhân lành cho cuộc đời của tôi, hiến thân vì tôi và đưa dẫn tôi đi trên những con đường đầy ánh sáng của tình yêu Ngài.
+++
Lễ Trọng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu, ngày thế giới xin ơn thánh hóa các linh mục. Mời gọi mọi người cùng cầu nguyện. Nhưng những người phải cầu nguyện trước hết là chính các linh mục, tốt nhất trước Thánh Thể Chúa.
Lời sấm ngôn ‘không một khúc xương nào của Người sẽ bị đánh giập’ liên kết với lời sấm ngôn của Giacaria: ‘Họ sẽ nhìn lên Đấng họ đã đâm thâu’. Gioan loan báo hồng ân tin mừng cho muôn dân, mà người đại diện là tên lính đâm giáo vào cạnh sườn của Chúa Giêsu.
Lưỡi giáo đâm vào cạnh sườn Đức Kitô là tiên báo ngày lễ Hiện Xuống, ngày sinh nhật của Giáo hội, xuất phát từ hy tế tình yêu của Đức Giêsu Kitô. Máu và nước tượng trưng hy tế của Chúa và hồng ân của Thánh Thần.
Lễ Thánh Tâm liên hệ đến nữ thánh Magarita Maria Alacoque, nữ tu thuộc dòng Thăm Viếng, sinh ra và sống tại Pháp (1647-1690). Thánh nữ chết ở tuổi 43, sau 19 năm trong dòng tại Paray- le- Monial, nơi mà chị đã được Đức Giêsu tỏ mình cho thấy và trò chuyện thân tình với chị. Tên của thánh nữ nhắc ta đến việc tôn sùng Trái Tim Chúa Giêsu.
Việc tôn sùng Thánh Tâm Chúa Giêsu là trường dạy nên thánh, đòi hỏi một sự tái huấn luyện con tim, giả thiết phải đổi mới cảm tình, làm cho con tim của mình hòa nhịp với quả tim của Đấng Cứu Thế. Đó chính là tất cả sự phong phú (và những yêu sách) của tin mừng Đức Kitô.
Thánh nữ Magariata chứng tỏ một tình yêu lớn lao đối với Thánh Thể, một sự nhảy cảm sâu xa đối với người nghèo và những người đau khổ. Sứ điệp của Chị nhận được từ những mạc khải của Chúa Giêsu có thể tóm trong những lời này: ‘Đây là Trái Tim yêu thương loài người vô cùng…mà loài người đáp lại bằng vô ơn, bất kính đối với bí tích Thánh Thể, những phạm thánh’. Sứ điệp luôn tập trung vào điều này là ‘Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con của Ngài’; Đức Kitô tỏ cho thấy trái tim của Ngài như biểu trưng tình yêu vô bờ bến đối với nhân loại. Đức Kitô hứa ban những ân huệ của lòng thương xót cho những ai tôn sùng Thánh Tâm và Thánh Thể Chúa. Mời gọi mỗi người tham dự vào việc đền bù phạt tạ những xúc phạm đối với Thiên Chúa.
+++
Trong những bình sành
‘Nếu mắt phải của anh làm cớ cho anh sa ngã, thì hãy móc mà ném đi…Nếu tay phải anh làm cớ cho anh sa ngã, thì hãy chặt mà ném đi…’ Những lời cứng rắn đó đã được thốt ra từ môi miệng của Đấng được định nghĩa là đấng hiền lành và khiêm nhượng trong lòng, Đức Giêsu. Đấng tuyên bố ách của ngài êm ái và gánh của ngài nhẹ nhàng. Lòng nhân từ không phải là sự nhu nhược. Đức Kitô, vô cùng nhân từ, đã chết trên thánh giá để giải thoát ta khỏi tội lỗi, không hề thỏa hiệp với tội.
Trong bài đọc 1, mầu nhiệm của sự chết nhờ qua sự sống lại, đã được thánh Phaolô diễn tả một cách khác: ‘Chúng tôi bị dồn ép tư bề, nhưng không bị đè bẹp, hoang mang, bị ngược đãi, bị quật ngã…’ Hình như vô lý và gây hoang mang. Gây hoang mang nếu không liên kết với mầu nhiệm của Đức Kitô. Và Phaolô còn thêm: ‘Chúng tôi luôn mang nơi thân mình cuộc thương khó của Đức Giêsu, để sự sống của Đức Giêsu cũng được biểu lộ nơi thân mình chúng tôi’. ‘Chúng tôi mang sứ vụ tông đồ nơi mình như chứa đựng kho tàng trong những bình sành, để chứng tỏ quyền năng phi thường phát xuất từ Thiên Chúa, chứ không phải từ chúng tôi’.
Thật phi lý nếu người kitô hữu muốn sống yên tĩnh, không gặp khó khăn, không thử thách, không xáo trộn: đấy không phải là con đường của Chúa và không thể là con đường của chúng ta.
Chúa giúp ta nhận ra trong mỗi đau khổ thánh giá của Ngài, nghĩa là con đường đưa đến sự sống. Những lời cứng rắn của tin mừng giống như con dao trong tay của chúng ta để cứu thoát mình bằng những thái độ khiêm tốn và thua thiệt đối với xã hội của chúng ta, là xã hội chỉ muốn thỏa mãn lập tức, hạnh phúc bề ngoài đến từ thuốc phiện, từ ly dị, từ phá thai. Họ tuyên bố đó là những giải phóng và không thấy rằng, từ tội ác này đến tội ác khác, con người đang tiến dần đến tình trạng suy đồi hoàn toàn nhân phẩm.
Mỗi ngày trong khiêm tốn, chúng ta cầu xin Chúa cho chúng ta được soi chiếu bằng ánh sáng của mầu nhiệm Ngài, để chúng ta có thể trở nên ánh sáng cho đời.
Thứ bảy Tuần X Thường Niên
Lễ Trái Tim Vẹn sạch Đức Mẹ
Nói một cái gì ‘vô nhiễm’ là không tì vết nhơ bẩn. Không có khiếm khuyết, bất toàn. Khi ta nói ‘căn phòng này vô nhiễm’ có ý muốn nói căn phòng rất sạch. Nói về ai đó ‘vô nhiễm’, có ý muốn nói y phục của người ấy được ủi tươm tất, ngay ngắn và trong tư cách thanh lịch, mọi điều khác cũng rất đúng mực. Trái tim là cơ quan bơm máu đi khắp thân thể. Nên từ ngữ ‘trái tim’ cũng thường được dùng để chỉ trung tâm cảm xúc của một người. Tình yêu và ghét bỏ, can đảm và sợ hãi…đều phát xuất từ con tim. Nói ai đó có ‘trái tim’ có ý muốn nói rằng có lòng thương cảm. Một vài chức năng của não bộ, đôi lúc cũng được xem như phát xuất từ trái tim.
Maria, Mẹ Chúa Giêsu ‘giữ các điều ấy trong con tim mình’. Sau khi hạ sinh Đức Giêsu và việc các mục đồng kính viếng, Mẹ Maria ‘giữ các điều ấy và suy đi nghĩ lại trong lòng’ (Lc 2,19). Mẹ cũng làm như thế sau khi tìm lại được Đức Giêsu lạc mất trong đền thờ (Lc 2, 51). Trong trái tim thanh sạch của Mẹ, lưu giữ những việc diệu kỳ Thiên Chúa mạc khải cho dân Người.
Thiên Chúa tiếp tục tỏ mình ra trong trái tim của mỗi người. Điều này thường xảy ra trong lúc ta suy niệm: ngồi yên lặng, không nói lời nào, suy tư về những biến cố trong ngày; tìm kiếm sự hiện diện của Thiên Chúa trong đời thường, trong những gặp gỡ vì công việc, trong những trao đổi trong bữa ăn, trong khi trở về nhà buổi chiều dùng bữa tối cùng với gia đình…Trong mọi biến cố ấy, ta có thể khám phá ra Thiên Chúa, Đấng hướng dẫn và chuẩn bị trước cho ta mọi điều; chính Người giúp ta lớn lên trong ân sủng, thấu hiểu những lối đường của Người. Khi suy tư những điều ấy, ta đang giữ những điều đó trong tim mình, trong lòng mình.
+++
Nếu ta học ở trường lớp của Mẹ Maria, Mẹ sẽ dạy ta lòng khiêm nhượng và sự từ bỏ. Mẹ Maria đã làm cách hoàn hảo bao điều mà Phaolô nói về sự yếu đuối của ngài: ‘Thế nên tôi rất vui mừng và tự hào vì những yếu đuối của tôi, để sức mạnh của Đức Kitô ở mãi trong tôi’. Mẹ Maria đã chấp nhận thân phận yếu hèn của mình, bé nhỏ và mẹ cảm thấy hạnh phúc vì nhận ra đó là nguyên do cái nhìn cúi xuống của Thiên Chúa: ‘Thần trí tôi hớn hở vui mừng vì Thiên Chúa, Đấng cứu độ tôi, phận nữ tỳ hèn mọn, Người đoái thương nhìn tới’.
Nhưng thông thường bằng lòng với số phận khiêm tốn và bé nhỏ, thật khó biết bao! Thật khó khiêm tốn biết bao khi có nhiều lý do để vênh vang! Thánh Phaolô cảnh giác nguy hiểm của sự tự hào ‘vì sự cao cả của những mạc khải Chúa đã ban’; Mẹ Maria được sứ thần chào là đấng đầy ân phúc, luôn bình lặng, vui lòng, hoàn toàn buông mình vào thánh ý Thiên Chúa, chỉ quan tâm một mình Ngài. Và khi Thiên Chúa muốn mẹ làm mẹ của một người con bị kết án thập giá như kẻ phạm thượng, sự đau khổ không làm thay đổi thái độ nội tâm của mẹ: mẹ dõi theo Đức Giêsu, hoàn toàn gắn bó với chương trình của Thiên Chúa, trong bình an, phó thác, cho đến đồi Calvê.
Xin Mẹ giúp ta biết sống khiêm nhu, phó thác, vâng phục thánh ý Chúa trong mọi hoàn cảnh cụ thể.
+++
Tình yêu Đức Kitô thôi thúc chúng ta
Đoạn văn của bài đọc 1 hôm nay giống như một cơn gió xoáy cuốn hút chúng ta vào trung tâm: TÌNH YÊU. Từ đây khởi động những bước chân của người tông đồ. Từ đây xuất phát ‘điều mới mẻ mà các ngôn sứ đã nhắc đến: này đây phát sinh một điều mới: các ngươi không để ý sao? Vâng, người để mình bao bọc bởi ngọn lửa bùng cháy của tình yêu là Đức Kitô, sẽ trở thành ‘một tạo vật mới’, có khả năng định hình cuộc sống mình theo những đòi hỏi của tin mừng. Việc giao hòa trở nên cần thiết không thể không có. Giao hòa với Thiên Chúa để đón nhận ân ban của Ngài, Đấng khép lại cách dứt khoát quá khứ đen tối, vì tội lỗi; giao hòa với anh em, cần đi bước trước đến với anh em. Là sự mới mẻ của một cuộc sống đánh dấu bởi tình yêu mở rộng ra cho cả thế giới, tất cả đều đổi mới. Một bổn phận cho chúng ta ngày nay, các kitô hữu của thế kỷ XXI. Chúng ta không có quyền khóc cho một xã hội đang suy sụp, để từ chối chiến đấu cho Nước Thiên Chúa, cho những giá trị của Nước Thiên Chúa. Với Đấng Phục sinh, tình yêu đã làm dậy sóng cả thế giới. Đức Kitô-Tình yêu đã sống lại: chúng ta đầu tư tất cả cho điều mới mẻ này. Sự mới mẻ này cần phải được thấm sâu vào cuộc sống chúng ta, biến đổi nó thành một ân ban của tình yêu, thể hiện qua từng cử chỉ nhỏ nhặt của cuộc sống hằng ngày.
Ý thức tình yêu của Đức Kitô, đấng đã chết vì tôi, vì yêu tôi và đã sống lại vì tôi. Tôi cảm nếm mầm mống sự sống mới đang ngấm sâu vào trong tôi và như nguồn sức mạnh, thúc đẩy tôi thực thi những cử chỉ đầy mới mẻ, vì đầy tình yêu.
Lm. Phêrô Phạm Ngọc Lê
Thánh Barnaba
Chúa Giêsu trải tấm lòng của Ngài nơi mỗi trang tin mừng. Nơi trang tin mừng hôm nay, là một diễn từ sai đi, chúng ta thấy tấm lòng rộng lượng của Ngài. Tính thần khó nghèo tin mừng không được xem như là sự bủn xỉn, nhưng là mở rộng lòng để tin tưởng và quảng đại: như những lời nói của Đức Giêsu minh chứng và như thánh Barnaba đã sống. Đức Giêsu muốn chúng ta sống nghèo vì Ngài muốn chúng ta là những con người tự do, có thể ban phát cách rộng rãi cho mọi người, vì Nước Trời. ‘Các con đã nhận cách nhưng không, thì hãy cho cách nhưng không’.
Cuộc đời thánh Barnaba minh họa trang tin mừng này. Đoạn sách Công Vụ Tông Đồ thuật lại việc thánh nhân đã bán đi thửa ruộng của mình và mang số tiền lại cho các Tông Đồ, thực hành theo từng chữ một đòi hỏi của Đức Giêsu đối với chàng thanh niên giàu có: ‘Hãy về bán tất cả những gì ngươi có, bố thí cho kẻ nghèo, rồi hãy đến mà theo Ta’. Lòng tin tưởng vào Thiên Chúa thúc đẩy Ngài làm cử chỉ đó, đồng thời cũng cho thấy lòng tin tưởng của ngài đối với người khác. Đến Antiokia, thay vì lo lắng bận tâm cho những người dân ngoại vừa trở lại với Tin Mừng, Barnaba có một phản ứng cởi mở, đầy tin tưởng: ‘Khi tới nơi và thấy ơn Thiên Chúa như vậy, ông Barnaba mừng rỡ’. Không phải là một con người làm tắt đi những nhiệt huyết của người khác bằng những việc buộc tuân giữ tỉ mỉ các luật lệ, ngài là ‘người tốt, đầy ơn Thánh Thần và lòng tin’ và khuyên nhủ mọi người bền lòng gắn bó cùng Chúa: quan trọng là gắn bó cùng Đức Kitô. Và như thế ‘có thêm rất nhiều người theo Chúa’.
Một nét khác của lòng quảng đại của ngài. Thay vì giữ cho mình độc quyền rao giảng nơi một môi trường thuận lợi, ông đã đi Tarsô tìm Phaolô: ‘Tìm được rồi, ông đưa Saolô đến Antiokia’. Và khi Phaolô trở nên quan trọng hơn ông trong công việc tông đồ cho dân ngoại, sách Công Vụ cũng lập lại những lời nói về ông khi vừa đặt chân đến Antiokia: ‘Thấy ơn Thiên Chúa như vậy, ông mừng rỡ’.
Nhưng Barnaba không dừng lại nơi việc cổ vũ người khác. Luôn sẳn sàng để Đức Kitô trưng dụng, do đó Thánh Thần dành riêng ông cho sứ vụ rộng lớn hơn: rao giảng tin mừng cho mọi dân tộc.
Tin tưởng và quảng đại xuất phát từ tâm hồn khó nghèo: đó là điều ta thấy rực sáng lên nơi cuộc đời thánh Barnaba. Chúng ta cầu xin Chúa giúp ta bước đi vui vẻ trên con đường ấy, thành những con người nhân hậu, luôn sẵn sàng, cổ vũ những người mình tiếp cận.
+++
Thánh Antôn Padova
Là một đặc ân lớn cho một tông đồ của Chúa được áp dụng cho chính mình lời ngôn sứ Isaia mà Đức Giêsu đáp từng áp dụng: ‘Thần Khí Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, để tôi loan báo tin mừng cho kẻ nghèo hèn…’.
Quả thực Thần Khí Chúa đã ngự trên thánh Antôn Padova, người đã thành công lạ lùng trong việc mang tin mừng cho người nghèo. Ngài đã băng bó những tâm hồn tan vỡ, đã loan báo sự giải thoát cho tù nhân, cách lạ lùng, đến độ được phong thánh chỉ một năm sau khi qua đời. Là điều ngày nay xem chừng ra không thể, nhưng điều đó muốn nói lên lòng tôn kính của dân kitô hữu đối với vị thánh thật lớn lao này.
Trong đoạn văn của ngôn sứ Isaia, ta nhận thấy rõ hoạt động của Thần Khí đấng an ủi, băng bó vết thương tâm hồn, an ủi những người sầu khổ, ta lưu ý đến việc loan báo sự tự do, cho thấy Thần Khí hoạt động như đấng sáng tạo, như đọc thấy trong thánh thi ngày lễ Hiện xuống.
Tất cả chúng ta bị tù đày bởi biết bao ràng buộc, đến từ tâm tính của ta, do hoàn cảnh, do tình trạng sức khỏe, do những tương quan liên vị không luôn hòa hợp…và ta tìm kiếm sự giải thoát.
Nhưng sự giải thoát đích thực đến một cách bất ngờ, một cách ngược đời từ Thần Khí của Thiên Chúa, đấng không giải quyết các vấn đề, nhưng vượt lên trên, đưa chúng ta sống cao thượng hơn.
Trong cuộc đời thánh Antôn Padova, ta nhận thấy sự giải thoát này của Thần Khí. Antôn lẽ ra có thể đã thất vọng, buồn chán ê chề, vì mọi dự tính của ngài đều bị đảo lộn. Ngài muốn làm nhà thừa sai, muốn chết tử đạo nên đã xuống tàu đi đến vùng đất hồi giáo. Nhưng hành trình của ngài không đến đích: thay vì đến vùng dân Árập, ngài lại cập bến đảo Sicilia, Ý, giữa những kitô hữu.
Lẽ ra ngài có thể khóc than suốt cuộc đời còn lại: ‘Tôi không thể thực hiện được ơn gọi của tôi! Trái lại, ngài đã tỏa sáng bất cứ nơi nào mà Chúa mang ngài đến cách bất ưng: ngài bắt đầu rao giảng, phục vụ hết sức mình và để lại danh thơm lạ lùng.