Suy niệm Chúa Nhật VIII thường niên C - Lm. Xuân Hy Vọng

Thứ năm - 27/02/2025 10:17 146

“HAI GIỎ RÁC TRÊN MÌNH”

Chắc hẳn chúng ta thuộc lòng những câu tục ngữ đúc kết kinh nghiệm của người xưa diễn tả tính ghen ghét làm mờ đôi mắt ta, dẫn đến việc xét đoán kẻ khác vô lối, nhưng ngược lại chẳng nhận ra lỗi lầm nơi bản thân: Việc người thì sáng, còn việc mình thì quáng; Chân mình những phẩm lê nhê, lại cầm bó đuốc mà rê chân người, v.v…

Tương tự, tác giả sách Huấn Ca cũng nêu lên thực tế ấy, và răn dạy chúng ta làm gì để biết bản thân và học biết tha nhân.
“Sàng rồi, trấu lại ở sàng
Nói ra cái dở rõ ràng thấy ngay.
Có thử lửa mới biết bình thợ gốm,
Nghe chuyện trò, biết ai rởm ai hay.
Xem quả thì biết vườn cây,
Nghe lời miệng nói biết ngay lòng người.
Chớ vội khen, khi người chưa lên tiếng,
Muốn biết người, phải nghe miệng nói năng” (Hc 27, 4-7).

Ngạn ngữ Ba tư cũng đề cập đến vấn đề này: ‘Mỗi người chúng ta đều mang trên mình hai chiếc giỏ rác. Giỏ rác của mình thì mang sau lưng, còn giỏ rác kẻ khác thì mang trước ngực; nên chỉ ngửi thấy mùi hôi thối của kẻ khác mà không bao giờ ngửi thấy mùi hôi thối của chính mình’. Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giê-su nêu ra vấn đề này cách dễ hiểu, dễ thấy, nhưng thực tế, dường như chẳng được chú trọng lắm: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới?” (Lc 6, 41). Ai cũng rõ: cái xà to lớn gấp mấy lần cọng rác. Tuy nhiên, chúng ta lại thích ‘lấy cọng rác trong mắt tha nhân’ như một cách giúp đỡ và làm phúc cho họ, hơn là chú tâm ‘lôi cái xà trong mắt chính mình ra’. Thế nhưng, làm sao lấy ‘cọng rác’ cho tha nhân nếu ‘cái xà’ to tướng đang che mắt chúng ta! Thật phi lí và ngược đờ! Vậy mà chúng ta cứ rơi vào tình trạng này từ thế hệ này tới thế hệ khác, từ đời này tới đời kia. Sao chúng ta không mau mắn thực hành như Lời Chúa dạy: Trước hết, lấy cái xà trong mắt mình đã, rồi mới thấy rõ để lấy cái rác trong mắt anh (chị) em (x. Lc 6, 42). Nhưng để được vậy, cụ thể chúng ta phải làm gì?

Tiên vàn, chúng ta năng xét mình hơn xét đoán người khác. Thánh Bê-na-đô viện phụ dạy: ‘Khi bắt đầu nói, người công chính tự cáo tội mình, thứ đến ca tụng Chúa, cuối cùng (bao lâu còn đầy khôn ngoan) thì cũng phải xây dựng tha nhân’. Luôn luôn nhìn lại mình trước khi đánh giá, nhận xét người khác. Càng xét mình, càng nhận ra mình yếu hèn lầm lỗi, để đừng bao giờ khắt khe lên án anh chị em. Càng nhìn lại bản thân, càng thấy mình có xu hướng che đậy, giả hình, giả tạo, ngỏ hầu biết cảm thông bao dung tha thứ anh chị em. Càng xét mình, càng phát hiện mình thích phô trương háo thắng, để đừng bao giờ lên án, phê phán, nhạo báng một ai.

Thứ đến, “lấy ra cái tốt đẹp từ kho tàng tốt của lòng mình” (x. Lc 6, 45). Ai đó đã nhận định thế này: Những ai may mắn thường là người sở hữu tâm hồn lạc quan vui vẻ, họ có thói quen nhìn vào mặt tích cực của sự việc và điều tốt đẹp của kẻ khác. Ngược lại, người bất hạnh thường có thái độ tiêu cực, thù hằn, họ thích nhìn vào điều tồi tệ nơi kẻ khác, họ ham chỉ trích, và ưa ‘vạch lá tìm sâu’. Vì chưng, “người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra” (Lc 6, 45). ‘Lấy cái tốt từ lòng tốt của mình’ đồng nghĩa với việc can đảm nhận ra những thiếu sót, lỗi lầm của bản thân, ngỏ hầu uốn nắn sửa đổi.

Sau cùng, “hãy kiên tâm bền chí, và càng ngày càng tích cực tham gia vào công việc của Chúa, vì biết rằng: trong Chúa, sự khó nhọc của anh (chị) em sẽ không trở nên vô ích” (1Cr 15, 58). Liên kết mật thiết với Chúa qua đời sống cầu nguyện hằng ngày, qua việc bác ái, tham dự Thánh lễ, lãnh nhận các Bí tích, phục vụ giáo xứ, cộng tác xây dựng cộng đoàn, v.v…Thánh Âu-gus-ti-nô vốn cầu nguyện thế này: ‘Domine, noverim te et noverim me’ (Lạy Chúa, xin cho con biết Chúa và xin cho con biết con). Biết Chúa để nhờ đó con được yêu mến Chúa nhiều hơn. Biết con để nhờ đó con có thể uốn nắn, sửa đổi những sai sót, lỗi lầm, khuyết điểm của bản thân, hầu luôn sống đẹp lòng Chúa.

Cầu nguyện:
Xin cho con biết chấp nhận tha nhân
Như chính Chúa luôn chấp nhận con.
Xin cho con cảm thông với tha nhân
Như chính Chúa hằng cảm thông với con.
Xin cho con bao dung với tha nhân
Như chính Chúa luôn bao dung với con.
Xin cho con biết tha thứ người khác
Như chính Chúa hằng thứ tha chúng con.
Cho con năng xét mình hơn xét đoán,
Bền tâm vững chí sống Lời Chúa luôn. Amen!

Lm. Xuân Hy Vọng