Suy niệm tuần I MC – Lm. Phêrô Phạm Ngọc Lê

Thứ năm - 06/03/2025 06:34 289

Chúa Nhật I MC/ C

Những cám dỗ mà Chúa Giêsu vượt qua bằng lời cầu nguyện và việc ăn chay

Thứ Tư Lễ Tro đánh dấu sự khởi đầu của hành trình bốn mươi ngày chuẩn bị cho Lễ Phục Sinh năm 2025, cũng là năm thánh, được Đức Giáo hoàng Phanxicô mời gọi sống niềm hy vọng. Văn bản Tin mừng Luca, một phần của phụng vụ lời Chúa trong giai đoạn đầu tiên hướng đến lễ Phục sinh, dẫn chúng ta đến việc suy ngẫm về những cám dỗ mà Chúa Giêsu đã chiến thắng trong sa mạc, mặc dù đã ăn chay và cầu nguyện trong một thời gian dài. Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa, đã chọn trải nghiệm này để chuẩn bị cho hoạt động công khai của Người. Điều này dạy chúng ta rằng thông qua cầu nguyện và sám hối, chúng ta có thể đối mặt và vượt qua những khó khăn và cám dỗ trong cuộc sống. Những cám dỗ gặp phải trên con đường trần thế. Văn bản tin mừng là bản tóm tắt về bốn mươi ngày trong hoang địa mà Chúa Giêsu mong muốn và lựa chọn trước khi đối mặt với những thử thách đang chờ đợi Người trong viễn cảnh Lễ Phục sinh, Tử nạn và Phục sinh.

Sa mạc là nơi thử thách bản chất con người, không có tội lỗi, làm sao người ta có thể và phải đối mặt với những cám dỗ khác nhau có thể tấn công mỗi người. Những đoạn văn khác nhau trong câu chuyện về cuộc tĩnh tâm kéo dài này, về các bài tập tâm linh thực sự do Chúa Giêsu thực hiện đều có ý nghĩa và mang tính biểu tượng. Chúa Giêsu bắt đầu cuộc hành trình Mùa Chay này tràn đầy Chúa Thánh Thần bằng cách rời xa sông Giođan. Tìm kiếm và khám phá một nơi vắng vẻ trong cái gọi là Sa mạc Giuđê, nằm giữa quốc gia Israel ngày nay và Bờ Tây, cụ thể là giữa khu vực phía đông Giêrusalem và Biển Chết. Nó nằm giữa phần đông bắc của sa mạc Negev và phần phía đông của Bethel, nơi được giới hạn bởi các thềm địa chất và vách đá dựng đứng. Sa mạc kết thúc bằng một vách đá dựng đứng ở thung lũng sông Jordan gần Biển Chết. Trong một nơi hẻo lánh, thánh sử kể với chúng ta rằng Chúa Giêsu không ăn gì cả, nhưng khi những ngày trong sa mạc kết thúc, Người thấy đói. Trong tình trạng thiếu thức ăn, ma quỷ đã cám dỗ Chúa Giêsu lần đầu tiên, khiêu khích Người bằng những lời này: ‘Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy truyền cho hòn đá này biến thành bánh đi.’

Chúa Giêsu hoàn toàn có thể thực hiện phép lạ, nhưng trong trường hợp đó, Người sẽ phải chịu sự chi phối của ham muốn tà ác tuyệt đối, chính là ma quỷ. Nó muốn thử thách Người và muốn Người dùng quyền năng thực sự mà Đấng Kitô có trên mọi sự. Nhưng Chúa Giêsu không hạ mình xuống thỏa hiệp như vậy và trả lời ma quỷ, những gì được viết trong các văn bản thánh và trên hết là trong cuộc sống của mỗi con người rằng ‘con người không chỉ sống bằng bánh’, vì có những điều quan trọng và thiết yếu khác trong cuộc sống của mỗi con người, được tạo ra theo hình ảnh Thiên Chúa. Không phải bằng cách lấp đầy dạ dày mà con người trở thành chính mình.

Ludwig Feuerbach, một triết gia người Đức, đã xuất bản một bài báo vào năm 1862 có tựa đề Bí ẩn của sự hy sinh: Con người là những gì anh ta ăn, nêu rằng chúng ta xác định bản thân mình dựa trên những gì chúng ta ăn chứ không chỉ dựa trên mức độ thực phẩm. Nếu tôi nuôi dưỡng bằng lời cầu nguyện, tôi sẽ trở thành người cầu nguyện. Với tuyên bố này, Chúa Giêsu muốn chúng ta, những con người phàm trần, hiểu rằng thức ăn, mặc dù rất cần thiết cho sự sống, nhưng không phải là thứ duy nhất chúng ta nên tìm kiếm. Vượt qua cám dỗ đầu tiên bằng cách cố gắng nâng cao tâm trí của ma quỷ hướng tới những gì không còn thuộc về hắn nữa, vì cái ác không tạo ra điều tốt.

Cám dỗ thứ hai mà Chúa Giêsu phải đối mặt liên quan đến quyền lực đối với sự vật và người khác. Thật vậy, chúng ta đọc trong đoạn văn của Luca rằng ma quỷ đã đưa Người lên cao và chỉ cho Người thấy tất cả các vương quốc trên thế gian trong chốc lát, rồi nói với Người rằng: ‘Tôi sẽ cho ông hết thảy quyền hành và vinh quang của các nước này, vì tất cả đó là của tôi và tôi muốn cho ai tuỳ ý. Vậy nếu ông sấp mình thờ lạy tôi, thì mọi sự ấy sẽ thuộc về ông!’ Ma quỷ tự cho mình là chủ của thế gian, trong khi thực tế chỉ có Chúa mới là chủ, nhưng với sự sẵn lòng và xu hướng tiêu cực hướng tới cái ác của một bộ phận nhân loại, hắn cảm thấy mình là chủ và thực ra hắn thực sự là chủ của thế gian, nhưng không phải của thế gian, bởi vì hắn gây ra hận thù, chia rẽ, chiến tranh và mọi loại tội ác. Chúa Giêsu đáp lại lý luận vô lý này của ma quỷ bằng thực tế thường thấy được tóm tắt trong câu nói: ‘[Có lời chép rằng: Ngươi phải thờ phượng Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và chỉ phụng sự một mình Người mà thôi.’ Đây là điều răn quan trọng đầu tiên mà Môsê nhận được trên Núi Sinai, trong cuộc hành hương của dân được chọn hướng về Đất Hứa, nơi đã được giải thoát khỏi chế độ nô lệ ở Ai Cập.

Những cám dỗ không dừng lại ở đây. Có một nỗ lực thứ ba của Satan nhằm khiêu khích Chúa Giêsu sau nhiều ngày ở trong sa mạc. Thật vậy, chúng ta đọc trong Tin Mừng hôm nay rằng ma quỷ đã đem Người đến Giêrusalem, đặt Người trên nóc đền thờ và nói với Người: ‘Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì hãy gieo mình xuống, vì có lời chép rằng: ‘Chúa sẽ truyền cho Thiên Thần gìn giữ ông!’ Và còn thêm rằng: ‘Các vị đó sẽ giơ tay nâng đỡ ông khỏi vấp phải đá’.

Sự cám dỗ thứ ba thật ngoạn mục. Cảnh Chúa Giêsu lao mình từ đỉnh cao của thời gian ở độ cao khoảng 140 mét và trở về an toàn, được các thiên thần bảo vệ, có thể là một cảnh trong một bộ phim hiện đại, có lẽ với các thiết bị kỹ thuật và trí tuệ nhân tạo để giả vờ như không có chuyện gì xảy ra. Rơi từ độ cao đó chắc chắn sẽ tử vong. Trước cám dỗ cuối cùng này, Chúa Giêsu đáp lại bằng một điều răn rất quen thuộc ở Israel: ‘Ngươi không được thử thách Chúa là Thiên Chúa của ngươi.’ Rõ ràng là sự thiếu hiểu biết hay đúng hơn là sự xảo quyệt của ma quỷ đã đạt đến mức phủ nhận toàn bộ lịch sử cứu độ mà Thiên Chúa đã xây dựng cho đến thời điểm đó, thông qua việc lựa chọn một dân tộc rất cụ thể. Một câu chuyện sẽ kết thúc bằng cái chết và sự phục sinh của Chúa Giêsu, người bị Ma quỷ cám dỗ, nhưng đã chiến thắng trong hoàn cảnh đó và mãi mãi.

Ma quỷ, sau khi đã dùng hết mọi cám dỗ, đã để Người sống trong bình an và như thường lệ, nó chờ dịp khác: giờ phút nơi Vườn Giếtsêmani, và cái chết của Chúa trên thập tự giá. Nhưng bằng sự vâng phục và tha thứ, một lần nữa Chúa Giêsu đã chiến thắng.

Thứ hai Tuần I Mùa Chay (Lv 19,1-2.11-18; Mt 25,31-46)

Làm cho chính Ta

Đoạn Tin Mừng hôm nay thật rõ: chúng ta sẽ được Thiên Chúa xét xử dựa trên tình yêu. Đức Giêsu chỉ cho ta thấy nhiều cách thức để thực thi tình bác ái huynh đệ. Và Ngài còn thêm những lời lạ lùng này: ‘Mỗi khi các ngươi làm những điều này cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi làm cho chính Ta’. Ngài, Con Thiên Chúa, đã muốn sinh ra, sống và nhất là chết trong sự nghèo hèn đến tận cùng, đồng hóa mình với mọi người nghèo, mọi kẻ bé mọn. Người kitô hữu muốn sống cách nghiêm túc đoạn tin mừng này, phải nhìn từng người nghèo gặp thấy trên đường đời mình bằng đôi mắt mới mẻ. Chúng ta thường quan tâm nhiều đến một thành viên nào đó thuộc gia đình chúng ta ví dụ đang thất nghiệp, hoặc ở tù. Nhưng chúng ta có cảm thấy đau cùng mức độ như vậy khi đọc trên nhật báo hay nghe tin tức, biết được những đau khổ khủng khiếp đang vùi dập bao nhiêu người khác không? Ít ra, chúng ta có cầu nguyện cho họ giống như Chị Thánh Têrêxa Lisieux đã làm, cầu nguyện cho anh tội phạm được ơn hoán cải không? Đức Giêsu nói: ‘Những anh em của Ta’ chứ không nói ‘những anh em của các ngươi’.

Suốt Mùa Chay này, nếu ta muốn trung thành với lời thề hứa khi lãnh nhận phép Rửa, hãy nhớ rằng Giáo Hội là gia đình thứ nhất của chúng ta, không chỉ của những người đã được thanh tẩy, mà của tất cả mọi người, bởi lẽ Đức Giêsu đã chết cho mọi người. Ít ra trong kinh nguyện, chúng ta hãy mở lòng mình ra quan tâm đến những khốn khổ của anh chị em. Hãy dâng hy sinh cho những ai đang đau khổ. Hãy là người Samaritanô nhân hậu đối với người lân cận mà Đức Giêsu đặt trên đường ta đi.

+++

Tin Mừng hôm nay cho chúng ta thấy thước đo mà Chúa sẽ dùng vào ngày sau hết: lòng bác ái. Mọi người nam nữ, dù có đức tin hay không, đều có khả năng lựa chọn cách cư xử khi đối mặt với nhu cầu của những người nghèo nhất, túng quẫn nhất, kém may mắn nhất. Đây không phải là vấn đề học tập, hiểu biết hay trở nên thông minh; Đây là về tình yêu. Đối với tất cả chúng ta, những tội nhân đáng thương, Chúa ban cho một cơ hội tuyệt vời: thực hành lòng bác ái che phủ vô số tội lỗi! Chúng ta thực sự có cơ hội tuyệt vời!

Thật vậy, như Thánh Gregoriô Cả đã nhắc nhở chúng ta, ‘Khi chúng ta trao tặng người nghèo những thứ thiết yếu nhất, chúng ta không tặng họ những món quà cá nhân, mà là trao lại cho họ những gì thuộc về họ. Thay vì thực hiện một hành động từ thiện, chúng ta đang thực hiện nghĩa vụ công lý . Chúng ta hãy tự hỏi mình xem chúng ta đã lãng phí cơ hội làm điều tốt bao nhiêu lần, cố gắng hiểu rõ hơn rằng chúng ta sẽ không chỉ bị phán xét dựa trên những tội lỗi đã phạm phải mà trên hết là dựa trên những điều tốt đẹp mà chúng ta có thể làm và đã không làm! Có lẽ, cũng tốt khi không nên tự an ủi mình quá nhiều, nghĩ rằng chúng ta không có nhiều cơ hội, ngay cả về kinh tế, bởi vì: ‘trên cán cân công lý của Thiên Chúa, số lượng quà tặng không được cân nhắc, mà là sức nặng của trái tim. Người góa phụ trong Phúc Âm đã gửi hai đồng tiền nhỏ vào kho bạc của đền thờ và vượt quá số tiền dâng hiến của tất cả những người giàu có. Không có hành động tử tế nào là vô nghĩa trước mặt Chúa, không có lòng thương xót nào là vô ích’ (Thánh Lêô Cả).

‘Lạy Chúa, khi con đói, xin cho con một người đang cần thức ăn; khi con đau khổ, xin cho con một người để an ủi; Khi thập giá của con trở nên nặng nề, xin cho con chia sẻ thập giá của người khác; khi con không có thời gian, hãy cho con một người mà con có thể giúp trong vài phút; khi con khiêm nhường, xin cho con có người để khen ngợi; khi con nản lòng, xin hãy gửi cho con một người đến khích lệ; khi con cần sự hiểu biết của người khác, hãy cho con một người cần sự hiểu biết của con; khi con cần được chăm sóc, hãy gửi cho con một người để chăm sóc; khi con chỉ nghĩ đến bản thân mình, con sẽ chú ý đến người khác. Lạy Chúa, xin làm cho chúng con xứng đáng phục vụ anh chị em chúng con trên khắp thế giới đang sống và chết trong nghèo đói. Hôm nay, hãy trao cho họ bánh mì hằng ngày bằng chính đôi tay của chúng ta, và trao cho họ tình yêu, sự bình an và niềm vui thông qua sự hiểu biết của chúng ta’ (Mẹ Teresa Calcutta).

Thứ Ba Tuần I Mùa Chay (Is 55,10-11; Mt 6,7-15)

Lạy Cha chúng con

Mùa Chay là thời gian ưu tiên cho việc cầu nguyện, và Giáo Hội muốn chỉ ngay cho ta biết đâu là mẫu gương cần phải noi theo: Đức Giêsu đã dạy các môn đệ cầu nguyện để dẫn họ vào tôn giáo mới Ngài mang đến. Điều hoàn toàn mới mẻ Ngài mang lại chính là giúp ta nhìn lên Thiên Chúa không chỉ như Đấng Tạo Hóa đầy quyền năng mà còn như Người Cha của chúng ta. Thiên Chúa là Cha chúng ta. Danh xưng ‘Cha’ chỉ có thể xuất phát từ những tâm hồn tôn thờ Ngài. Nên chúng ta không theo vết xe của dân ngoại: họ nghĩ rằng phải nói nhiều mới được nhận lời. Không còn sợ hãi, lo lắng: chỉ cần tín thác! Chúng ta có một người Cha thấu rõ những nhu cầu của chúng ta. Nên chi chúng ta có thể cùng với Đức Giêsu thưa những lời hoàn toàn vô vị lợi khi cầu nguyện, chỉ nghĩ đến vinh danh Cha, đến vương quyền và thánh ý Cha.

Đức Giêsu nói rõ: Cha của ‘chúng con’. Ngài nhấn mạnh đến tình huynh đệ giữa mọi người mà Ngài được sai đến để cứu độ qua cái chết thập giá. Lạy Cha Chúng Con là lời kinh nguyện của những người con thảo hiếu, nhưng cũng là lời kinh đượm tình huynh đệ tuyệt hảo nhất. Vì thế Đức Giêsu nhấn mạnh nhiều đến việc tha thứ. Dù mỗi người chúng ta là tội nhân, gian ác nhưng tất cả đều có thể thưa với Thiên Chúa Lạy Cha Chúng Con. Miễn là chúng ta thật lòng muốn tha thứ tất cả, không chút thù oán trong tâm hồn. Chỉ như thế chúng ta mới thật là con cái của Cha.

+++

Đoạn văn này thuộc phần thứ hai của sách Isaia, công bố sự an ủi và hy vọng cho dân tộc lưu vong. Nhà tiên tri sử dụng hình ảnh mưa và tuyết để mô tả hiệu quả của Lời Chúa: Lời Chúa sống động, hiệu quả và biến đổi tâm hồn những ai đón nhận.

Tiên tri Isaia mời gọi chúng ta tin vào Lời Chúa, lời luôn hiệu quả và sinh hoa trái, ngay cả khi chúng ta không phải lúc nào cũng thấy kết quả ngay lập tức. Hôm nay, Chúa kêu gọi chúng ta đón nhận Lời Chúa với lòng tin tưởng, biết rằng Lời Chúa có sức mạnh biến đổi cuộc sống chúng ta và hãy kiên nhẫn, giống như cơn mưa tưới mát đất trước khi hạt giống nảy mầm: hoa trái sẽ đến đúng thời điểm.

Trong thời gian Mùa Chay này, đoạn văn này mời gọi chúng ta suy ngẫm về sức mạnh của Lời Chúa trong cuộc sống chúng ta. Giống như mưa và tuyết làm cho đất màu mỡ, Lời Chúa cũng biến đổi những ai đón nhận nó với tấm lòng rộng mở. Tôi có thực sự để mình được nuôi dưỡng bởi Kinh Thánh không?

Lạy Chúa, Lời Chúa sống động và hữu hiệu. Xin cho con một trái tim hiền dịu, sẵn sàng đón nhận. Xin giúp con tin rằng Chúa luôn làm việc, ngay cả khi con không thấy kết quả ngay lập tức. Xin cho Mùa Chay này là thời gian đổi mới, để Lời Chúa có thể làm cho cuộc sống con thêm phong phú.

Thứ tư Tuần I Mùa Chay (Gn 3,1-10; Lc 11,29-32)

Điềm lạ Giona

Đừng ganh tị với thế hệ những người đương thời của Đức Giêsu. Ngài đã gọi họ là thế hệ gian tà, bởi vì họ vẫn còn ở dưới ảnh hưởng của thần dữ và đòi những dấu lạ thay vì hoán cải theo lời của Ngài. Đức Giêsu từ chối ban cho họ điềm lạ ngoài điềm lạ của Giona. Đức Giêsu là dấu chỉ lòng nhân từ của Thiên Chúa dành cho mọi người. Nếu đức tin là tuân phục Thiên Chúa thì ngược lại với đức tin là việc đòi hỏi Thiên Chúa vâng theo chúng ta. Điều đó xảy ra khi ta quan hệ với Thiên Chúa theo lối ‘tống tiền’, luôn đòi những bằng chứng mới và xác đáng hơn, mà chẳng hề quyết định tin vào tình yêu của Ngài. Thiên Chúa ban cho ta dấu chỉ để giúp ta tin. Tất cả những dấu chỉ mà Thiên Chúa ban cho qua Đức Giêsu cô đọng nơi dấu chỉ Giona: ông là dấu chỉ về một Thiên Chúa nhân từ hay thương xót, hay động lòng thương.

Đức Giêsu là Thầy sự khôn ngoan, nơi Ngài người tín hữu có thể chắc chắn tỉm gặp những điều làm thỏa lòng hơn những điều mà Nữ Hoàng Saba đã nghe từ miệng Salomon. Ơn cứu độ tùy thuộc vào lời ta đáp trả lại tình thương của Đấng cao cả hơn Salomon và Giona, hơn cả các nhà thông thái và các tiên tri.

+++

Một thế hệ gian ác tìm kiếm một dấu lạ nhưng sẽ không có dấu lạ nào được ban cho họ, ngoại trừ dấu lạ của một người nói về Thiên Chúa bằng cuộc sống của mình. Với những lời này, Chúa Giêsu đang nói với một thế hệ gian ác, nghĩa là một số người không có mong muốn thay đổi cuộc sống của họ. Chúng ta cũng có thể nằm trong số những người cầu xin dấu lạ nhưng lại không có mong muốn thay đổi cuộc sống của mình. Đôi khi chúng ta là những người luôn cầu xin Chúa những dấu chỉ để xác nhận sự gần gũi và tình yêu của Người, trong khi chúng ta cũng nên biết cách bước đi trong sự khô cằn và đêm tối, điều đó không có nghĩa là xa cách Thiên Chúa mà là khoảnh khắc chúng ta trưởng thành. Đôi khi chúng ta là những người chỉ tìm kiếm những dấu lạ giật gân, những người đi khắp nơi tìm kiếm những nơi được cho là có hiện tượng ma quỷ và phép lạ, trong khi đức tin của chúng ta vẫn nhỏ bé và không có nền tảng! Vậy thì sao? Một điều chắc chắn là: Chúa ban những dấu lạ cho những ai thực sự muốn làm theo ý muốn của Ngài! Nhưng những dấu chỉ của Chúa thì nhỏ bé, ẩn giấu, bạn cần có đời sống nội tâm sâu sắc để nhận ra chúng, một khả năng và mong muốn im lặng để hợp nhất tâm trí và trái tim. Chúng ta có sẵn lòng làm điều này không? Chúng ta có mong muốn thực hiện ý muốn của Chúa, ngay cả khi điều đó khá bất tiện không?

Những luật sĩ này không hiểu được những dấu chỉ của thời đại và đã yêu cầu một dấu chỉ phi thường (sau đó Chúa Giêsu đã ban cho họ). Tại sao họ không hiểu? Trước hết là vì chúng đã đóng cửa. Họ đã bị nhốt trong hệ thống của họ, họ đã thiết lập luật pháp rất tốt, một kiệt tác. [...] Mọi thứ đã được giải quyết ổn thỏa. [...] Họ không hiểu rằng Thiên Chúa là Thiên Chúa của những điều bất ngờ, rằng Thiên Chúa luôn mới mẻ [...] Và họ không hiểu và họ khép mình trong hệ thống được tạo ra với rất nhiều thiện chí và yêu cầu Chúa Giêsu: 'Nhưng, xin hãy cho một dấu hiệu!'. Và họ không hiểu nhiều dấu lạ mà Chúa Giê-su đã làm, cho thấy thời điểm đã chín mùi. Kết thúc! Thứ hai, họ quên rằng họ là một dân tộc đang di chuyển. Trên đường đi! Và khi bạn lên đường, khi bạn đi trên một hành trình, bạn luôn tìm thấy những điều mới mẻ, những điều bạn chưa biết. [...] Và điều này khiến chúng ta phải suy nghĩ: liệu tôi có gắn bó với đồ vật, với ý tưởng của mình, có khép kín không? Hay tôi mở lòng đón nhận Thiên Chúa của sự bất ngờ? Tôi là người đứng hay người đi? Tôi có khả năng hiểu được các dấu chỉ của thời đại và trung thành với tiếng nói của Chúa thể hiện trong đó không? (Giáo hoàng Phanxicô).

Thứ năm Tuần I Mùa Chay (Est 14, 1.3-5.12-14; Mt 7,7-12)

Ai gõ cửa sẽ mở cho

Ông ơi, tôi đứng ngoài cửa và gõ cửa. Tôi gõ vào các cánh cửa sổ nhà ông để van xin…

Chúa đã gây rắc rối cho con bằng câu nói: ‘Mỗi lần các ngươi làm những điều ấy cho một trong những anh em bé mọn nhất của Ta đây là các ngươi làm cho chính Ta’. Con đã nhận lời quả quyết đó từng chữ một. Và đây con đã không dám đuổi đi một ai đó đang xin con giúp đỡ vì danh Ngài, mà trước đó không giúp đỡ họ. Con nghĩ rằng Ngài đang đứng đó, trước mặt con, mắt đẩm lệ, trong sự nghèo nàn. Con tin chính Ngài đã viết những lá thư đầy van xin, mỗi ngày gởi đến đầy bàn viết của con. Và con đã thưa ‘Vâng’ mỗi lần mà Ngài đến gặp con để xin con điều gì. Vì mỗi giúp đỡ của tôi chỉ nhằm đến Ngài, đang đau khổ nơi Giáo Hội bị bách hại.

Điều đó đã xảy ra suốt 14 năm rồi. 14 năm Ngài luôn gõ cửa lòng các bạn hữu, các nhà hảo tâm để họ đổ đầy đôi bàn tay của con, để con có thể phân phát tất cả những gì con đã hứa vì tình yêu Ngài.

Nhưng Ngài đến với con thường xuyên, lạy Chúa, với quá nhiều yêu cầu. Ngài quấy rầy con quá nhiều và liên tục với những lời than van qua đôi môi của người hành khất. Ngài bắt con hứa nhiều hơn những gì con có thể thực hiện.

Ngài biết rõ, lạy Chúa, con chỉ là một con người yếu đuối và hạn hẹp. Ngài biết con mệt mỏi biết bao vào buổi chiều và không chợp mắt ban đêm, vì luôn tìm những phương cách mới để cung cấp cho những người thiếu thiốn trong giáo hội của Ngài. Ngài biết là con đã kiệt lực và làm hết khả năng rồi. Từ trời cao, Ngài hãy kiểm tra kế toán của con xem và còn một cột dài những lời hứa không giữ.

+++

Đoạn trích từ Mt 7:7-12 là một phần của Bài giảng trên núi, đặt lời cầu nguyện và tình yêu thương vào vị trí trung tâm.

Chúa Giêsu mời gọi chúng ta hãy xin, tìm kiếm và gõ cửa. Đây là lời mời gọi cầu nguyện một cách tin tưởng. Mùa Chay là thời gian đặc ân để tăng cường cuộc đối thoại của chúng ta với Chúa. Tuy nhiên, đó không phải là lời cầu nguyện ích kỷ, mà là để phát triển sự thân mật trong mối quan hệ của chúng ta với Chúa và với chính mình. Lời cầu nguyện của tôi có phải là lời cầu nguyện đầy tự tin hay chỉ là một danh sách các yêu cầu?

Chúa Giêsu trấn an chúng ta: Thiên Chúa là Cha luôn lắng nghe và ban những điều tốt lành cho con cái mình. Nếu chúng ta, với tất cả những giới hạn của mình, biết cách trao tặng những điều tốt nhất cho những người thân yêu, thì Thiên Chúa, Đấng là Tình yêu, sẽ ban cho chúng ta những gì cần thiết để sống trọn vẹn biết bao. Đây là lúc để học cách tin cậy Ngài, ngay cả trong lúc khó khăn.

Chúa Giêsu đưa ra cho chúng ta một quy tắc rõ ràng: ‘Bất cứ điều gì anh em muốn người ta làm cho mình, thì hãy làm cho người ta như vậy’. Đây là thời điểm tốt để tự hỏi bản thân: Tôi nên đối xử với người khác như thế nào? Tôi có khả năng yêu thương, tha thứ và quan tâm không? Mùa Chay mời gọi chúng ta chuyển từ lý thuyết sang thực hành: nếu chúng ta muốn được Chúa thương xót, chúng ta được kêu gọi phải thương xót người khác.

Lạy Chúa, xin ban cho chúng con một trái tim tin tưởng và rộng mở với ý Chúa. Xin dạy chúng con biết cầu nguyện chân thành và sống tình yêu mà Chúa mong đợi nơi chúng con. Mong rằng Mùa Chay này sẽ là thời gian hoán cải thực sự và cởi mở với người khác. A-men.

Thứ sáu Tuần I Mùa Chay (Ed 18,21-28; Mt 5,20-26)

Luật tình yêu

Đức Giêsu muốn chúng ta cùng ‘lên’ Giêrusalem với Ngài: Ngài không muốn chúng ta dừng lại ở dưới ‘đồng bằng’. Ngài muốn chúng ta ‘hoàn thiện như Cha chúng ta’! Có khả thi? Sự hoàn thiện mà Đức Giêsu bày tỏ cho ta, chúng ta sẽ không bao giờ hiểu thấu cách đầy đủ, nó không nằm trên bình diện của sự công bình: sự hoàn thiện không có ý nói đến việc thực thi tất cả các nhân đức luân lý, không phạm bất cứ lỗi lầm nào trong luật Chúa. Vì quả thật chúng ta bất lực! Đúng hơn có ý đề cập đến việc bắt chước Chúa Cha: bắt chước Ngài yêu thương không giới hạn.

Ở đây muốn đề cập đến việc chúng ta cần có những tình cảm của người con đích thực của Chúa Cha. Thế nên, Đức Giêsu đòi chúng ta một sự nhạy cảm cao độ trong tương quan với anh em. Đừng giận dữ với anh em, đừng xem anh em là ngu, dù chỉ trong ý nghĩ. Nhưng Đức Giêsu Đấng hiểu rõ lòng Chúa Cha, nêu lên tầm quan trọng của tình yêu thương huynh đệ, đến độ khuyên chúng ta ‘để của lễ lại trên bàn thờ’ mà đi làm hòa với người anh em trước đã. Thực ra, nhiều lúc chúng ta mang cả một gánh nặng trĩu trong lòng: Thiên Chúa hình như thật xa cách; có thể chúng ta đang còn giữ mối căm hờn, tức giận, hiềm thù với anh em. Và Thiên Chúa chờ đợi chúng ta tha thứ cho họ. Đây là luật bất di bất dịch của tình yêu: chúng ta sẽ được Cha yêu thương trong mức độ ta yêu thương anh em mình. Chỉ với tình yêu vô biên trong lòng, chúng ta mới có thể làm được điều đó.

+++

Hãy liệu làm hoà với kẻ thù ngay lúc còn đi dọc đường với nó, kẻo kẻ thù sẽ đưa con ra trước mặt quan toà, quan toà lại trao con cho tên lính canh và con sẽ bị tống ngục. Ta bảo thật cho con biết: Con sẽ không thoát khỏi nơi ấy cho đến khi trả hết đồng bạc cuối cùng!

Thật tuyệt vời biết bao khi có một Thiên Chúa luôn ở bên chúng ta, luôn cổ vũ chúng ta, luôn giúp đỡ chúng ta quay trở lại con đường đúng đắn khi chúng ta đã lạc lối! Đôi khi chúng ta nghĩ đến một vị Chúa đang trừng phạt chúng ta!

Nhưng hình phạt nào tồi tệ hơn nỗi đau và sự phán xét mà chúng ta tự gây ra cho mình?

Trong bài đọc thứ nhất, tiên tri Ezêchiel nhắc nhở chúng ta rằng Thiên Chúa không vui khi ‘kẻ gian ác phải chết’, nhưng ‘muốn họ từ bỏ đường lối của mình và được sống?’ (Ed 18,21-28). Kẻ ác là kẻ làm điều ác, do đó phạm lỗi lầm, và Đức Chúa, vì muốn chúng ta tự sửa đổi nên đã sai Con Ngài đến để gợi ý cho chúng ta điều phải làm gì.

Trong Tin Mừng hôm nay, chúng ta nghe được lời khuyên này: ‘Hãy nhanh chóng thỏa thuận với đối thủ của mình khi còn trên đường đi với họ.’ Trong khi chúng ta vẫn còn bước đi trên trái đất này, trên thực tế, chúng ta vẫn có thể giải quyết những vấn đề chống đối chúng ta với một số anh chị em mà tôi chưa có cơ hội trải nghiệm sự trao đổi tình yêu mà Chúa đã đặt trong chúng ta kể từ ngày Rửa tội, thời điểm chúng ta trở thành con cái của Chúa.

Đạt được một thỏa thuận, sống trong hòa bình không có gì là con người, nhưng tất cả đều là thánh thiêng: Tôi cũng có thể gặp khó khăn khi tha thứ theo cách của con người, nhưng thỏa thuận là tiếp tục mang kẻ thù đó trong tim mình, bởi vì tôi không biết mình đang làm gì (vì tôi có thể chưa khám phá ra điều đó). Mang trong lòng có nghĩa là trình bày những đau khổ của mình với Chúa và cầu xin Ngài giúp tôi biến đổi chúng.

Loại yêu cầu này chỉ dành cho con cái của Chúa. Và bạn là một, vì vậy bạn vẫn có thể làm được.

Thứ bảy Tuần I Mùa Chay (Đnl 26,16-19; Mt 5,43-48)

Thiên Chúa mời gọi ta nhiều hơn thế

Khi đọc đoạn Tin Mừng hôm nay, việc trước hết ta cần làm là cầu nguyện, van xin Đức Giêsu để có thể sống như Ngài cách trọn vẹn. Hãy van nài Thánh Thần biến đổi lòng ta đến mức có thể tha thứ và yêu thương như Đức Giêsu, Đấng đã ban cho ta bằng chứng hùng hồn nhất của tình yêu qua cái chết thập giá.

Là con người, tự nhiên ta không thể yêu kẻ thù mình. Khó khăn lắm chúng ta mới tránh khỏi trả lại họ những điều họ đã làm hại mình, và như thế đã là nhiều lắm rồi! Nhưng Đức Giêsu mời gọi chúng ta nhiều hơn thế. Ngài dạy chúng ta phải ‘yêu thương và cầu nguyện cho họ’. Thiên Chúa dựng nên con tim chúng ta theo một cách thức mà nó không thể đứng trung lập. Khi chúng ta thờ ơ đối với một ai đó, ta không thể khám phá ra điều gì tốt đẹp nơi họ cả, không thể tha thứ cho họ thực sự được. Nên cần phải bắt chước Cha chúng ta trên trời, không phải quyền năng như Ngài nhưng khôn ngoan và thông minh như Ngài, tốt lành và nhân hậu như Ngài. Ngài, Đấng không chỉ ‘khiến mặt trời mọc lên cho người lành kẻ dữ và cho mưa xuống trên người liêm khiết và kẻ bất lương’, nhưng còn hy sinh cả Người con yêu dấu của mình cho Giuđa cũng như cho tên trộm lành và cho mọi người.

+++

‘Vì nếu các con yêu thương những ai mến trọng các con, thì các con được công phúc gì? Các người thu thuế không làm như thế ư? Nếu các con chỉ chào hỏi anh em mình thôi, thì các con đâu có làm chi hơn? Những người ngoại giáo không làm thế ư? Vậy các con hãy nên hoàn hảo như Cha các con trên trời là Ðấng hoàn hảo’.
Có vẻ lạ khi Chúa thời xưa lại ban hành một luật lệ yêu cầu chúng ta phải ghét kẻ thù. Nhưng nếu chúng ta quay trở lại nguồn gốc của những thuật ngữ này, chúng ta sẽ nhận ra sự tốt đẹp của lời dạy cổ xưa đó: nghĩa gốc của động từ odiare không phải như chúng ta hiểu ngày nay, tức là cảm thấy những cảm xúc tiêu cực mạnh mẽ hoặc sự oán giận thù địch, mà là đẩy ra, từ chối. Kẻ thù có nghĩa là không phải bạn bè, ám chỉ những người không chia sẻ cùng giá trị.

Do đó, việc ghét kẻ thù là một cách để giữ vững đức tin bằng cách ngăn chặn đức tin đó bị ô nhiễm bởi các hệ tư tưởng sai lầm. Nhưng Chúa Giêsu đưa ra một lời dạy mới: Người mở mắt chúng ta thấy rằng thái độ như thế là khép kín và không khuyến khích người không tin mở lòng đón nhận một suy nghĩ khác với suy nghĩ của họ.

Mối quan hệ là lời dạy chính của đoạn văn này: Chúa Giêsu thúc giục chúng ta xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người, vì sự hoàn hảo nằm ở việc để cho người khác cảm thấy bị thu hút bởi cách sống luôn có mối quan hệ với Chúa Cha thông qua Chúa Thánh Thần, giống như Chúa Con vậy.

Đức Giáo hoàng Phanxicô nói về một Giáo hội hướng ngoại, về những giáo dân Kitô giáo tham gia vào đời sống cộng đồng, nghĩa là lòng can đảm và khả năng mà một tín đồ phải có để khiến mọi người suy ngẫm thông qua tấm gương sống tốt đẹp của chính họ.

- Bạn có lo lắng về việc liệu các mối quan hệ của bạn có thực sự mang tính Kitô giáo không?

Lm. Phêrô Phạm Ngọc Lê