Suy niệm chú giải Lời Chúa LỄ ĐÊM GIÁNG SINH - Lm. Inhaxiô Hồ Thông

Chủ nhật - 22/12/2019 22:38 792

LỄ ĐÊM GIÁNG SINH
Lễ Giáng Sinh được ghi nhận vào thế kỷ thứ tư. Thật ra, các giáo hội Đông Phương đã cử hành Sinh Nhật của Đức Giê-su rồi. Họ tưởng niệm vào ngày mồng 6 tháng giêng, dưới danh xưng lễ “Hiển Linh” bao gồm ba biến cố Đức Giê-su tỏ mình cách công khai: các nhà đạo sĩ đến thờ lạy Hài Nhi, Đức Giê-su chịu phép rửa bởi Gioan Tẩy giả, và tiệc cưới Ca-na. Ấy vậy, cuộc tưởng niệm ba biến cố cùng một lúc nầy được đi trước bởi đêm canh thức cầu nguyện, suốt đêm đó cuộc Giáng Sinh của Đức Giê-su được gợi lên. Có thể đó là nguồn gốc của lễ Đêm Giáng Sinh của chúng ta.
Is 9: 2-4, 6-7.
Bài Đọc I là bài thơ tràn đầy hy vọng của ngôn sứ I-sai-a. Tám trăm năm trước đó, vị ngôn sứ hân hoan loan báo cuộc giáng sinh của Đấng Cứu Độ.
Tt 2: 11-14.
Trong đoạn trích thư gởi cho ông Ti-tô, thánh Phao-lô nhắc người môn đệ của mình đồng thời cũng là người bạn đồng hành của mình nhớ rằng lòng nhân từ của Thiên Chúa bắt đầu tỏ rạng ở nơi cuộc Giáng Sinh của Đức Giê-su, Ngài là Thiên Chúa vĩ đại và là Cứu Chúa của chúng ta, bởi vì lễ Giáng Sinh đã gieo mầm cho vinh quang huy hoàng của ngày lễ Phục Sinh.
Lc 2: 1-14.
Với hoạt cảnh Giáng Sinh của Đức Giê-su, thánh Lu-ca dẫn chúng ta vào ý nghĩa sâu xa của mầu nhiệm Thiên Chúa làm người trong cảnh cơ hàn: “một trẻ sơ sinh bọc tã nằm trong máng cỏ”.
BÀI ĐỌC I (Is 9: 2-4, 6-7)
Ngôn sứ I-sai-a sáng tác bài thơ nầy không bao lâu sau lời sấm về Đấng Em-ma-nu-en: ông gợi lên những biến cố đã xảy ra vào những năm 734-732 trước Công Nguyên. Ông ca ngợi một trẻ thơ thuộc hoàng tộc Đa-vít sắp chào đời, chắc hẳn trẻ thơ nầy là “Em-ma-nu-en” (“Thiên Chúa ở cùng chúng ta”) trong lời sấm trước đây của ông (Is 7: 14).
Hoàn cảnh lịch sử vào lúc đó không kém phần nghiêm trọng, nhưng không liên quan gì đến kinh thành Giê-ru-sa-lem. Phần đầu của bài thơ (không được trích dẫn ở đây) cho thấy đó là miền Ga-li-lê. Vua Át-sua là Tích-lát Pi-le-xe xâm chiếm vương quốc miền Bắc và bắt đi lưu đày thành phần dân Ga-li-lê ưu tú đến Át-sua: “Dân đang lần bước giữa tối tăm” và “Đám người sống trong vùng bóng tối”. Bóng tối biểu tượng nỗi khốn cùng.
1.Miền Ga-li-lê bừng lên ánh sáng huy hoàng (Is 9: 2-4).
Nhưng miền Ga-li-lê bừng lên một niềm vui vỡ bờ. Vị ngôn sứ phác họa bức tranh đầy sắc màu tươi vui: niềm tủi nhục thành vinh quang, tối tăm thành ánh sáng, cảnh đời nô lệ thành cuộc sống tự do:
“Dân đang lần bước giữa tối tăm
đã thấy một ánh sáng huy hoàng;
đám người sống trong vùng bóng tối,
nay được ánh sáng bừng lên chiếu rọi”.
Thiên hạ hân hoan vui mừng vì Thiên Chúa đã giải phòng dân Ngài:
“Chúa đã ban chứa chan niềm hoan hỷ,
đã tăng thêm nỗi vui mừng”.
Bài thơ sánh ví những giờ phút hân hoan nầy với niềm vui của người nông dân trong mùa gặt và niềm hỷ hoan của chiến binh khi chia nhau chiến lợi phẩm:
“Họ vui mừng trước nhan Ngài
như thiên hạ vui mừng trong mùa gặt,
như người ta hỷ hoan khi chia nhau chiến lợi phẩm”.
Cuối cùng không còn dấu vết chiến tranh nữa. Thiên hạ sẽ không cần những khí giới chiến tranh nữa, vì Thiên Chúa can thiệp, chính Ngài sẽ đảm bảo một nền hoà bình viên mãn:
“Vì mọi giầy lính nện xuống rần rần
và mọi áo choàng đẫm máu
sẽ bị đêm thiêu, làm mối cho lửa”.
2.Một trẻ thơ chào đời cho chúng ta (Is 9: 6-7).
Nguyên do của niềm hân hoan và những viễn tượng tràn đầy hy vọng nầy, chính vì một trẻ thơ chào đời thuộc hoàng tộc Đa-vít:
“Vì một trẻ thơ đã chào đời để cứu ta,
một người con đã được ban tặng cho ta”.
Phần tiếp theo của bài thơ cho thấy đây không là một hoàng nhi chào đời nhưng một tân vương lên ngôi. Quả thật, qua những hình tượng mà vị ngôn sử sử dụng, chúng ta dễ dàng đọc thấy những ám chỉ đến nghi lễ phong vương. Rõ ràng ngày Đăng Quang được sánh ví với cuộc sinh ra lần thứ hai: ngày vua trở thành thiên tử, như đọc thấy trong Tv 2:
“Tân vương lên tiếng: Tôi xin đọc sắc phong của Chúa,
Người phán bảo tôi rằng: Con là con của Cha,
ngày hôm nay Cha đã sinh ra con” (Tv 2: 7).
Qua hình tượng: “Người gánh vác quyền bính trên vai”, người ta nghĩ đến nghi thức choàng áo long bào trên vai của vị tân vương hay trao cho tân vương một vương trượng (cả hai biểu tượng nầy đều được chứng thực trong lễ phong vương). Xa hơn, vị ngôn sứ chỉ rõ ra:
“Nó sẽ là cha đối với cư dân Giê-ru-sa-lem và với nhà Giu-đa.
Chìa khoá nhà Đa-vít, Ta sẽ đặt trên vai nó” (Is 22: 21-22).
Vào ngày đăng quang, mọi vương hiệu tôn kính được ban tặng cho vị tân vương:
“Danh hiệu của Người là Cố Vấn kỳ diệu, là Thần Linh dũng mãnh,
là Người Cha muôn thuở, là Hoàng Tử Hòa Bình”.
Những danh hiệu tôn kính nầy là những phẩm tính thần linh: “Cố Vấn kỳ diệu”, “Thần Linh dũng mãnh”, nhằm nhắc nhở rằng “tân vương là thiên tử”. Những ân huệ được hứa ban cho một mầm non từ gốc tổ Gie-sê: “thần khí khôn ngoan và minh mẫn”, “thần khí mưu lược và dũng mãnh” (Is 11: 1-10). “Người Cha muôn thuở” danh hiệu thường được ban cho vua, vị cha của dân tộc, để cầu chúc vương triều của vua muôn năm bền vững. “Hoàng Tử Hoà Bình”, hoà bình là điều thiện hảo của thời Thiên Sai. Các ngôn sứ tranh nhau tiên báo nền hoà bình nầy.
Phụng vụ lễ Giáng Sinh áp dụng tất cả những danh hiệu tôn kính nầy cho Hài Nhi Bê-lem, vì nhận ra ở nơi trẻ thơ nầy là “Đấng Em-ma-nu-en” đích thật.
3.Lời sấm bí ẩn
Vị ngôn sứ loan báo sự giải thoát của dân Ga-li-lê, niềm hân hoan và ánh sáng bừng lên trên xứ sở của họ (vương quốc miền Bắc). Thật lạ lùng, ông nối kết biến cố ở miền Ga-li-lê này với cuộc chào đời - hay ngày đăng quang – của một hậu duệ nhà Đa-vít ở vương quốc miền Nam, ở Giê-ru-sa-lem. Phải chăng ông hy vọng hai vương quốc được thống nhất dưới vương quyền của vua thiên sai?
Điều bí ẩn nầy sẽ gặp thấy lời giải đáp bảy thế kỷ sau. Đức Giê-su tự thân là người Ga-li-lê, vì thế cuộc chào đời của Ngài được mô tả là miền Ga-li-lê bừng lên ánh sáng Tin Mừng. Nhưng với tư cách là hậu duệ của vua Đa-vít, Ngài sinh ra ở Bê-lem, trong vương quốc niềm Nam xưa. Lời đoàn thiên sứ loan báo tin vui cho toàn dân (Lc 2: 10) đáp ứng khúc hoan ca của vị ngôn sứ ca ngợi cuộc chào đời của một hoàng nhi.
BÀI ĐỌC II (Tt 2: 11-14)
Ông Ti-tô là một trong số môn đệ và bạn đồng hành kỳ cựu nhất của thánh Phao-lô. Ông đã cải đạo; song thân ông đều là người Hy lạp.
Thánh Phao-lô đã trao gởi cho ông các cộng đoàn Ki tô hữu miền Tiểu Á. Vì thế, ông gặp phải những khó khăn nghiêm trọng. Những chống đối đặc biệt đến từ môi trường Do thái, những người Do thái chịu ảnh hưởng Hy lạp nầy mà chính thánh Phao-lô đã phải đối đầu ở nơi khác. Vì thế, đối với ông Ti-tô, những lời khuyên của thánh nhân thật là quý báo.
Thật khó xác định niên biểu của bức thư nầy. Chắc chắn đây là một trong số những bức thư cuối đời của thánh nhân. Nhưng chúng ta không biết chắc là thánh nhân đã chịu hành hình vào năm 63 hay năm 67. Nếu thánh nhân được diễm phúc tử đạo vào năm 67, thì thư gởi cho ông Ti-tô được viết vào năm 65. Lúc đó, thánh nhân có thể đang ở Ma-xê-đoan.
1.Thần tính của Đức Giê-su.
Trong vài hàng, thánh Phao-lô nhắc nhở ông Ti-tô giáo huấn cốt lõi mà ông phải kiên vững truyền đạt: ơn cứu độ Thiên Chúa đã gởi đến cho con người là nhưng không và phổ quát. Thiên Chúa đòi buộc các tín hữu từ bỏ tội lỗi và sống thánh thiện trong khi chờ đợi ngày quang lâm của Đức Ki tô, là “Thiên Chúa vĩ đại, và là Đấng Cứu Độ của chúng ta”.
Việc dùng chữ Thiên Chúa cho Đức Giê-su Ki tô không là cách dùng quen thuộc của thánh Phao-lô. Thánh nhân thường hay dùng chữ “Thiên Chúa” chỉ để chỉ Chúa Cha. Tuy nhiên, chúng ta gặp thấy một ví dụ duy nhất trước đây trong thư gởi tín hữu Rô-ma: “Người (Đức Ki tô) là Thiên Chúa, Đấng vượt trên mọi sự. Chúc tụng Người đến muôn thuở muôn đời. Amen” (Rm 9: 5b). Dường như những người Do thái nầy bác bỏ Thần Tính của Đức Giê-su Ki tô, một vấn đề mà ông Ti-tô đang phải đương đầu.
2.Lợi ích của bức thư.
Bức thư nầy không chỉ có lợi ích về phương diện tín lý, nhưng còn về phương diện mục vụ. Quả thật, cùng với hai bức thư gởi ông Ti-mô-thê, bức thư gởi ông Ti-tô được gọi “thư mục vụ”, vì thánh Phao-lô cho những huấn lệnh liên quan đến việc tổ chức các cộng đoàn Ki tô hữu. Quả thật, thời của tất cả các Tông Đồ của Đức Giê-su nhường chỗ cho thời của những người được các Tông đồ uỷ quyền (ông Ti-tô là một trong số họ).
Bức thư mục vụ này giúp chúng ta hiểu được giai đoạn chuyển tiếp giữa việc tổ chức đầu tiên dưới chỉ thị của các “Kỳ Mục” và việc hình thành cơ cấu phẩm trật của Giáo Hội.
TIN MỪNG (Lc 2: 1-14)
Trong số bốn thánh ký Tin Mừng, thánh Lu-ca là thánh ký quan tâm nhiều nhất đến những quy chiếu lịch sử. Ông là vị thánh ký duy nhất giải thích cho chúng ta biết tại sao Đức Giê-su sinh ra ở Bê-lem chứ không ở Na-da-rét. Việc kiểm tra dân số theo chiếu chỉ của hoàng đế Xê-da Âu-gu-tô (năm 30 trước Công Nguyên – năm 14 sau Công Nguyên) được thực hiện trên xứ Pa-lét-tin theo tập tục Do thái, nghĩa là phải đăng ký ở nơi nguyên quán, chứ không ở nơi cư ngụ theo cách thức Rô-ma.
Thánh Giu-se trở về Bê-lem vì ông thuộc gia tộc vua Đa-vít. Quả thật, hơn mười thế kỷ trước đó, chính Bê-lem là quê quán của ông Gie-sê, cha của vua Đa-vít. Đối với dân Do thái, kỷ niệm về dòng dõi của mình không bao giờ phai nhạt, nơi chôn nhau cắt rốn vẫn tồn tại trong ký ức của mình. Đó là lý do tại sao việc kiểm tra dân số dưới thời hoàng đế Âu-gu-tô được thực hiện theo tiêu chuẩn truyền thống. Vì thế, thánh Giu-se phải lên đường trở về Bê-lem, nguyên quán của mình.
Tại sao Đức Ma-ri-a theo thánh Giu-se? Phải chăng cô cũng thuộc dòng tộc Đa-vít? Có thể, vì người Do thái thường muốn dựng vợ gả chồng ở trong vòng gia tộc của mình. Thật ra, Đức Ma-ri-a là em họ của bà Ê-li-sa-bét thuộc gia tộc Lê-vi. Người ta gặp thấy cuộc kiểm tra dân số tương tự đã xảy ra ở Ai-cập vào năm 104 sau Công Nguyên và những chứng liệu chứng thực rằng vợ phải trình diện bên cạnh chồng mình.
1.Hoàn cảnh Giáng Sinh của Đức Giê-su.
Hoàn cảnh cuộc Giáng Sinh của Đức Giê-su được thánh Lu-ca mô tả như sau: “Khi hai ông bà đang ở đó, thì bà Ma-ri-a đã tới ngày mãn nguyệt khai hoa. Bà sinh con trai đầu lòng, lấy tã bọc con, rồi đặt nằm trong máng cỏ, vì hai ông bà không tìm được chỗ trong quán trọ. Đừng hiểu rằng Đức Ma-ri-a và thánh Giu-se bị xua đuổi, điều nầy hoàn toàn trái với phong tục tập quán hiếu khách của người Do thái. Nhưng thật bất tiện đối với một người phụ nữ bụng mang dạ chữa sắp đến ngày mãn nguyệt khai hoa ở trong một quán trọ đông đúc như vậy. Chỉ nghĩ đến những lữ quán Đông Phương, ở đó người, vật và hàng hoá chen nhau trong sân. Có thể có các phòng trọ nhưng tiền thuê rất đắc, chỉ dành cho những người giàu.
2.Hai dấu chỉ cùng lúc.
Đức Giê-su chào đời ở Bê-lem, đại danh Bê-lem có nghĩa là “nhà của bánh”. Đó không phải là tên tiền định sao? Dấu chỉ này loan báo bàn tiệc Thánh Thể: Con Thiên Chúa làm người sinh ra nơi được gọi là “nhà của bánh” để rồi cuối đời, vì tình yêu tận mức, Ngài sẽ làm cho mình trở thành tấm bánh khi cầm lấy bánh và nói: “Đây là mình Thầy, hiến tế vì anh em” (Lc 22: 19).
Ngoài ra, chiếc nôi đầu đời của Hài Nhi là một “máng cỏ”. Thánh Lu-ca nhấn mạnh sự kiện nầy đến ba lần (hai lần trong đoạn văn trích nầy, và một lần khác nữa xa hơn). Đây cũng là dấu hiệu mà các sứ thần báo cho các mục đồng biết để nhận ra Ngài. Điểm nhấn nầy chắc hẳn có chủ ý. Với điểm nhấn nầy, thánh ký có thể đã hiểu lời tiên báo về số phận của Hài Nhi nầy, Đấng sẽ tự hạ bằng cách trút bỏ quyền lực và vinh quang của mình đến mức hiến dâng mạng sống mình trên thập giá đem lại ơn cứu độ cho muôn người.
3.Con trai đầu lòng.
“Đức Ma-ri-a sinh con trai đầu lòng”. “Con trai đầu lòng” phải chịu nhiều quy định của Lề Luật: phải được thánh hiến và dâng hiến cho Thiên Chúa nhờ hy lễ “chuộc lại” như trường hợp của Đức Giê-su với “một đôi chim gáy hay một cặp bồ câu non” (của lễ của con nhà nghèo).
Diễn ngữ “con đầu lòng” được lấy lại trong những viễn cảnh Ki tô giáo: Đức Giê-su là Trưởng Tử của một cuộc sáng tạo mới; Trưởng Tử của các vong nhân; mầu nhiệm Nhập Thể của Ngài thật sự mang ơn cứu độ đến cho nhân loại: “người anh cả của một đàn em đông đúc”, như lời của thánh Phao-lô.
4. “Đức Ma-ri-a lấy tả bọc con, rồi đặt nằm trong máng cỏ”.
Đấng Tạo Hóa hóa thân thành Hài Nhi bé bỏng, yếu hèn và phụ thuộc. Lời Quyền Năng của Thiên Chúa tự hạ mình trở nên “một trẻ sơ sinh không nói được”. Thiên Chúa Hằng Sống giáng trần và chấp nhận tiến trình lớn lên như bao con người khác.
Ba mươi năm sau đó, Đấng ấy sẽ cất cao giáo huấn của mình: “Ai tự hạ, coi mình như em nhỏ này, người ấy sẽ là người lớn nhất Nước Trời” (Mt 18: 4); “Cứ để trẻ em đến với Thầy, đừng ngăn cấm chúng, vì nước trời là của những ai giống như chúng” (Mt 19: 13-15). Trong Tin Mừng, có một con đường thánh thiện bằng cách trở nên trẻ thơ, và con đường nầy bắt nguồn từ Hài Nhi Bê-lem.
5.Thiên Chúa nghèo khó.
Cũng chính Hài Nhi Máng Cỏ nầy một ngày kia sẽ nói về cảnh đời của mình: “Chim có tổ, chồn có hang, nhưng Con Người không có nơi gối đầu qua đêm”. Không ai gợi lên nhiều mâu thuẩn ở nơi chính mình cho bằng Đức Giê-su nầy, Ngài sinh ra như một kẻ đầu đường xó chợ khốn cùng nhất trong số những kẻ vô gia cư và chết như một tên tội phạm nguy hiểm nhất trong số các tên tội phạm.
René Habachi sử dụng khái niệm triết học để diễn tả mầu nhiệm mâu thuẩn nầy: Thiên Chúa là “Cái Là” (l’Ētre: Hữu Thể), “Cái Là tuyệt đối”, vì thế Ngài không cần “Cái Có” (Avoir), vì ở nơi Ngài “Cái Có” bị tiêu tan bởi “Cái Là”. Cũng một cách nào đó như vậy “cái nghèo vô tận của Thiên Chúa, cái không có tận cùng của Thiên Chúa, là dấu chỉ Thần Tính của Ngài”.²
Jacques Loew trong tác phẩm “Như thấy Đấng Vô Hình” đã cho chúng ta một bài suy niệm sâu sắc về mầu nhiệm Giáng Sinh theo cùng một cách nầy: “Chúa Giê-su đã sinh ra bé nhỏ và nghèo hèn chắc là để biểu lộ tình thương của Ngài đối với những bé nhỏ và nghèo hèn trong thế giới cho tới tận thế; nhưng thật ra cuộc đản sinh khiêm tốn của Ngài còn có ý nghĩa sâu xa hơn nhiều. Chẳng có gì xứng đáng cho Chúa cả; chẳng có gì cao trọng đủ để mà tiếp rước Ngài, cù có trang hoàng mỹ lệ, dù có cung điện lộng lẫy, dù loài người có khôn ngoan. Vì thế Thiên Chúa chọn một nơi không gì hết là vì ở đó không có sự cạnh tranh lố bịch, không có vẻ giàu sang giả tạo. Chúa chỉ ngự đến nơi nào mà ở đó Ngài là tất cả: ở Máng cỏ, trong cảnh nghèo nàn thực sự, nơi mà Đức Ma-ri-a, một tâm hồn khó nghèo” (bản dịch của Lưu Tấn, trang 16-17).
6. Mục đồng.
“Trong vùng ấy, có những người chăn chiên thức đêm ngoài trời, canh giữ đàn vật”. Đó là lý do tại sao chuồng chiên thì trống: đàn vật ở bên ngoài và những người chăn chiên ngủ ngoài trời. Ở xứ Pa-lét-tin, vào mùa hạ thời tiết rất đẹp. Đức Giê-su không sinh ra vào ngày 25 tháng 12. Việc chọn niên biểu nầy để tưởng niệm ngày chào đời của Ngài nhằm đề cao ý nghĩa biểu tượng: đông chí đã qua, thời điểm ánh sáng chiến thắng bóng tối.
Những người đầu tiên được loan tin mừng Giáng Sinh là những người chăn chiên, nghĩa là những người tầm thường, nghèo khổ vô học. Đức Giê-su tự đặt mình vào số những người nghèo, khiêm hạ và bé nhỏ. Những người chăn chiên đến vây quanh Hài Nhi để thờ lạy Ngài: Đức Giê-su là Mục Tử đích thật, Mục Tử nhân lành (Ga 10: 11-15). Sau cùng, việc Đức Giê-su sinh hạ ở giữa những người chăn chiên Bê-lem là “dấu chỉ Đa-vít” tuyệt vời. Ngài sinh ra ở nơi mà cậu bé Đa-vít đã canh giữ đàn chiên. Ngài là Đa-vít mới.
7.Thiên sứ.
Bản hợp xướng của các thiên sứ là một dấu chỉ khác: dấu chỉ sự hiện diện của Thiên Chúa. Triều đình thiên giới đã dời chỗ vì Hài Nhi Máng Cỏ không ai khác hơn là Thiên Chúa đích thân.
Các thiên sứ “loan báo một tin vui trọng đại cho toàn dân”. Thánh Lu-ca là tác giả Tin Mừng nhạy bén nhất trước bầu khí vui tươi mà biến cố Nhập Thể đem đến. Niềm vui nầy là niềm vui thời thiên sai mà các ngôn sứ biết bao lần đã loan báo (ví dụ như bài đọc I), khúc dạo đầu cho niềm vui viên mãn của cõi đời đời.
Sứ điệp các thiên sứ gởi đến bằng những tước hiệu thật vĩ đại: “Đấng Cứu Độ”, “thành vua Đa-vít”, “Đấng Ki-tô (Mê-si-a)”, “Đức Chúa”. Tuy nhiên, sứ điệp kết thúc với dấu chỉ để nhận ra Ngài thật tương phản biết bao: “Anh em sẽ gặp thấy một trẻ sơ sinh bọc tã nằm trong máng cỏ”. Tương phản nầy báo trước một tương phản khác: bên máng cỏ nầy được bao quanh bởi ánh sáng và lời hoan ca, ẩn hiện một bóng tối, bóng tối của đồi Sọ. Vì Ngôi Lời hóa thân làm người để một ngày kia bị tra tấn, bị nhục mạ, bị đóng đinh vào thập giá.
Chúng ta có đến hai phiên bản về Bài ca của các thiên sứ Bê-lem:
“Vinh danh Thiên Chúa trên trời.
Bình an dưới thế cho loài người Chúa yêu”
Hay:
“Vinh danh Thiên Chúa trên trời.
Bình an dưới thế cho người thiện tâm”
Vào ngày Con Thiên Chúa chào đời, sứ điệp bình an được gởi đến toàn thể nhân loại, tuy nhiên chỉ những ai thành tâm thiện chí mới có thể nhận ra và đón nhận bình an đích thật của Thiên Chúa.
Bài ca này có thể được họa lại từ một bài thánh thi phụng vụ Do thái. Lời hoan ca chúc tụng của đám đông vào lúc Đức Giê-su khải hoàn vào thành thánh Giê-ru-sa-lem theo cùng những lời như vậy:
“Bình an trên cõi trời cao,
vinh quang trên các tầng trời” (Lc 19: 38).
8.Một sự trao đổi kỳ diệu.
Mầu nhiệm Thiên Chúa làm người vừa mặc khải Thiên Chúa vừa mặc khải con người. Trong một cuộc yết kiến của thứ tư ngày 28 tháng 12 năm 1977, Đức Thánh Cha Phao-lô VI nói: “Trong nội dung thần linh của nó, mặc khải của lễ Giáng Sinh thì vô giới hạn”. Trong nội dung con người của nó, mặc khải làm chứng về sự cao cả của con người. Con người đã được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa; nầy đây chính Thiên Chúa mặc lấy dung mạo con người. Kinh Tiền Tụng Giáng Sinh III nói về cuộc trao đổi kỳ diệu: “Vì khi Ngôi Lời của Chúa mặc lấy thân phận mỏng giòn của chúng con, thì loài người phải chết, không những được hưởng vinh dự vĩnh cửu mà nhờ việc tham dự kỳ diệu ấy, Chúa còn cho chúng con được sống muôn đời”.