Chia sẻ mồng hai Tết - Lm GB Phạm Hồng Thái

KÍNH NHỚ TỔ TIÊN, ÔNG BÀ CHA MẸ

Thật là đẹp: ngày mồng Một Tết chúng ta dâng lễ cầu Bình an năm mới và Hội Đồng Giám Mục Việt Nam muốn chúng ta dành ngày Mồng Hai để kính nhớ tổ tiên, ông bà cha mẹ. Kính nhớ tổ tiên ông bà cha mẹ tất nhiên bao gồm những vị còn sống và những người đã qua đời nhất là các bạn trẻ có khi còn đầy đủ cả ông bà cha mẹ đang sống ở trần gian. Hôm nay chúng ta có dịp bày tỏ đạo Hiếu.

Có thời gian người ta cho rằng theo đạo Công giáo là bỏ ông, bỏ bà, không còn thờ kính tổ tiên nữa! Nói như vậy là hiểu lầm và có thành kiến không tốt với đạo Công giáo vì Đạo Chúa qua điều răn thứ Bốn dạy: “Thảo kính cha mẹ”

Chúa Giêsu cũng nhắc lại giới răn này như trong Tin Mừng hôm nay: Chúa phản đối những người Biệt phái dựa vào truyền thống mà tránh né việc thảo kính cha mẹ khi họ nại vào luật Corban tức là ai dâng cúng cho Chúa, cho đền thờ thì miễn khỏi phải giúp đỡ cha mẹ: Chúa Giêsu  không chấp nhận điều này vì thảo kính cha mẹ đặc biệt là giúp đỡ cha mẹ trong tuổi già là luật Chúa buộc không thể vịn bất cứ lí do nào để né tránh.

Tuy nhiên chúng ta ý thức rằng việc biểu lộ lòng thảo hiếu của người Công giáo có nét khác với người ngoại: thí dụ vì người chết không còn xài tiền và không dùng của ăn như người còn sống nên chúng ta không đốt vàng mã, không đốt xe cộ bằng giấy, cũng không dâng cúng những mâm cơm… tuy thế chúng ta có thể dâng hương, dâng hoa trái để trên bàn thờ ông bà tổ tiên và nhất là dâng Thánh lễ, dâng lời cầu nguyện cùng Chúa  cho các ngài là điều ông bà tổ tiên rất cần.

Chúng ta nhìn lên gương hiếu thảo của Chúa Giêsu đối với Đức Mẹ và thánh Giuse: Nơi  gia đình Nazareth, Tin Mừng thánh Luca nói Chúa Giêsu  hằng vâng phục hai ông bà (Lc 2, 51). Chúa Giêsu chịu chết ở tuổi 33, nên Chúa không thể phụng dưỡng Đức Maria trong tuổi già, nhưng trước khi tắt thở trên cây Thánh giá, Chúa đã trối Đức Mẹ cho môn đệ yêu dấu  là thánh Gioan (cf Ga 19, 27)

Trong Cựu ước, đặc biệt là trong sách Huấn ca có những lời Chúa dạy ta về việc thảo kính cha mẹ như: “Ai thảo kính cha mẹ thì sẽ được hạnh phúc và sống thọ trên mặt đất, khi cầu nguyện được Chúa nhận lời và như thu tích dược kho tàng, sau này họ sẽ được con cháu báo đáp vì của dâng cho cha sẽ không rơi vào quên lãng và của biếu cho mẹ sẽ đền bù tội lỗi và xây dựng đức công chính (cf Hc 3, 3-16)

Người Việt nam chúng ta cũng có những lời khuyên rất hay như :

“Công cha như núi Thái sơn,

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra,

Một lòng thờ mẹ kính cha,

Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”

Hoặc câu: “Tu đâu cho bằng tu nhà,

                    Thờ cha kính mẹ mới là chân tu”

Trong thực tế thảo kính cha mẹ là bổn phận không dễ chu toàn, như có câu: “Cha mẹ nuôi con biển hồ lai láng, con nuôi cha mẹ tính tháng tính ngày”. Có nhiều gia đình con cái đùn đẩy việc này cho nhau, hoặc đem cha mẹ bỏ vào viện dưỡng lão và cũng ít khi thăm viếng, coi cha mẹ già như cái nợ chỉ mong cho các ngài mau chết để hết nợ.

Ông bà đã khuyên chúng ta: “Sóng trước đổ  đâu, sóng sau đổ đó” nếu ta bất hiếu, bất kính với cha mẹ thì sau này con cái cũng sẽ đối xử với ta như vậy. Nhiều khi cha mẹ già không cần của cải cho bằng sự thăm viếng, cần tình yêu thương hơn là tiền bạc vì thế ngày tết mà không về với cha mẹ chắc các ngài buồn nhớ lắm! “Ngày đầu xuân bao người đi xa cũng về với gia đình mà!”

Cụ thể chúng ta thăm viếng khi ông bà cha mẹ còn khỏe, chăm sóc khi đau yếu và hầu hạ khi cao tuổi.

Câu chuyện : Ở một bộ lạc kia có tục lệ khi thanh niên tới tuổi trưởng thành, muốn được tù trưởng công nhận là chiến sĩ thì phải có một thành tích đặc biệt nào đó. Vậy có ba thanh niên thi đua nhau để được công nhận là chiến sĩ và họ vào rừng sống tự lập trong 3 tháng. Sau 3 tháng họ trở về gặp tù trưởng để trình lên thành tích. Thanh niên thứ nhất nói: Thưa tù trưởng, ba tháng sống trong rừng, tôi đã giết được một con hổ, tù trưởng nói tốt, rồi bảo anh đứng qua một bên, tới thanh niên thứ hai nói: tôi không giết được hổ nhưng đã chém được một con trăn lớn. Tù trưởng cũng khen tốt và bảo anh đứng qua một bên. Tới thanh niên thứ ba thưa: Tôi không giết được  cọp,  cũng không chém được trăn như hai bạn kia nhưng tôi có kiếm được một tổ ong mật lớn vì tôi còn có mẹ già ở nhà, tôi đưa về để cho bà bồi dưỡng. Tù trưởng khen anh có hiếu và trao ngay cho anh thanh kiếm chứng nhận anh là chiến sĩ.

Mỗi người chúng ta hãy tìm cách thế phù hợp để tỏ lòng hiếu thảo với tổ tiên ông bà cha mẹ, nhờ vậy chúng ta chu toàn được bổn phận làm con cháu và Chúa sẽ thưởng công cho chúng ta. Amen