Vào thứ Sáu ngày 7/12/2018 vào lúc 18g00 Đức Giám Mục Giáo phận đã chủ tế thánh lễ kỷ niệm ngày cung hiến thánh đường và mừng bổ mạng Giáo xứ Thanh Hải, cùng đồng tế với ngài có Cha quản xứ, Cha Phó và quý Cha cựu quản xứ xứ và phó xứ.
XEM HÌNH ẢNH
Đô nét về sự hình thành và phát triển Giáo xứ Thanh Hải
Vào năm 1945, có 4 gia đình Công giáo đến sinh sống tại ấp Phú Xương, quận Vĩnh Xương, Nha Trang. Khi đó, nơi đây còn hoang vắng. Cùng thời gian đó cũng có một số gia đình Công giáo khác cũng đến sống quanh sườn đồi Cù Lao, Xóm Bóng để hưởng nhờsự giúp đỡ của Tu viện Phanxicô.
Với tinh thần truyền giáo, các cha Dòng Phanxicô đã qui tụ các gia đình này lập nên một cộng đoàn Kitô hữu. Đến năm 1947, một số giáo dân thiện chí muốn mở mang Nước Chúa nên đã vận động 7 vị bô lão người lương, thuộc làng Phú Xương, đồng ý ký tên hiến đất để bà con giáo dân dựng lên một nhà nguyện làm nơi tụ họp thờ phượng Chúa.
Trong năm 1951, có khoảng 10 gia đình Công giáo ở dưới chân đồi Phanxicô được Cha Bernarđô Dương Liên Mỹ giúp đỡ gia nhập với cộng đoàn tại làng Phú Xương.
Biến cố năm 1954, theo dòng người di cư từ Bắc vào Nam, một số giáo dân Công giáo đã đến xin tá túc tại đây. Nhận thấy Phú Xương không còn đủ đất canh tác, các cha Dòng Phanxicô đã quyết định dẫn toàn bộ các gia đình Công giáo đến định cư tại vùng đất dọc bờ biển từ Hòn Chồng đến Đồng Đế. Từ đó, địa danh Thanh Hải xuất hiện.
Đến năm 1957, Dòng Phanxicô cử Cha Anphongsô Trần Phước Đức thay Cha Bernađô Dương Liên Mỹ. Sau một thời gian, họ đạo đã tương đối ổn định nên các cha Phanxicô đã trao lại cho Đấng Bản quyền Giáo phận Nha Trang.
Vào năm 1960, Đức cha Marcel Piquet Lợi chính thức nâng họ đạo Thanh Hải lên hàng giáo xứ, đặt Cha Phêrô Lê Hồng Thanh làm quản xứ. Từ đó, giáo xứ Thanh Hải dần phát triển, thu hút nhiều gia đình Công giáo khắp nơi đến sinh sống. Đặc biệt, đời sống sinh hoạt giáo xứ ngày thêm phong phú nhờ có sự hiện diện của Tiểu Chủng viện Sao Biển, Dòng Kín Carmel, Cộng đoàn Mến Thánh Giá Qui Nhơn, Nhà Hưu dưỡng Linh mục.
Tiếp nối việc quản xứ là Cha Gioan Baotixita Nguyễn Hữu Ban (1964 - 1966); Cha Phêrô Nguyễn Quang Sách (1966 - 1967).
Vào năm 1967, số giáo dân đã lên đến 1.600 người, Đức cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận lại cử Cha Augustinô Phạm Văn Nguyện làm quản xứ (1967-1975). Sau 3 năm chuẩn bị xây thánh đường, ngày 08.03.1970, giáo xứ đón Đức cha Phanxicô Xaviê đến dâng thánh lễ và đặt viên đá đầu tiên. Và năm sau, vào đêm Giao thừa (26.01.1971), Đức cha lại đến dâng lễ tạ ơn, khánh thành ngôi thánh đường nguy nga này. Trong 8 năm quản xứ, Cha già Augustinô đã làm thay đổi tích cực đời sống đức tin.Về phương diện cơ sở vật chất, ngài cũng đã xây dựng nhà xứ, trường học… Sau khi Cha Augustinô đi nghỉ hưu (năm 1975), Cha Giuse Nguyễn Quang Huy nhận bài sai đến quản xứ (18.03.1975-2006).Với năng nổ, nhiệt thành, Cha Giuse đã cho xây nhà giáo lý, giúp giáo dân ý thức về giá trị đích thực của cuộc sống đời này và đời sau. Nhờ đó, giáo xứ chung sống rất thân tình với các tôn giáo bạn, giúp nhau thăng tiến cả phần đạo lẫn phần đời.
Đến ngày 14.10.2006, Cha Phêrô Mai Tính về nhận xứ thay cho Cha Giuse nhận nhiệm vụ mới giúp giáo phận Thanh Hóa. Sáu năm sau, ngày 14.04.2012, Cha Phêrô Lê Văn Ninh về làm quản xứ Thanh Hải, ngài cho tu sửa nhàthờ, nhà xứ, tổ chức lễ Cung hiến Nhà thờ vào ngày 06.12.2014. Sau một thời gian đào tạo và huấn luyện, 23.11.2014, giáo xứ đã thành lập đoàn Thiếu nhi Thánh thể.
Giáo xứ rất hạnh phúc có đến 10 cộng đoàn thuộc các hội dòng nam và nữ hiện diện và phục vụ tại giáo xứ.
Trước năm 1975, giáo dân Công giáo chiếm đến 95% nhưng sau ngày thống nhất đất nước, một số đã thay đổi chỗ ở, đồng thời, nhờ khí hậu ôn hoà của vùng ven biển, một số đông lương dân đến đây mua đất định cư.
Hiện nay, xuất thân từ giáo xứ có 2 linh mục thuộc giáo phận Nha Trang và nhiều linh mục, tu sĩ phục vụ ngoài giáo phận và nước ngoài.