Suy Niệm Chúa Nhật 5 Mùa Chay C - Lm. Xuân Hy Vọng

Thứ tư - 02/04/2025 20:26 141

THỪA TỘI nhưng THIẾU TÌNH

Hẳn chúng ta đã từng chứng kiến những cuộc thanh trừng ngoài đời vì tội ngoại tình! Nào là mượn bọn xã hội đen ra đòn, chơi khăm, xỉ nhục trước thanh thiên bạch nhật. Thiết nghĩ, thời nào cũng xảy ra những bất cập khi bắt quả tang người ngoại tình, đặc biệt trong trình thuật Tin Mừng hôm nay. Họ bắt người phụ nữ ngoại tình, nhưng chẳng đề cập gì đến người đàn ông ngoại tình!

Theo sách luật Do Thái: “Phụ nữ có chồng bị bắt quả tang đang phạm tội ngoại tình phải bị ném đá cho chết cùng với người đàn ông đang phạm tội ngoại tình với bà” (Đnl 22, 22; Lv 20, 10). Vậy, rõ ràng có gì khuất tất khi đọc những tình tiết câu chuyện người đàn bà bị bắt và được điệu đến chỗ Chúa Giê-su. Thánh Gio-an viết rõ: “Họ nói thế nhằm thử Ngài, để có bằng cớ tố cáo Ngài” (Ga 8, 6). Như thế, chúng ta có thể nhận ra thực tế cay đắng này là: Nhóm kinh sư và biệt phái mượn vụ án mang tính biểu tượng (ném đá người phụ nữ ngoại tình) nhằm kết liễu Đức Giê-su vì theo họ Ngài mắc tội phạm thượng.

Vụ án biểu tượng
Bị cáo: Một người phụ nữ
Người tố cáo: Kinh sư và những người Pha-ri-siêu
Tội phạm: Ngoại tình, bị phạt theo luật Mô-sê.
Bản án: Tử hình (ném đá đến chết)
Vụ án thực sự
Bị cáo: Đức Giê-su
Người tố cáo: Nhóm kinh sư và Pha-ri-siêu
Tội phạm: Phạm thượng

Bản án: Tử hình

Quả thật, tâm địa ghê gớm ấy không dừng lại, mà nhóm kinh sư và biệt phái còn muốn ‘dương đông kích tây’, ‘mượn gió bẻ măng’ nữa. Họ thực sự chẳng biết mình, nên dễ dàng lầm tưởng về bản thân và đi xa hơn nữa với ý nghĩ biết rõ người khác. Chính vì vậy, chuyện đời thường chê nhau, như ca dao tục ngữ Việt Nam đúc kết:
          ‘Con chó chê khỉ lắm lông,
          Khỉ lại chê chó ăn dông ăn dài.
          Lươn ngắn lại chê trạch dài,
          Thờn bơn méo miệng chê trai lệch mồm’.
hoặc
          ‘Chuột chù chê khỉ rằng hôi,
          Khỉ lại trả lời cả họ mày thơm!’
hay
          ‘Cú lại chê vọ rằng hôi,
          Giẻ cùi chê khách dài đuôi vật vờ’.

Nếu nhóm kinh sư và biệt phái thử mở mắt to ra nhìn, thì chân họ có sạch hơn ai, ‘vẫn ăn’ (vẫn cố cựu lên án, kết án người khác) như thường, không ‘ăn nổi’ (công khai) thì ‘ăn chìm’ (lén lút, bí mật). Học giả W. Goethe nói rất xác thực: ‘Có thể ăn nửa bữa, ngủ nửa đêm, nhưng không thể đi nửa đường chân lý, yêu bằng nửa trái tim’. Sửa dạy, huấn dụ và thực hành luân lý đạo đức là điều cần làm, nhưng đối với Chúa Giê-su: tỏ lộ lòng nhân ái thì cần thiết hơn. Trình thuật về người đàn bà ngoại tình cho chúng ta thấy rõ ràng: theo gương Chúa Giê-su, điều cần làm hơn hết khi phải đối mặt với một lỗi phạm luân lý (đặc biệt trong lãnh vực khiết tịnh) là hãy tỏ lòng thương xót, từ bi và khoan nhân. Chắc chắn đây chẳng phải là thái độ xuề xòa, nhún nhường, dễ dãi cho qua, mà là “thôi chị cứ về đi, từ nay đừng phạm tội nữa” (x. Ga 8, 11), và còn đi xa hơn thế, đó chính là thái độ thương cảm của chính Thiên Chúa được biểu lộ rõ nét qua lời của Đức Giê-su: “Tôi cũng vậy, tôi không lên án chị đâu!” (x. nt). Qua đây, chúng ta thấy lời ngôn sứ I-sai-ah được thành sự: “Này Ta sắp làm một việc mới, việc đó manh nha rồi, các ngươi không nhận thấy hay sao? Phải, Ta sẽ mở một con đường giữa sa mạc, khơi những dòng sông tại vùng đất khô cằn” (Is 43, 19). Thiên Chúa ‘mở đường nhân từ’ giữa ‘sa mạc xét đoán, lên án, kết tội’, ‘khơi nguồn thương xót’ tại ‘cung lòng khô cằn, chai xạm’ của con người.

Tuy nhiên, trên thực tế, lời cảnh báo của Đức Giê-su: “Ai trong các ông/bà sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi” (Ga 8, 7) chưa được chúng ta để tâm chú ý đúng mức. Chính vì vậy, đâu đó vẫn còn ‘ném đá xét đoán, xử phạt’ tha nhân một cách thô thiển, phi lý như ‘ném đá trên mạng xã hội’, ‘like dạo’…Thánh Mác-cô khổ tu khuyên nhủ và giải thích: ‘Ai đã phạm tội thì đừng thất vọng. Đừng bao giờ thất vọng. Chúng ta không bị đoán phạt vì số lượng tội lỗi đã phạm, nhưng vì chúng ta không muốn sám hối và học biết những phép lạ của Chúa Ki-tô”. Tương tự, nhà hóa học người Mỹ gốc Ca-na-đa, và là một tín hữu Công giáo thánh thiện, Orlando Aloysius Battista (1917-1995) nhận xét: ‘Điểm yếu nhất của hầu hết người ta chúng ta là do dự nói lời yêu thương người khác khi họ còn sống’. Nhìn lại đời sống bản thân, chúng ta thiếu tình yêu, thiếu lòng thương xót, thiếu lòng cảm thông, thiếu nhân từ khoan dung, v.v…, nhưng lại thừa tội lỗi, thừa đam mê chán chường, thừa thói hư tật xấu, thừa hành vi lên án, xét đoán, kết tội anh chị em, v.v…Ước gì trong Mùa Chay Thánh này, chúng ta ‘trở về với Chúa’!

Cầu nguyện: Đứng trước lòng xót thương của Chúa, người đàn bà khốn khổ bị bắt phạm tội ngoại tình được kín múc hồng ân tha thứ. Xin cho con từ nay thêm tình yêu và lòng mến, bớt tội lỗi và đoán phạt tha nhân. Amen!

Lm. Xuân Hy Vọng