Những nghịch lý của bụi gai bốc cháy

Thứ bảy - 22/03/2025 03:56 132

NHỮNG NGHỊCH LÝ CỦA BỤI GAI BỐC CHÁY

Victor Cancino, S.J.
Chúa nhật III mùa Chay năm C
Xh 3,1-15; Tv 103; 1 Cr 10,1-12; Lc 13,1-9
Nhóm Sao Biển chuyển ngữ từ americamagazine.org

Luke Timothy Johnson, nhà chú giải nổi tiếng về Tin mừng Luca, mô tả bài Tin mừng Chúa nhật III Mùa Chay này như đây không chỉ là lời mời gọi sám hối mà còn là lời kêu gọi nhận biết rằng Thiên Chúa đã viếng thăm nhân loại để loan báo một vương quốc mới. Trong Chúa nhật này, chúng ta được mời gọi nhận ra sự hiện diện của Thiên Chúa qua bụi gai và cây vả, cũng như nơi những nghịch lý bày tỏ mầu nhiệm thần linh.

Thiên Chúa gọi ông từ ngọn lửa cháy giữa bụi gai “Môsê! Môsê!” (Xh 3,4). Một diễn viên ít người biết đến, Delos Jewkes, đã lồng tiếng Thiên Chúa gọi Môsê trong bộ phim Mười Điều Răn (1956). Khi bộ phim được công chiếu, Delos không được nhắc tên trong các vai diễn, và ông vẫn là một nhân vật vô danh trong bộ phim bom tấn này. Tuy nhiên, đối với nhiều người, chi tiết đáng nhớ nhất trong phim chính là giọng nói vô danh từ bụi gai đang cháy, vang lên với chất giọng trầm hùng: “Môsê! Môsê!” Vị ngôn sứ đã đáp lại: “Dạ, con đây” (Here, I am), như một cách chơi chữ với tên của Thiên Chúa: “Ta là Đấng Tự hữu hay Ta là.” (I am). Một cách nào đó, qua câu trả lời, Môsê vẫn như không có tên, ông như muốn hòa nhập căn tính của mình vào mầu nhiệm Thiên Chúa (Xh 3,14).

Hãy để ý những nghịch lý. Trước hết, lửa thường có tính chất thiêu rụi, nhưng bụi gai vẫn còn nguyên vẹn. Thực ra, chính ngọn lửa đang cháy ấy lại thực sự làm cho Thiên Chúa hiện diện. Thứ đến, tên Thiên Chúa chỉ làm sâu sắc thêm mầu nhiệm về sự hiện diện của Thiên Chúa. Tên của Thiên Chúa không xác định hoặc hạn chế bản chất của Ngài. “TA LÀ”, đúng hơn là “đã là”, “đang là” hoặc “sẽ là”, là một mầu nhiệm mà Môsê phải chấp nhận và cố gắng truyền đạt. Trong bài đọc I, mầu nhiệm đức tin chỉ trở nên sâu sắc hơn nhờ việc Thiên Chúa tự mạc khải.

Cũng như bài đọc I tập trung vào bụi gai, bài Tin mừng theo thánh Luca hôm nay nói về cây vả. Trong hai Tin mừng theo thánh Máccô và thánh Mátthêu, đều có những dụ ngôn và câu chuyện về cây vả không sinh trái, với kết cục tiêu cực. Tuy nhiên, Luca lại có cách tiếp cận khác, nhấn mạnh giá trị của việc vun xới đất chung quanh cây vả không có trái: “Tôi sẽ đào đất chung quanh và bón phân; may ra nó có quả chăng.” (Lc 13,8-9).

Các dụ ngôn vốn dĩ thường kỳ lạ và đôi khi nghịch lý. Bài Tin mừng Chúa nhật này nhấn mạnh cả sự khẩn trương lẫn kiên nhẫn. Ông chủ vườn muốn nhanh chóng chặt bỏ cây không sinh hoa kết trái. Trái lại, người làm vườn hiểu rằng cần có thời gian để chăm sóc dần dần. Có lẽ cách hiểu đúng đắn là nhìn nhận Nước Thiên Chúa như một thực tại tồn tại trong thời gian của riêng nó–một mầu nhiệm vừa thôi thúc khẩn trương vừa đòi hỏi kiên nhẫn. Đối với những ai nghe dụ ngôn này, sự sám hối khẩn cấp đòi hỏi phải chấp nhận quyền năng của Nước Thiên Chúa để khởi đầu một sự biến đổi suốt đời. Mùa Chay này, ước gì tất cả chúng ta biết đón nhận những đòi hỏi bất ngờ của Tin mừng như một cách từng bước xây dựng cuộc đời theo mẫu gương Đức Kitô.

Cầu nguyện

Chúng ta có yêu thích cảnh nào trong bộ phim Mười Điều Răn không?

Chúng ta làm thế nào để cân bằng giữa sự khẩn trương và lòng kiên nhẫn mà Nước Thiên Chúa đòi hỏi?

Trong Mùa Chay này, đâu là nơi đời sống đức tin của chúng ta đang sinh hoa kết trái?