Học hỏi Phúc âm: Chúa nhật 22 Thường niên C

Lời Chúa: Lc 14,1.7-14

Khi ấy, nhằm một ngày Sabbat Chúa Giêsu vào nhà một thủ lãnh các người biệt phái để dùng bữa, và họ dò xét Người. Người nhận thấy cách những kẻ được mời, chọn chỗ nhất, nên nói với họ dụ ngôn này rằng:

"Khi có ai mời ngươi dự tiệc cưới, ngươi đừng ngồi vào chỗ nhất, kẻo có người trọng hơn ngươi cũng được mời dự tiệc với ngươi, và chủ tiệc đã mời ngươi và người ấy, đến nói với ngươi rằng: 'Xin ông nhường chỗ cho người này'. Bấy giờ ngươi sẽ phải xấu hổ đi ngồi vào chỗ rốt hết. Nhưng khi ngươi được mời, hãy đi ngồi vào chỗ rốt hết, để khi người mời ngươi đến, nói với ngươi rằng: 'Hỡi bạn, xin mời bạn lên trên'. Bấy giờ ngươi sẽ được danh dự trước mặt những người dự tiệc. Vì hễ ai nhắc mình lên, sẽ phải hạ xuống, và ai hạ mình xuống, sẽ được nhắc lên". Rồi Người lại nói với kẻ đã mời Người rằng: "Khi ông dọn bữa ăn trưa hay tối, thì đừng mời bạn bè, anh em, bà con hay láng giềng giàu có, kẻo đến lượt họ cũng mời ông, và như thế ông đã được trả lễ rồi. Nhưng khi làm tiệc, hãy mời những người nghèo khó tàn tật, què quặt, và đui mù; ông sẽ có phúc, bởi họ không có gì trả lễ. Vì ông sẽ được trả lễ khi những người công chính sống lại".

Câu hỏi:

1. Trong Tin Mừng Luca, Đức Giêsu được các ông Pharisêu ba lần mời ăn. Hãy tìm những đoạn đó.

2.  Bạn thấy bầu khí của ba bữa ăn đó giữa Đức Giêsu với các ông Pharisêu như thế nào? Nói chung, thái độ của người Pharisêu đối với Đức Giêsu là thái độ nào? Đọc Lc 6, 7; 11, 53-54; 14, 1; 20, 20.

3.  Trong bài Tin Mừng hôm nay, ông Pharisêu này là ai? Ông mời Đức Giêsu ăn vào ngày nào? Bữa ăn có ai hiện diện?

4.  Động từ nào xuất hiện nhiều nhất trong Lc 14, 7-14? Bao nhiêu lần?

5.  Tại sao Đức Giêsu dạy Lc 14, 8-10? Đây có phải chỉ là những lời khuyên về cách cư xử khôn khéo khi đi dự tiệc không? Ngài muốn dạy ta điều gì qua dụ ngôn này?

6.  Đọc Lc 14, 8-11; 20, 46. Bạn thấy người ta thường nghiêng chiều về điều gì và sợ mất điều gì?

7.  Đọc Lc 14, 12-14. Hãy kể những hạng người được Đức Giêsu nói đến trong đoạn Tin Mừng này. Ngài dạy bài học gì cho ông Pharisêu đã mời mình? Bài học này có giống với Lc 6, 32-36 không?

8.  Tin Mừng Luca có thường nói đến người nghèo, người tàn tật không? Đọc Lc 1, 53; 4, 18; 6, 20-22; 7, 22. Những người như thế có chỗ trong bàn tiệc Nước Trời không? Đọc Lc 14, 21; 16, 22-23.

9. Tìm hai câu trong bài Tin Mừng này nói lên hành động của Thiên Chúa? Ngài hành động khi nào? Tìm một mối phúc quan trọng trong bài Tin Mừng này.

CÂU HỎI SUY NIỆM: Bài Tin Mừng này có thể làm bạn thay đổi điều gì trong lối sống? Tại sao ta cần khiêm tốn tự hạ? Tại sao ta nên làm điều tốt một cách vô vị lợi, không mong được đền đáp?

PHẦN TRẢ LỜI:

1. Tin Mừng Luca nói đến việc các ông thuộc phái Pharisêu thường mời Đức Giêsu dùng bữa với họ. Ta thấy có ba lần ở Lc 7, 36; 11, 37; 14, 1. Không Tin Mừng nào nói đến việc Đức Giêsu được các ông Pharisêu mời nhiều đến thế.
2. Khi mời một người đến nhà dùng bữa, chủ nhà muốn bày tỏ tình bạn thân thiết với người được mời. Bởi đó bầu khí của bữa ăn thường là bầu khí của niềm vui ấm áp. Tuy nhiên có thể nói, thái độ của các ông Pharisêu thì không mấy thân thiện đối với Đức Giêsu. Lần nào cũng có chuyện căng thẳng giữa ông chủ nhà thuộc phái Pharisêu với khách mời là Đức Giêsu. Lần thứ nhất, một ông Pharisêu khó chịu vì chuyện có một phụ nữ đến xức dầu nơi chân Đức Giêsu (Lc 7, 36-50). Lần thứ hai, một ông khác khó chịu vì Đức Giêsu không rửa tay trước khi dùng bữa, từ đó dẫn đến việc Ngài nặng lời với họ (Lc 11, 37-44). Lần thứ ba, vì đó là ngày sa-bát, nên nhiều ông Pharisêu có ý dò xét xem Ngài có lỗi luật sa-bát không (Lc 14, 1-6). Nói chung, dù có mời Đức Giêsu dùng bữa, thái độ của các ông Pharisêu đối với Ngài trong các bữa ăn vẫn là thái độ tiêu cực. Thái độ này cũng giống với thái độ của họ trong những hoàn cảnh khác. Đó là thái độ rình mò, căm giận dữ dội, vặn hỏi và gài bẫy để bắt lỗi, dò xét, rình rập, mong bắt quả tang Ngài lỡ lời (xem Lc 6, 7-11; 11, 53-54; 14, 1; 20, 20).
3. Trong bài Tin Mừng hôm nay, ông Pharisêu là một trong những thủ lãnh (arkhôn) của các người Pharisêu. Có thể ông là một thành viên của Thượng Hội Đồng của Do-thái giáo. Bữa ăn này được tổ chức vào ngày sa-bát. Đây là ngày họp mặt vui vẻ của gia đình, thưởng thức những món ăn đã được nấu từ ngày hôm trước. Hiện diện trong bữa ăn tại nhà ông thủ lãnh Pharisêu, còn có các nhà thông luật (nomikoi) và những người Pharisêu khác (Lc 14, 3). Như thế đây là một bữa tiệc tương đối lớn, có nhiều người tham dự.
4. Trong Lc 17, 7-14 động từ “mời” được dùng nhiều lần trong Lc 14, 8.9.10.12.13. Trong bản dịch tiếng Việt, ta thấy động từ “mời” được dùng 10 lần. Còn trong nguyên bản, động từ “mời” (kaleô) chỉ được dùng 9 lần, dưới nhiều hình thức khác nhau.
5. Tin Mừng Luca coi lời dạy của Đức Giêsu trong Lc 14, 8-10 là một dụ ngôn. Ngài kể dụ ngôn này vì khi dự tiệc, Ngài nhận xét thấy các khách mời cứ chọn ngồi vào chỗ danh dự. Chỗ danh dự trong bữa tiệc là chỗ gần với người chủ tiệc hơn. Giáo huấn của Đức Giêsu ở đây không phải để dạy chúng ta biết khôn khéo khi chọn chỗ ngồi trong bữa tiệc: đừng ham ngồi chỗ danh dự để tránh việc bất ngờ bị chủ tiệc mời xuống khiến ta xấu hổ (Lc 14, 9). Đây cũng không phải là lời Đức Giêsu dạy ta một mánh khóe, giả vờ hạ mình để có thể được chủ tiệc mời lên trên, giữa tiếng khen ngợi của các khách mời (Lc 14, 10). Qua dụ ngôn sinh động này, Ngài kêu gọi chúng ta có thái độ thực sự khiêm tốn, không phải chỉ khi được mời dự tiệc, nhưng trong mọi tình huống của cuộc sống, để được Thiên Chúa tôn vinh.
6. Qua Lc 14, 8-11, ta thấy con người thường có khuynh hướng “tôn mình lên” (câu 11), “tìm vinh dự trước mặt mọi người đồng bàn” (câu 10), và “coi mình là quan trọng” (câu 8). Hơn nữa, con người thường “sợ xấu hổ” (câu 9), sợ bị “ngồi chỗ cuối” (câu 10), hay “bị hạ xuống" (câu 11). Qua Lc 20, 46 ta thấy Đức Giêsu cảnh báo các môn đệ về một cám dỗ có thật, đó là tính háo danh, thích được trọng vọng bởi người khác.
7. Trong Lc 14, 12-14 Đức Giêsu nhắc đến 4 hạng người  mà ta không nên mời, hay đúng hơn không phải lúc nào cũng mời, đó là: bạn bè, anh em, bà con, láng giềng giàu có. Và 4 hạng người nên mời: người nghèo, tàn tật, què quặt, đui mù. Ngài đưa ra lý do: khi mời 4 hạng người trên, ta có cơ may được họ đền đáp; còn khi mời 4 hạng người dưới, ta không có cơ may ấy, nhưng chính Thiên Chúa sẽ đền đáp cho ta (xem Lc 6, 32-36).
8. Tin Mừng Luca thường hay nói đến người nghèo và tàn tật (Lc 1, 53; 4, 18; 6, 20-22; 7, 22). Chính họ lại là người có chỗ trong Nước trời (Lc 14, 24; 16, 22).
9. Đó là câu: “Ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống. Ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên” (Lc 14, 11); và câu “…ông sẽ được đền đáp khi các người công chính sống lại” (Lc 14, 14). Trong hai câu này, hành động của Thiên Chúa được kín đáo diễn tả dưới dạng những động từ ở thể thụ động: “bị (Thiên Chúa) hạ xuống, ” “được (Thiên Chúa) tôn lên, ” được (Thiên Chúa ) đền đáp.” Những hành động trên đây của Thiên Chúa chủ yếu xảy ra vào ngày quang lâm, khi Chúa Giêsu ngự đến phán xét thế giới. Luca 14, 14 nói rõ là việc đền đáp sẽ xảy ra trong ngày kẻ chết sống lại. Bài Tin Mừng cũng nói đến một mối phúc, đó là đãi tiệc cho người nghèo (Lc 14, 14).