Suy Niệm Thánh Vịnh 97
1 Thánh vịnh.
Hát lên mừng CHÚA một bài ca mới,
vì Người đã thực hiện bao kỳ công.
Người chiến thắng nhờ bàn tay hùng mạnh,
nhờ cánh tay chí thánh của Người.
2 CHÚA đã biểu dương ơn Người cứu độ,
mặc khải đức công chính của Người trước mặt chư dân ;
3 Người đã nhớ lại ân tình và tín nghĩa dành cho nhà Ít-ra-en.
Toàn cõi đất này đã xem thấy
ơn cứu độ của Thiên Chúa chúng ta.
4 Tung hô CHÚA, hỡi toàn thể địa cầu,
mừng vui lên, reo hò đàn hát.
5 Đàn lên mừng CHÚA khúc hạc cầm dìu dặt,
nương khúc hạc cầm réo rắt giọng ca.
6 Kèn thổi vang xen tiếng tù và,
tung hô mừng CHÚA, vị Quân Vương !
7 Gầm vang lên, hỡi biển cả cùng muôn hải vật,
địa cầu với toàn thể dân cư !
8 Sông lạch ơi, vỗ tay đi nào,
đồi núi hỡi, reo mừng trước tôn nhan CHÚA.
9 Vì Người ngự đến xét xử trần gian,
Người xét xử địa cầu theo đường công chính,
xét xử muôn dân theo lẽ công bình.
Cùng Đọc Với Dân Israel
Đừng bao giờ quên rằng các Thánh vịnh chính là khát vọng và lời nguyện cầu của dân Israel. Đây là một Thánh vịnh vương quyền: mỗi năm một lần, vào dịp Lễ Lều (nhắc nhớ 40 năm hành trình trong sa mạc), tại Giêrusalem, người ta tổ chức Lễ hội trọng thể, không chỉ nơi Đền Thờ nhưng còn cả thành phố, vì người ta kết các ‘lều’ khắp nơi bằng những nhánh cây… Giêrusalem mừng Vua của mình. Điểm đặc biệt là Vị Vua không phải là một người nào đó trong dân, vì dòng tộc Đavít đã sụp đổ từ lâu, nhưng chính là Thiên Chúa. Thánh vịnh này là lời mời tham dự lễ hội với đỉnh cao là việc ‘tôn vinh đức vua’: Chúa ngự đến! tung hô mừng CHÚA, vị Quân Vương! Từ “Terouah” nguyên ngữ là tiếng hò la xung trận vào thời mà Đức Chúa dẫn đầu các đạo quân Israel chiến thắng địch thù…giờ đây là tiếng hò reo hân hoan hoà vang tiếng kèn, tiếng tù và, tiếng vỗ tay của đoàn dân phấn khởi.
Vì sao vui thế? Sáu động từ diễn tả hành động của Thiên Chúa. Năm động từ ở thời quá khứ hoàn thành, (vì trong ngôn ngữ do thái chỉ có hai thì, thì hoàn thành và thì chưa hoàn thành): vì Người đã thực hiện bao kỳ công. Người chiến thắng nhờ bàn tay hùng mạnh.CHÚA đã mặc khải đức công chính của Người trước mặt chư dân ;Người đã nhớ lại ân tình và tín nghĩa dành cho nhà Ít-ra-en. Vì Người ngự đến. Và ở câu kết một động từ Người ngự đến xét xử trần gian ở thì chưa hoàn thành, được dịch sang thời tương lai trong tiếng pháp (hành động sau cùng này Thiên Chúa đã bắt đầu nhưng chưa hoàn thành). Đừng quên ý tưởng về phổ quát tính của Israel: ơn cứu độ (ân tình và tín nghĩa) mà chính Israel đã được ân ban…cũng sẽ nhằm cho muôn dân nước: Đức Vua mà dân Israel tung hô là Vua của mình cũng sẽ là Vua thống trị toàn thể nhân loại. Không phải quá đáng khi Thánh vịnh mời gọi toàn thể vũ trụ, sông núi biển khơi hãy hát lên mừng Thiên Chúa.
Cùng Đọc Với Đức Giêsu
Trước tiên đọc Thánh vịnh theo nghĩa đen như dân Israel đã làm, sau đó đọc Thánh vịnh dưới ánh sáng của Đức Giêsu Kitô…và ta có thể nói, đọc nhân danh Đức Giêsu Kitô, với những tình cảm và kinh nguyện như chính Ngài đã có trong sứ mạng thực thi thánh ý Chúa Cha.
Không phải ngẫu nhiên mà Hội thánh đọc Thánh vịnh này vào dịp Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội ngày 8 tháng 12, giữa Mùa Vọng, bởi vì sự kiện Trinh Thai là khởi đầu của tiến trình dẫn đến Noen, Thiên Chúa cứu độ đến ở với con người. Vào Chúa Nhật thứ ba Mùa Vọng, ta hát Thánh vịnh của Isaia có cùng một chủ đề như Thánh vịnh này. “Đây chính là Thiên Chúa cứu độ tôi, tôi tin tưởng và không còn sợ hãi, bởi vì Đức Chúa là sức mạnh tôi, là Đấng tôi ca ngợi, chính Người cứu độ tôi…Hãy tạ ơn Đức Chúa, cầu khẩn danh Người, vĩ nghiệp của Người loan báo giữa muôn dân, và nhắc nhở: danh Người siêu việt. Đàn ca lên mừng Đức Chúa, vì Người đã thực hiện bao kỳ công; điều đó phải cho toàn cõi đất được tường. Dân Xion hãy reo hò mừng rỡ, vì giữa ngươi, Đức Thánh của Ítraen quả thật là vĩ đại!”(Isaia 12)
Chúa đến!Israel có lẽ không ngờ rằng việc Thiên Chúa đến lại được thực hiện theo cách thức như thế này. Noen, lễ mừng Con Thiên Chúa đến gian trần trong thân phận con người. Ý tưởng của Thánh vịnhnày cũng có trong Thánh vịnh 95, được hát mừng vào dịp lễ đêm Noen.
Mạc khải Thiên Chúa tình yêu tín trung. Ngôi Lời nhập thể là biến cố lịch sử mạc khải cho thấy tình thương Thiên Chúa dành cho Israel và trải rộng trên mọi dân nước, nơi Đức Giêsu.
Giao Ước mới, giải thoát mới! Phải hát một ‘bài ca mới’ vì Thiên Chúa tái lập giao ước của Ngài: cử hành việc Thiên Chúa đến là một dấu chỉ, một bí tích. Khi người ta tôn vinh Thiên Chúa là Vua, không phải nhờ vậy mà ngài được mang tước vị Vua (bởi vì Ngài là vua từ muôn thuở) nhưng người ta hiện tại hóa vương quyền của ngài. Mừng lễ Noen là làm cho việc Chúa đến được thực hiện ngay hôm nay.
Ơn cứu độ Ngài đã dành sẵn cho chư dân! Cụ già Simêon cũng đã ca tụng bằng những lời này… ‘vì chính mắt con được thấy ơn cứu độ Chúa đã dành sẵn cho muôn dân’ (Lc 2,30) và chính Đức Giêsu khi gần đến lễ Vượt Qua của Ngài cũng đã nói: ‘Tôi sẽ kéo mọi người đến với tôi’(Ga 12,32)…Và Đức Giêsu không phải chỉ chết thay cho dân mà thôi, nhưng còn để quy tụ con cái Thiên Chúa đang tản mác khắp nơi về một mối(Ga 11,52). Viễn ảnh mang tính phổ quát kia sẽ được thực hiện trong Đức Kitô, giờ đây được loan báo trước trong niềm hy vọng của một dân tộc, đã dám lên tiếng mời gọi “toàn cõi đất…toàn thể địa cầu…toàn thể dân cư…cùng họp tiếng reo mừng Terouah: lễ hội hoàn vũ! Chúng ta cùng với mọi người hân hoan ca hát đến dự lễ hội, cùng chung một ngày, cùng một Thiên Chúa, cùng một Tình Yêu cứu độ mọi người.
Cùng Đọc Với Người Thời Nay
Đến lượt ta, đừng ngần ngại chi! Hãy mang các nhạc cụ đến và hãy trổi lên khúc tán tụng ca cùng với tiếng vỗ tay tung hô. Sao lại có những người đôi lúc ngạc nhiên vì giới trẻ ngày nay khi cử hành lễ hội diễn tả niềm vui bằng những tiếng động ồn ào? Có thời gian dành cho sự cầu nguyện trong thinh lặng. Có thời gian dành cho việc chiêm niệm. Nhưng cũng cần có thời gian cầu nguyện trong tiếng hoan ca tưng bừng.
Noël Quesson, 50 Psaumes pour tous les jours, Tome I
Lm. Phêrô Phạm Ngọc Lê chuyển dịch