Bản tình ca về vườn nho của Chúa

Thứ bảy - 07/10/2023 04:49 655

BẢN TÌNH CA VỀ VƯỜN NHO CỦA CHÚA

Victor Cancino, S.J.

Chúa Nhật XXVII Thường Niên Năm A.

Is 5,1-7, Pl 4,6-9, Mt 21,33-43.

Cả ngôn sứ Isaia và Chúa Giêsu cùng có bài ca về tình yêu Thiên Chúa dành cho vườn nho. Bài đọc Chúa nhật XXVII Thường niên làm nổi bật dụ ngôn với lối ẩn dụ dành cho một vườn nho đặc biệt. Tuy nhiên, có chút khác biệt trong cách diễn tả dụ ngôn này nơi bài đọc I và bài Tin mừng. Các chủ đề như “chăm sóc hay bỏ rơi vườn nho” vẫn giống nhau trong cả hai bài đọc. Dẫu vậy, việc phục hồi vườn nho vẫn luôn là niềm hy vọng.

Ngôn sứ Isaia đã đưa ra sứ điệp rõ ràng cho “dân thành Giêrusalem” rằng: hãy luận xét giữa Thiên Chúa và vườn nho yêu quý của Ngài. Nào còn việc gì phải làm cho vườn nho màu mỡ mà Ngài đã không làm: “Người rào giậu, nhặt đá, trồng cây chọn lọc, xây tháp giữa vườn, lập máy ép trong vườn” (Is 5,2). Thay vì sinh trái tốt, vườn nho lại sinh quả nho dại. Dân Israel một cách nào đó đã thất bại như vậy. Với sự khéo léo, ngôn sứ Isaia viết: “Ta trông mong nó thực hành điều chính trực, nhưng đây toàn sự gian ác. Ta trông mong nó thực hành đức công bình, nhưng đây toàn là tiếng kêu oan” (Is 5,7). Chỉ cần lắng nghe sự chọn lựa từ ngữ Do Thái khi chúng vang lên vắn gọn và ám ảnh: cặp từ ‘mishpat’ (sự chính trực/ công bằng) / ‘mispah’ (sự gian ác) tiếp theo là cặp từ tsedaquah (công bình) / tse’aquah (tiếng kêu oan/ khóc than)[1].

Chỉ cần thay đổi một phụ âm trong tiếng Do Thái để chuyển những cặp từ này từ “chính trực” sang “gian ác”. Cũng thật dễ biết bao cho dân Chúa chuyển từ sự quan tâm đến những người lân cận sang sự thờ ơ trước những người bé mọn nơi xã hội trong lịch sử cứu độ. Về những lời than trách của ngôn sứ Isaia đối với vườn nho của Thiên Chúa, người ta có thể đọc các câu nơi Isaia chương 5 và chương 10: “Bởi thế, dân Ta bị lưu đày vì thiếu hiểu biết, hàng quyền quý chết đói, quần chúng phải khát khô” (Is 5,13). Việc Thiên Chúa “chặt phá hàng giậu vườn nho” giải thích cho các biến cố lịch sử và cảnh lầm than của Israel khi bị đế quốc Assyria tràn vào và cướp bóc vương quốc phía Bắc (x. Is 10,5; Tv 80,13).

Trong bài Tin mừng, thánh Matthêu có một dụ ngôn với cùng mối quan tâm đến vườn nho của Thiên Chúa mà chúng ta thấy trong sách ngôn sứ Isaia. Chúa Giêsu kể: “Có ông chủ nhà kia trồng được một vườn nho. Ông rào giậu chung quanh, đào hầm ép rượu và xây tháp canh” (Mt 21,33). Tuy nhiên, Chúa Giêsu đã giải thích nơi phát xuất mọi chuyện sai trái: “Nhưng những người làm vườn nho bắt các đầy tớ ông”. Trong dụ ngôn này, vườn nho chính là dân Israel. Những người làm vườn nho là những thầy tư tế, luật sĩ và người lãnh đạo đã đánh đập những đầy tớ là các ngôn sứ Thiên Chúa sai đến. Giới lãnh đạo dân Chúa như thế bị cảnh tỉnh nặng nề để chấn chỉnh lại.

Dù cho lời than trách nơi vườn nho như trong sách Isaia, hay nơi những tá điền trong Tin mừng Matthêu - thì khuôn mẫu “chăm sóc” và tiếp theo là “bỏ bê” vẫn giống nhau. Những điều các bài đọc cung cấp cho chúng ta là cơ hội để cầu nguyện cho sự phục hồi cần thiết trong thời điểm hiện tại. Giáo hội sẽ chăm sóc vườn nho của mình như thế nào để sinh trái tốt?

Các sự kiện của Thượng Hội đồng về Hiệp hành đang diễn ra tại Rôma là một khởi đầu tốt đẹp. Ông Gerard O’Connell, một ký giả tạp chí America tại Vatican đã mô tả Thượng Hội đồng như là “một sự kiện có tính biến đổi nhất kể từ Công đồng Vatican II”. Ước mong đây là nơi mà các nhà lãnh đạo và Giáo hội có thể đáp lại những tiếng khóc than của bất kỳ sự bất công nào. Ước mong đây là thời điểm phục hồi vườn nho của Chúa. Cuối cùng, mọi người có thể hy vọng rằng những lời trong Thánh vịnh đáp ca Chúa nhật này trở nên lời cầu nguyện của chính Thượng Hội đồng: “Lạy Chúa là Thiên Chúa các đạo binh, xin phục hồi chúng con” (Tv 80,20).

CẦU NGUYỆN
Chúng ta đã quan tâm đến Giáo hội như thế nào để tạo nên trái tốt?
Có nơi nào dân Chúa bị bỏ rơi mà chúng ta cần chú ý đến không?
Ngày nay, chúng ta cần khôi phục điều gì trong cộng đoàn của mình?

[1] Đây là một cách chơi chữ trong bản Hipri với sự đối xứng của hai cặp từ ngữ này.

Bài đọc: Thanhlinh.net

Nhóm Sao Biển chuyển ngữ từ America Magazine (4/10/2023)