NGƯỜI TỐT, KẺ XẤU VÀ NGƯỜI KHÔNG ƯA THÍCH: MỘT CÁI NHÌN THOÁNG QUA VỀ NƯỚC TRỜI
Victor Cancino, S.J.
Chúa Nhật XXVIII Thường Niên Năm A.
Is 25,6-10; Pl 4,12-20; Mt 22,1-14
Thánh Matthêu tiếp tục đưa ra những cảnh tượng về "ngày tận thế" trong phần gần cuối Tin mừng của ngài. Trong Tin mừng Chúa nhật XXVIII thường niên, những hình ảnh cánh chung trong sách ngôn sứ Isaia chương 25 và Thánh vịnh 23 đã củng cố thêm cho dụ ngôn nơi bài Tin mừng. Có lẽ trước sự ngạc nhiên của một số người, những cảnh tượng này cho thấy một khung cảnh phán xét trong đó có lẫn người tốt cũng như kẻ xấu, với những người thuộc các phe phái đối lập và mọi quốc gia qui tụ trong cùng một phòng tiệc.
Thị kiến của ngôn sứ Isaia được hiểu như một bức tranh về sự phán xét cuối cùng của Thiên Chúa đối với nhân loại. Xuyên suốt đoạn văn, ngôn sứ Isaia luôn bám vào thực tế lịch sử rằng Israel xưa thường bị những kẻ thù lớn mạnh bao vây. Trong bài đọc I, ngôn sứ kết luận rằng cái chết không phải là kết thúc của thực tại này. “Trên núi này, Người sẽ cất khăn tang bao trùm muôn dân… Người tiêu diệt sự chết đến muôn đời” (Is 25,7-8). Vị trí "núi này" là một nơi cụ thể. Đó là núi Sion, nơi có đền thờ của Thiên Chúa ở Giêrusalem. Thành Giêrusalem không còn là mục tiêu của quân thù nữa nhưng cuối cùng sẽ cảm nghiệm ơn giải thoát. Điều này không chỉ là lợi thế dành riêng cho dân Israel, nhưng mọi dân tộc đều có thể cảm nghiệm ơn cứu rỗi qua chiến thắng của Thiên Chúa trên sự chết.
Thánh vịnh và Tin mừng tuần này nhấn mạnh ơn cứu độ bao gồm hết mọi người. Trong Thánh vịnh 23, vốn thường được sử dụng trong nghi thức an táng, Thiên Chúa bảo vệ người phải đi qua lãnh thổ của đối phương. Cuộc hành trình này có một kết thúc bất ngờ: “Chúa dọn ra cho con mâm cỗ, ngay trước mặt những kẻ đối phương” (Tv 23,5). Nơi đây, chủ nhà hào phóng chiêu đãi nhiều đồ ăn và thức uống cho các khách mời danh dự, ngay cả khi kẻ thù ngồi cùng một bàn và cùng một phòng với khách mời. Nếu phân đoạn này đưa ra một cái nhìn thoáng qua về đời sau thì nó ngụ ý rằng chúng ta có thể sẽ dành cả đời sau để ở với những người mà chúng ta muốn né tránh trong cuộc đời này.
Bài Tin mừng có cùng một hình ảnh tương tự. Mọi người thuộc mọi tầng lớp xã hội vào đầy phòng tiệc. Chúa Giêsu nói: “Các đầy tớ liền đi ra đường, gặp ai bất luận tốt xấu, đều quy tụ lại và phòng cưới chật ních khách dự tiệc” (Mt 22,10). Cảnh tượng kẻ xấu và người tốt cùng chia sẻ một bữa tiệc, cũng như bạn bè và kẻ thù cùng vào đầy một phòng tiệc cho chúng ta một hình ảnh đầy hy vọng rằng "ngày tận thế” sẽ là thời khắc mà nhân loại sẽ thân thiện với nhau ngay cả khi hiện tại họ đang tranh đấu để đạt được điều đó.
Vấn đề thêm phức tạp trong Tin mừng Matthêu khi bàn về “kẻ phá đám”, kẻ cuối cùng bị ném vào nơi tối tăm (Mt 22,11-13). Trong thế giới cổ đại, tiệc cưới là một sự kiện trang trọng và nhiều nghi thức, lễ nghi. Bất luận xuất thân từ đâu, khách dự tiệc cưới phải tuân theo các qui tắc về trang phục và lễ nghi đôi khi khá cầu kỳ. Một khách mời không ăn mặc phù hợp và không chào hỏi hoặc cảm ơn chủ nhà sẽ bị coi là cực kỳ thô lỗ. Trong dụ ngôn đặc biệt này, dù được mời bất ngờ, khách mời sẽ phải bỏ lại y phục và cách cư xử phàm tục của mình để tham dự với y phục và lễ nghi của ngày cưới. Cách thức “mới” cùng bên nhau này là một thể thức xã hội xoa dịu các xung khắc có thể xảy ra giữa các khách mời và mang lại sự hòa hợp giữa người công chính và kẻ tội lỗi. Phần thêm vào khác thường của dụ ngôn này là một lời kêu gọi các môn đệ ở mọi thời hãy bỏ lại "chiếc áo choàng cũ" của họ và khoác lên bộ y phục mới đồng thời tuân theo các điều răn mới của bữa tiệc cao quí trên trời.
CẦU NGUYỆN
Trong tuần này, chúng ta sẽ cầu nguyện cho sự chung sống của những người đang xung đột với nhau như thế nào?
Chúng ta có nhìn thấy mình nơi sự hiện diện của những người mà bản thân muốn tránh né hay không?
Chúng ta có đang mang “y phục cưới” đẹp nhất trước lời mời gọi dự tiệc cưới của Thiên Chúa hay không?
Bài đọc: Thanhlinh.net
Nhóm Sao Biển chuyển ngữ từ America Magazine (11/10/2023)