Bộ Truyền thông công bố tài liệu suy tư mục vụ về việc Kitô hữu

Thứ ba - 30/05/2023 23:30 522

BỘ TRUYỀN THÔNG CÔNG BỐ TÀI LIỆU
SUY TƯ MỤC VỤ VỀ VIỆC KITÔ HỮU TƯƠNG TÁC VỚI TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI

Courtney Mares

Hôm 29.05 vừa qua, Bộ Truyền thông đã công bố một tài liệu dài 20 trang, có chủ đề: “Hướng tới sự hiện diện trọn vẹn: Một Suy tư Mục vụ về Sự Tương tác với Truyền thông xã hội”, đề cập đến những thách thức mà các Kitô hữu phải đối diện khi sử dụng phương tiện truyền thông xã hội.
Các chủ đề trong phần suy tư mục vụ bao gồm: tình trạng quá tải thông tin, lướt mạng liên tục, không lưu tâm đủ đến người khác, là “người có ảnh hưởng”, làm chứng cho Đức Kitô, “giải độc kỹ thuật số”, nhu cầu thinh lặng, lắng nghe có chủ ý và xây dựng cộng đoàn trong một thế giới bị phân mảnh.
Tài liệu cảnh báo: “Một thách đố quan trọng về nhận thức của văn hóa kỹ thuật số là chúng ta mất khả năng suy nghĩ sâu sắc và có mục đích. Chúng ta lướt qua bề mặt và ngưng lại ở phần nông cạn, thay vì suy tư sâu sắc về thực tế.
Được ký bởi Tổng trưởng, ông Paolo Ruffini, và Đức ông Lucio A. Ruiz, Tổng Thư ký của Bộ, tài liệu trích dẫn nhiều sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô dành cho những Ngày Thế giới Truyền thông Xã hội. Tuy nhiên, Bộ giải thích rõ tài liệu “không có ý là bản ‘Hướng dẫn’ chính xác về mục vụ”, nhưng nhằm thúc đẩy một suy tư chung về việc làm sao để nuôi dưỡng các mối tương quan ý nghĩa và lưu tâm trên phương tiện truyền thông xã hội.
Đánh cắp sự chú ý của chúng ta
Suy tư mục vụ thừa nhận rằng nhu cầu triền miên của phương tiện truyền thông xã hội là nhằm thu hút sự chú ý của mọi người “giống như tiến trình mà qua đó bất kỳ cám dỗ nào xâm nhập vào tâm hồn con người và lôi kéo sự chú ý của chúng ta ra khỏi lời duy nhất thực sự có ý nghĩa và ban sự sống, đó là Lời Chúa”.
“Các trang web, ứng dụng và nền tảng khác nhau được lập trình để đánh vào khát vọng được thừa nhận của con người, và không ngừng tranh giành sự chú ý của mọi người. Chính sự chú ý đã trở thành tài sản và hàng hóa quý giá nhất”.
“Thay vì tập trung vào một vấn đề tại một thời điểm, sự chú ý từng phần liên tục của chúng ta nhanh chóng chuyển từ chủ đề này sang chủ đề khác. Trong tình trạng 'luôn luôn sẵn sàng' của mình, chúng ta phải đối diện với sự cám dỗ để đăng ngay lập tức vì về mặt sinh lý, chúng ta bị cuốn hút vào sự kích thích kỹ thuật số, luôn muốn có nhiều nội dung hơn khi liên tục lướt mạng và thất vọng vì thiếu cập nhật”.
Tài liệu nêu bật nhu cầu của sự thinh lặng và các trường học, gia đình và cộng đồng cần sắp xếp thời gian để mọi người tách khỏi các thiết bị kỹ thuật số.
Tài liệu cảnh báo rằng không gian dành cho việc “lắng nghe có chủ đích, lưu tâm và phân định sự thật đang trở nên hiếm hoi”.
“Không có sự thinh lặng và không gian để suy tư một cách chậm rãi, sâu sắc và có chủ đích, chúng ta có nguy cơ mất đi không chỉ khả năng nhận thức mà còn cả chiều sâu của các tương tác giữa con người và Thiên Chúa”.
Cạm bẫy truyền thông xã hội
Tài liệu đưa ra dấu hiệu cảnh báo về “những cạm bẫy cần tránh” đối với phương tiện truyền thông xã hội, chẳng hạn như lời nói gây hấn và tiêu cực được chia sẻ dưới “chiếc áo choàng bí danh”.
“Dọc theo 'đường cao tốc kỹ thuật số', nhiều người bị tổn thương bởi sự chia rẽ và thù hận. Chúng ta không thể bỏ qua điều này. Chúng ta không thể chỉ là những người qua đường lặng lẽ. Để nhân tính hóa môi trường kỹ thuật số, chúng ta không được quên những người 'bị bỏ lại phía sau'. Chúng ta chỉ có thể thấy điều gì đang xảy ra nếu nhìn từ nhãn quan của người bị trọng thương trong dụ ngôn Người Samari nhân hậu”.
Tài liệu cho thấy sự cá nhân hóa nội dung của thuật toán có thể củng cố ý kiến riêng của mọi người mà không cần tiếp xúc với các ý kiến khác, vốn đôi khi có thể dẫn đến việc “cổ võ những hành vi cực đoan” như thế nào.
Đồng thời cũng khơi lên mối quan ngại về việc các công ty truyền thông xã hội coi mọi người như những món hàng mà “hồ sơ và dữ liệu của họ được bán” ra sao khi nhấn mạnh rằng phương tiện truyền thông xã hội “không miễn phí: Chúng ta đang trả tiền bằng số phút chú ý và byte dữ liệu của mình”. Tài liệu cho biết thêm:
“Sự nhấn mạnh ngày càng tăng vào việc phân phối và buôn bán tri thức, dữ liệu và thông tin đã tạo ra một nghịch lý: Trong một xã hội mà thông tin đóng vai trò thiết yếu như vậy, việc xác minh nguồn gốc và độ chính xác của thông tin lưu hành kỹ thuật số ngày càng trở nên khó khăn”.
Từ một 'người có ảnh hưởng' đến một chứng nhân
Tài liệu nhấn mạnh “mọi Kitô hữu cần nhận thức tầm ảnh hưởng tiềm ẩn của mình ra sao, bất kể họ có bao nhiêu người theo dõi (followers)”.
“Sự hiện diện trên mạng xã hội của chúng ta thường tập trung vào việc truyền bá thông tin. Do đó, việc trình bày các ý tưởng, giáo lý, suy tư, suy niệm tâm linh và những điều tương tự trên mạng xã hội cần phải trung thành với truyền thống Kitô giáo”.
Tài liệu khuyến nghị rằng các Kitô hữu nên quan tâm đến việc “phản ánh chứ không phản kháng lại trên mạng xã hội” để đảm bảo rằng cách một người đối xử với người khác trên mạng tự nó đã là một chứng tá.
“Tất cả chúng ta cần cẩn thận để không rơi vào những cái bẫy kỹ thuật số ẩn nấp trong nội dung được thiết kế có chủ ý nhằm gieo rắc xung đột giữa những người dùng bằng cách gây ra sự phẫn nộ hoặc phản ứng mang tính cảm xúc. Chúng ta phải lưu ý đến việc đăng và chia sẻ nội dung có thể gây hiểu lầm, làm trầm trọng thêm sự chia rẽ, kích động xung đột và khoét sâu định kiến”.
Một vấn nạn mà bản văn khuyến khích các Kitô hữu suy tư đó là: liệu các bài đăng trên mạng xã hội của họ đang theo đuổi “những người theo dõi” cho chính họ hay cho Đức Kitô.
“Trở thành chứng nhân có nghĩa là gì? Tiếng Hy Lạp, từ chứng nhân có nghĩa là 'tử đạo', nên có thể nói một cách chắc rằng một số ‘Kitô hữu có ảnh hưởng’ mạnh mẽ nhất đã từng là những người tử đạo”.
Mọi người nên nhớ rằng:
“Hoàn toàn không có 'lượt thích' nào và hầu như không có ‘người theo dõi’ nào tại thời điểm biểu hiện vĩ đại nhất của vinh quang của Thiên Chúa! Mọi phép đo ‘thành công’ của con người đều được tương đối hóa theo logic của Phúc âm”.
“Trong khi sự tử đạo là dấu chỉ tối hậu của chứng tá Kitô giáo, thì mọi Kitô hữu đều được mời gọi hy sinh chính mình: Đời sống Kitô hữu là một ơn gọi hiến trao chính sự tồn tại của mình bằng cách hiến thân, cả hồn lẫn xác, để trở thành không gian thông truyền tình yêu của Thiên Chúa, một dấu chỉ hướng về Con Thiên Chúa”.
Tài liệu nói rõ:
“Theo đó, chúng ta hiểu rõ hơn những lời của thánh Gioan Tẩy giả vĩ đại, chứng nhân đầu tiên của Đức Kitô: ‘Người phải nổi bật lên, còn tôi phải lu mờ đi’ (Ga 3, 30). Giống như vị Tiền hô, người đã khuyến khích các môn đệ của mình đi theo Đức Kitô, chúng ta cũng không đeo đuổi 'những người theo dõi' cho bản thân mình, nhưng cho Đức Kitô. Chúng ta chỉ có thể truyền bá Phúc âm khi biết tạo nên một sự hiệp thông liên kết chúng ta trong Đức Kitô. Chúng ta làm điều này qua việc noi theo mẫu gương của Chúa Giêsu khi tương tác với người khác”.