CHÚA NHẬT 2 THƯỜNG NIÊN – B
1Sm 3,3b-10.19; 1Cr 6,13c-15a.17-20; Ga 1,35-42
ĐƯỢC GỌI LÀM MÔN ĐỆ CHÚA
“Hãy đến mà xem” (Ga 1,39)
Các bài đọc hôm nay nhấn mạnh về ơn kêu gọi đặc biệt: ơn gọi làm người lo việc Chúa. Chúa đã gọi các ngôn sứ làm sứ giả của Lời, rồi gọi các môn đệ loan báo Tin Mừng và ngày nay Chúa vẫn gọi chúng ta, mỗi người một cách cộng tác phần mình vào công việc làm chứng cho Chúa.
I. CÁC BÀI ĐỌC
1. Bài đọc I: 1Sm 3,3b-10.19
Bài đọc I thuật về ơn gọi của Samuel, thuộc thể loại ơn gọi ngôn sứ (x. Is 6; Gr 1,4-10; Ed 1,1-3,16). Cuộc kêu gọi này được đặt trong bối cảnh tương phản rõ nét giữa gia đình Êli và gia đình Samuel. Hai con ông Êli làm nhiều điều xấu trước nhan Đức Chúa: đối xử bất minh với toàn dân Israel, khinh thường những lễ phẩm dâng lên Đức Chúa (x. 1Sm 2,12-17); ăn nằm với những phụ nữ phục vụ ở cửa Lều Hội Ngộ (x. 2,22); chẳng chịu nghe lời khuyên răn của cha họ là tư tế Êli mà hối lỗi sửa mình (x. 2,25). Ngược lại, bà Anna là một người hết mực kính sợ Chúa, và Samuel con của bà thì “càng lớn lên và đẹp lòng cả Đức Chúa lẫn người ta” (2,26).
Đức Chúa quyết định chọn gọi Samuel để thay thế dòng dõi Êli, vốn đã ra hư hỏng. Samuel nghe tiếng Đức Chúa gọi vào thời “lời Đức Chúa thì hiếm và thị kiến cũng không hay xảy ra” (3,1). Hơn nữa, vì “Samuel chưa biết Đức Chúa và lời Đức Chúa chưa được mặc khải cho cậu” (3,7), nên cậu không dễ dàng nhận ra Đấng đang gọi mình là ai. Ba lần Đức Chúa gọi cậu, nhưng cậu lầm tưởng là tư tế Êli gọi mình. Sau lần gọi thứ ba này, cậu Samuel đã đến hỏi tư tế Êli và được ông chỉ cho cậu biết cách phải đáp lời ra sao trước tiếng gọi mầu nhiệm ấy (x. 3,9).
Đức Chúa tiếp tục gọi Samuel lần thứ tư một cách thân tình và dịu dàng như ba lần trước đó: “Samuel! Samuel!” (3,10). Lần này, Samuel đã thưa như lời tư tế Êli dạy: “Xin Ngài phán, vì tôi tớ Ngài đang lắng nghe” (3,10). Tuy nhiên, sau sự kiện này, Đức Chúa hằng ở bên Samuel và Lời Người đóng vai trò hết sức quan trọng trong cuộc đời Samuel, trở thành kim chỉ nam để ông sống và hướng dẫn dân Chúa, như lời Kinh Thánh nói: “Đức Chúa ở với ông và Người không để cho một lời nào của Người ra vô hiệu” (3,19).
Bài đọc này vẫn thường được trích dẫn để nói về ơn gọi đời sống thánh hiến, hoặc về người có một sứ vụ dành riêng cho Chúa. Chúa vẫn gọi chúng ta bằng nhiều cách, nhưng có khi chúng ta không nhận ra tiếng Người. Vì thế, chúng ta cần chạy đến với những người khôn ngoan, những vị thầy hướng dẫn để chúng ta nhận tiếng Chúa và biết cách đáp lại tiếng Người gọi chúng ta.
2. Bài đọc II: 1Cr 6,13c-15a.17-20
Trong thư thứ nhất của thánh Phaolô tông đồ gửi tín hữu Côrintô, đoạn trích chúng ta vừa nghe thuộc phần nói đến ơn gọi làm kitô hữu, đó là đời sống mới trong Đức Kitô, kitô hữu được kết hợp không chỉ với Đức Kitô, mà cả Ba Ngôi Thiên Chúa. Trong 1Cr 6,13c-15a.17-20, vị tông đồ dân ngoại bàn đến ý nghĩa cao quí của thân xác chúng ta, và qua đó, Ngài kêu gọi tín hữu Côrintô sống sao cho xứng hợp với thân xác của mình.
Thánh Phaolô nêu một loạt các xác tín của Ngài về ý nghĩa của thân xác chúng ta:
1) Thân xác của chúng ta có Thiên Chúa làm chủ (x. c14), thân xác sẽ được Người làm cho sống lại như chính Người đã cho Đức Kitô sống lại (x. c14);
2) Thân xác chúng ta là phần thân thể của Đức Kitô (x. c15), một khi được kết hợp với Chúa thì nên một tinh thần với Người (x. c.17);
3) Thân xác chúng ta là Đền Thờ của Chúa Thánh Thần (x. c19).
Ơn gọi liên quan đến lối sống. Vì thân xác chúng ta cao quí như vậy trước mắt Thiên Chúa, được kết hợp với Ba Ngôi Thiên Chúa, nên chúng ta phải sống sao cho xứng hợp: thân xác không phải để gian dâm (x. c14.18), không phải để nên một thân xác với kỹ nữ (x. c. 16), nhưng để phụng sự Chúa (x. c.14), để tôn vinh Thiên Chúa (x. c. 20).
3. Bài Tin Mừng: Ga 1,35-42
Bài Tin Mừng chúng ta vừa nghe thuật lại ơn gọi làm môn đệ, bao gồm các khía cạnh: tìm gặp - đến xem - ở lại - làm chứng. Trình thuật về việc Đức Giêsu kêu gọi các môn đệ trong Gioan khác với các trình thuật trong Tin Mừng Nhất Lãm (x. Mt 4,18-22; Mc 1,16-20). Trong Tin Mừng Nhất Lãm, các môn đệ được Đức Giêsu kêu gọi trực tiếp, khi họ đang làm công việc thường nhật. Theo Tin Mừng Gioan, các môn đệ đến với Đức Giêsu không phải bằng lời kêu gọi trực tiếp, nhưng qua một trung gian, đó là qua lời chứng của ông Gioan, và trong lúc họ đi tìm cho mình một vị thầy để theo.
Trong ơn gọi làm môn đệ, có thể việc tìm kiếm một người thầy khởi đi từ thao thức của chính các ông, và ngay cả việc đến với thầy Giêsu có thể qua lời chứng/ giới thiệu của người khác. Tuy nhiên, bao trùm lên tất cả, ơn gọi làm môn đệ Đức Giêsu lại xuất phát từ chính Đức Giêsu. Tin Mừng Gioan diễn tả điều này khi mô tả việc Đức Giêsu chủ động “quay lại, thấy các ông đi theo mình, thì hỏi: ‘Các anh tìm gì thế?’” (Ga 1,38). Sau này, Tin Mừng Gioan xác định rõ hơn khi Đức Giêsu nói: “Không phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn anh em” (Ga 15,16).
Một điểm khác cần nhấn mạnh trong hành trình ơn gọi làm môn đệ là “Hãy đến và sẽ thấy”. Chủ đề “đến” với Đức Giêsu được diễn tả xuyên suốt trong toàn bộ Tin Mừng Gioan như là một hành vi đức tin (Ga 3,21; 5,40; 6,35.37.45; 7,37…). Tương tự, việc “xem thấy” Đức Giêsu cũng là một chủ đề lớn trong Tin Mừng này. Trong Ga 5,40; 6,40.47, Đức Giêsu hứa ban sự sống đời đời cho: những ai đến với Người, những ai tìm kiếm Người, và những ai tin vào Người. Đó là ba cách thế khác nhau để diễn tả cùng một tình trạng duy nhất là trở thành môn đệ Đức Giêsu.
Tin Mừng Gioan và các Tin Mừng Nhất Lãm đều nói về “đi theo Đức Giêsu”, đó là thuật ngữ đặc biệt để diễn tả ơn gọi “làm môn đệ”. Trước hết là đi theo hành trình địa lý: Họ đi theo Đức Giêsu đến bất cứ nơi nào Người đến, cụ thể là hành trình từ Galilê đến Giêrusalem. Tuy nhiên, không phải bất cứ ai đi theo Đức Giêsu trên hành trình này đều là người môn đệ. Quan trọng hơn là đi theo hành trình tinh thần: nghĩa là người môn đệ học cho biết và làm theo gương mẫu của Thầy. Họ cần theo “đường lối Tin Mừng” và đi trên “con đường Giêsu”, vì Người chính là con đường, nhất là đi theo Thầy trên con đường Thập Giá tiến vào Giêrusalem để đem ơn cứu độ cho mọi người.
Tin Mừng Gioan cũng đề cập tới việc “đi theo” nhưng lại nhấn mạnh một chiều kích quan trọng khác trong hành trình làm môn đệ Đức Giêsu là “ở lại” với hoặc trong Người. Gioan rất chú trọng đến hành động này qua việc dùng động từ “ở lại/ μένω” nhiều hơn các Tin Mừng khác gộp lại (Mt: 3 lần; Mc: 2 lần; Lc: 6 lần; Ga: 33 lần). Bước đầu tiên là “ở lại với”, có nghĩa là một tương quan về mặt thể lý, nhưng sau đó tiến tới một sự kết hợp và hiệp thông sâu sắc cho tới mức “ở lại trong” nhau về mặt tinh thần. Nhờ việc “ở lại trong” Đức Giêsu nên các môn đệ được đồng hình đồng dạng với Chúa Giêsu. Cuối cùng, sau khi đã trở thành môn đệ của Đức Giêsu, một điều quan trọng trong ơn gọi này là lại ra đi “làm chứng/ giới thiệu” người khác thành môn đệ của Người. Ra đi làm chứng hay loan báo Tin Mừng là sứ vụ chung của tất cả các môn đệ, và là cách tiếp nối sứ vụ của Đức Giêsu.
Như vậy, có thể tóm kết ơn gọi làm môn đệ Đức Giêsu như sau: “đi theo Đức Giêsu”, được diễn tả qua một tiến trình “đến với Đức Giêsu” để “xem thấy Người”. Sau đó, “ở lại với” và “ở lại trong” Đức Giêsu và “ra đi làm chứng” về Người để khiến cho người khác cũng trở thành môn đệ của Người. Mô hình này được áp dụng cho ơn gọi làm môn đệ Đức Giêsu theo nghĩa chặt, nhưng cũng áp dụng cho mỗi người chúng ta. Nước Trời viên mãn đang đến, đồng lúa chín vàng đang trải ra trước mắt, nhiều con chiên đang cần được quy tụ về một ràn. Hội Thánh thuộc mọi thời, mọi thế hệ đang được thúc đẩy ra đi làm chứng/ ra đi Loan báo Tin Mừng để cho người khác có cơ hội đón nhận ơn cứu độ. Đó là một lời mời gọi nhưng cũng là một mệnh lệnh liên quan đến bản chất của Hội Thánh, vì “bản chất của Hội Thánh/ Kitô hữu là loan báo Tin Mừng” (x. Ad Gentes, số 2).
II. GỢI Ý MỤC VỤ
1. Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Các bà mẹ và các bà nội ngoại thông truyền Niềm Tin. Quà tặng của Niềm Tin đến với chúng ta ngang qua những người phụ nữ, như Chúa Giêsu đến với chúng ta ngang qua Mẹ Maria”. Quả thật, gia đình là “trường học đầu tiên” và vai trò giáo dục của các bà mẹ, vì người mẹ gần gũi con cái ngay từ trong bào thai và suốt những tháng năm đầu đời. Bà Anna và Samuel là một trường hợp điển hình, khi bà đã định hướng cuộc đời người con qua việc sinh dưỡng và dâng cậu vào trong Nhà Chúa. Trong năm canh tân đời sống gia đình này, các bạn có ý thức gia đình là “trường học đầu tiên”, và các bậc phụ huynh, nhất là người mẹ đóng vai trò “cô giáo” quan trọng nhất trong việc giáo dục con cái thành người?
2. Nơi cuộc đời của Samuel, Thiên Chúa không để cho Lời nào của Người ra vô hiệu. Còn nơi cuộc đời tôi thì sao, Lời Chúa được gieo vào lòng tôi có tìm được mảnh đất mầu mỡ để lớn lên, để sinh hoa kết trái? Tôi có sẵn sàng lắng nghe tiếng Chúa và đáp lại Lời Người? Làm sao để Lời Chúa cũng không trở nên vô hiệu nơi cuộc đời tôi?
3. Ơn gọi của người Kitô hữu là sống thiết thân với Chúa mỗi ngày, đến mức được kết hợp mật thiết với Ba Ngôi Thiên Chúa. Ơn gọi ấy mời gọi và đòi buộc chúng ta sống chiều kích thánh thiêng trong con người toàn diện, kể cả nơi thân xác. Bằng cách nào để tôi tránh xa những cám dỗ có thể khiến cho thân xác tôi dễ dàng ra ô uế?
4. “Đến với Đức Giêsu để “thấy Người”, sau đó, “ở lại với” và “ở lại trong” Đức Giêsu rồi “ra đi làm chứng” về Người để khiến cho người khác cũng trở thành môn đệ của Người cũng là lời mời gọi của Chúa Giêsu cho từng người chúng ta hôm nay. Tôi có được thái độ sẵn sàng đến với Chúa, ở lại để biết Chúa và kết hợp với Chúa? Tôi có đủ cam đảm làm chứng về Chúa Giêsu hay giới thiệu Chúa Giêsu cho tha nhân trong môi trường sống hiện nay?
III. LỜI NGUYỆN CHUNG
Chủ tế: Anh chị em thân mến! Thiên Chúa đã yêu thương mời gọi con người cộng tác vào công cuộc xây dựng vương quốc của Người nơi trần gian. Cộng đoàn chúng ta hãy cảm tạ Chúa và chân thành dâng lời cầu nguyện cho chúng ta cùng cho mọi người:
1. Hội Thánh có sứ mạng giới thiệu Đức Kitô cho thế giới hôm nay. Chúng ta cùng cầu xin cho các vị chủ chăn cùng mọi thành phần trong Hội Thánh, luôn trung thành với ơn gọi căn bản của mình là loan báo và làm chứng về Đức Kitô cho con người thời đại.
2. Đến và ở lại với Chúa là đòi hỏi cần thiết cho hành trình đức tin. Chúng ta cùng cầu xin cho những người thành tâm thiện chí có cơ hội gặp gỡ và cảm nghiệm về Đức Giêsu Kitô, để tin nhận và tuyên xưng Người là Chiên Thiên Chúa và là Đấng xóa tội trần gian.
3. Hiệp thông trong ngày bế mạc tuần lễ di dân tại Tổng giáo phận, chúng ta cùng cầu nguyện cho anh chị em di dân, cách riêng là các bạn trẻ đang phải xa gia đình, ngày càng trưởng thành trong đời sống đức tin và tích cực làm chứng cho Chúa trong hoàn cảnh hiện tại.
4. Người môn đệ đích thực phải biết chia sẻ niềm vui Tin Mừng cho những người chung quanh. Chúng ta cùng cầu xin Chúa cho mọi người trong cộng đoàn chúng ta luôn hăng hái nhiệt tình trong các hoạt động tông đồ bác ái nhằm đem nhiều người đến với Chúa Kitô.
Chủ tế: Lạy Chúa, chúng con cảm tạ Chúa đã chọn gọi chúng con vào hàng ngũ những người được vinh dự gọi Chúa là Cha. Xin thương nhậm lời chúng con cầu nguyện, và ban những ơn cần thiết giúp chúng con luôn sống xứng đáng với ơn gọi kitô hữu của mình. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con.
