Suy niệm Lễ các thánh tử đạo Việt Nam - Lm GB Phạm Hồng Thái

LỄ KÍNH TRỌNG THỂ CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM

          Hôm nay chúng ta được mừng kính các thánh là tổ tiên và là những bậc tiền bối của chúng ta: đó là các thánh tử đạo Việt nam dĩ nhiên trong số này có  một số là người nước ngoài tới rao giảng đạo Chúa cho chúng ta nhưng còn lại đa số là người Việt nam: theo quốc tịch, 117 Thánh Tử đạo Việt Nam được chia ra như sau:

-         11 người gốc Tây Ban Nha: 6 giám mục và 5 linh mục dòng Đa Minh,

-         10 người gốc Pháp: 2 giám mục và 8 linh mục thuộc Hội Thừa sai Paris,

-         96 người Việt: 37 linh mục và 59 giáo dân - trong đó có 14 thầy giảng, 1 chủng sinh và một phụ nữ là bà Anê Lê Thị Thành.

Đạo Công giáo được truyền vào Việt nam từ thế kỷ 16 do các cha Dòng Tên sau đó đã phải trải qua 162 năm cấm cách với 53 sắc dụ cấm đạo: và đã có 117 vị  tử đạo đã được Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II phong thánh vào ngày 19.6.1988, đó chỉ là con số nhỏ so với các vị đã chịu chết vì đạo lên tới trên 100 ngàn người vì có những người bị bắt, còn lại vô số những người không bị bắt nhưng khi trốn tránh phải chết nơi rừng sâu nước độc hoặc nhiều tín hữu bị phong trào Văn thân giết tập thể như đem nhốt tất cả vào nhà nguyện rồi nổi lửa thiêu sống. Ngày 5. 3. 2000 có thêm thầy giảng Anrê Phú Yên được Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II tuyên phong chân phước. Đó là những vị tử đạo có án lệnh của Vua trước khi bị hành hình.

Những vị thánh này chịu chết vì lí do tôn giáo chứ không phải vì lí do chính trị nên trước khi bị kết án đã bị tra hỏi và yêu cầu phải bước qua thánh giá như là dấu hiệu bỏ đạo, nhưng họ cương quyết không bước qua: Ông Antôn Nguyễn Đích không chịu bước qua nên quan cho lính khiêng ông qua, nhưng ông đã co chân lên.  Có nhiều vị còn quì xuống hôn Thánh giá và tuyên bố: “Tôi bị ép buộc chứ tôi không đạp lên Thánh giá”. Ông Anrê Kim Thông thì quan dụ dỗ cứ bước qua đi rồi về nhà đi xưng tội có sao đâu! Ông trả lời: “Thánh giá tôi thờ, tôi giẫm lên sao được!” Ba ông lính Augustinô Phạm viết Huy, Nicôla Bùi đình Thể và Đaminh Đinh Đạt: quan đặt  trước mặt họ 10 cây vàng, một cây thánh giá và một lưỡi gươm: ngụ ý rằng nếu bước qua Thánh giá thì sẽ được thưởng 10 cây vàng, nếu không quá khoá tức là không bước qua thì sẽ bị chém làm 2 khúc thả xác xuống biển, nhưng 3 ông đã không bước qua; vì là binh lính nên quan phải vận động mọi cách để họ chối đạo: lần này quan bắt các kì mục trong làng và bà con trong gia đình chịu đòn trước mặt họ, nên ba ông đã  xiêu lòng bước qua thánh giá và được tha về, nhưng sau đó ba ông cảm thấy xấu hổ và bức rứt trong lương tâm nên cùng nhau tới quan xưng đạo ra lại để rồi cuối cùng cũng được phúc tử đạo.

Trong số 118 vị thánh và chân phước tử đạo có những án tử được Vua quan áp dụng như sau: 80 vị chịu trảm quyết tức là bị chém đầu, 18 vị chịu án xử giảo tức là bị thắt cổ,  8 vị chết rũ tù, 6 vị bị thiêu sinh, 4 vị  lăng trì tức là bị chặt tay chân, móc ruột gan và chặt đầu bêu nơi công cộng 3 ngày rồi mới đem ném xuống biển, 1 vị tử thương và 1 vị bá đao đó là cha thánh Marchand Du tử đạo ngày 30.11.1835. Ngài bị lí hình lấy kìm nung đỏ xẻo từng miếng thịt sau mỗi tiếng trống cho tới khi chết nên gọi là tùng xẻo, đầu bêu ở chợ 3 ngày rồi mới cho vào túi dựng xác và quăng xuống biển.

Trong số các thánh có 2 vị là quan chức của nhà vua như thánh Micae Hồ đình Hy là quan thái bộc trong triều đình và quan án Đaminh Phạm trọng Khảm đã chịu mất chức quan và bằng lòng chịu chết để trung thành với Chúa. Có những vị tử đạo còn rất trẻ như chủng sinh Tôma Trần văn Thiện 18 tuổi,  chủng sinh Phaolô Bột 17 tuổi (chưa được phong thánh) đặc biệt có một vị thánh nữ bà Anê Lê thị Thành là bà mẹ có 6 đứa con. Bà cương quyết không chối đạo nên bị giam tù tới chết. Cô Nụ và cô Mận hai người con của bà làm chứng về bà nơi toà án phong thánh như sau: “Mẹ tôi rất đạo đức, luôn dạy con cái phải sống lương thiện và tối sớm đọc kinh cầu nguyện”.

Quan cai ngục nói với cha Gioan Đạt (tử đạo ngày 28.10.1798): “Tôi thấy cụ khôn ngoan, đạo đức thì muốn kết nghĩa huynh đệ lắm nhưng ngặt vì cụ sắp có án tử vậy tôi xin hứa biếu cụ một cỗ quan tài để biểu lộ lòng tôi quí mến cụ”.

Ông Tertulianô đã nói: “Máu các thánh tử đạo là hạt giống nảy sinh nhiều kitô hữu”. Nhờ máu các thánh tử đạo của các bậc tiền bối đổ ra trên quê hương đất nước chúng ta mà đạo công giáo Việt nam mới được phát triển và tăng số người tin theo Chúa như hiện nay.  Có thời gian người ta vu theo đạo công giáo là phản quốc, là theo tây và theo đạo là bỏ ông, bỏ bà, không thờ cúng tổ tiên nhưng thực ra người công giáo có lòng yêu nước và tôn kính ông bà tổ tiên vì đó là điều răn thứ bốn Chúa dạy: “ Hãy thảo kính Cha mẹ” như hôm lễ các đẳng 2/11 vừa qua có cấp chính quyền đã khen ngợi bà con công giáo dự lễ ở nghĩa trang rất đông và sửa soạn phần mộ trang trí bông hoa hương khói rất đều và đẹp.

Có người đặt câu hỏi vị tử đạo và anh hùng chết vì tổ quốc có gì khác nhau không? thưa cả hai giống nhau về sự dũng cảm, lòng hi sinh nhưng khác nhau một điều là người chết vì tổ quốc với lòng oán thù kẻ địch còn vị tử đạo đến khi chết theo gương Chúa Giêsu vẫn yêu thương những người bách hại và cầu nguyện cho họ. Đúng như lời Chúa Giêsu nói với các môn đệ: “Các con sẽ bị điệu đến nhà cầm quyền và vua chúa vì Thầy để làm chứng cho họ và cho dân ngoại được biết”. Các thánh tử đạo Việt nam đã làm chứng cho Chúa và chứng đó thật là tốt đẹp và hùng hồn vì đã dám hi sinh mạng sống mình. Noi gương các ngài, chúng ta cũng  làm chứng cho Chúa bằng đời sống của người tin kính Chúa. Chúng ta không xấu hổ vì lí lịch đạo Công giáo của mình, cũng không ngại xưng mình là người  theo đạo Chúa và mạnh dạn làm dấu Thánh giá trên mình nhất là sống bác ái yêu thương để có thể thực hiện như lời Chúa dạy: “Cứ dấu này mà người ta sẽ nhận biết các con là môn đệ của Thầy là các con có lòng yêu thương nhau (Ga 13,35)”. Amen