Sáng 14 tháng 7. Trời Hòa Yên thật buồn. Từng đoàn xe lớn nhỏ chở hàng trăm giáo dân nối đuôi nhau đưa tiễn Cha cựu quản xứ Phêrô Trần Văn Tâm xuôi về Gò Muồng. Hôm nay, Cha Phêrô chính thức nhận nhiệm sở mới tại Gò Muồng, thay Cha Tađêô Phan Đình Tạc nghỉ hưu vì tuổi cao, sức yếu.
Giáo dân Hòa Yên chuẩn bị đưa tiển Cha Phêrô về Gò Muồng
Tạm biệt Hòa Yên thân yêu, mãnh đất mà ngài đã gắn bó tròn bốn năm với bao kỷ niệm. Còn nhớ cách đây bốn năm, ngày 14 tháng 7, ngài về với Hòa Yên, thì nay, cũng ngày 14 tháng 7, ngài lại chia xa Hòa Yên. Dù xa nhau, nhưng có lẽ hình bóng của ngài - người Cha nhân hiền - sẽ mãi còn ở lại trong trái tim của mỗi người con Hòa Yên.
08g00. Đoàn xe đến chân Cầu Mới thuộc phường Ninh Hiệp, thị xã Ninh Hòa, ngôi thánh đường có lịch sử hình thành kỳ cựu nhất nhì trong giáo phận, nằm lẫn khuất sau những tàn cây hiện ra trước mắt mọi người. Đường vào nhà thờ nhỏ hẹp, chỉ vừa lối cho xe ô tô, hai bên là đồng lúa xanh mướt. Phía xa trước, hàng ngàn giáo dân Gò Muồng háo hức chờ đón vị chủ chăn mới. Tiếng chuông ngân vang hòa lẫn tiếng loa chào mừng, Cha Phêrô xuống xe, cùng quý chức tiến vào nhà thờ. Giáo dân đứng hai bên đường vỗ tay chào mừng.
Cha quản xứ Phêrô Trần Văn Tâm cùng quý chức Hội đồng Mục vụ tiến vào nhà thờ
Thánh lễ bổ nhiệm Cha tân Quản xứ Gò Muồng được diễn ra lúc 9g00 do Đức cha Giuse Võ Đức Minh chủ tế. Đồng tế có Đức ông Tổng đại diện Giuse Lê Văn Sỹ, Cha quản hạt Cam Lâm và quý Cha. Đông đảo tu sĩ và giáo dân cùng tham dự.
Đức cha Giuse cho biết, lẽ ra hôm nay Cha Tađêô Phan Đình Tạc hiện diện nơi đây để chào từ biệt bà con giáo dân, nhưng vì tuổi cao sức yếu, ngài đã dâng tất cả cho Chúa và gửi lời chúc lành đến bà con Gò Muồng. Đức cha Giuse nhắc đến công lao của Cha Tađêô Phan Đình Tạc và gửi lời cám ơn đến Cha cựu quản xứ.
Đức cha chủ tế cũng giới thiệu đôi nét về Cha tân quản xứ mà mới hôm qua, tại Hòa Yên, đã nói lên tâm tình thật dí dỏm: “Người đời bảo con hãy ở Hòa Yên, nhưng Chúa bảo con hãy về Gò Muồng” (cải biên lời bài hát “Tin vào tình Chúa” của Cha Mi Trầm).
Thay mặt Giám mục giáo phận, Đức ông Tổng đại diện công bố và trao Văn thư bổ nhiệm cho Cha tân quản xứ. Cha tân quản xứ nhận dây các phép, tuyên xưng đức tin; thực hiện các nghi thức mở cửa nhà tạm, nhà thờ, kéo chuông và ngồi tòa giải tội. Đây là nghi thức diễn tả vai trò và trách vụ của linh mục quản xứ.
Trong bài giảng, Đức cha Giuse đã nhắc đến truyền thống lịch sử 400 năm của Gò Muồng với biết bao thế hệ mục tử, những nhân chứng đức tin, máu và nước mắt của tổ tiên đã đổ ra trên mãnh đất này.
Ngài mời gọi cộng đoàn hãy luôn nhớ về cội nguồn, tổ tiên với niềm kính nhớ, bởi “từ dòng máu tử đạo của tổ tiên đã làm trổ sinh nên nhiều hoa trái tốt lành cho Gò Muồng hôm nay”.
Phát biểu tại lễ nhậm chức, Cha tân quản xứ mong muốn cộng đoàn cộng tác với ngài trong mọi công việc để giáo xứ Gò Muồng không chỉ phát triển về cơ sở vật chất mà còn phát triển về đức Tin, đức Cậy và đức Mến. Ngài gửi lời cám ơn đến bà con Gò Muồng đã đón tiếp ngài nồng hậu và chuẩn bị Thánh lễ thật chu đáo.
Cha Phêrô cũng gửi lời cám ơn bà con giáo dân Hòa Yên đã đưa tiễn ngài về giáo xứ mới. Ngài trân trọng cám ơn Đức cha Giuse, Đức ông Tổng đại diện, quý Cha và tất cả mọi người đã đến hiệp dâng Thánh lễ Tạ ơn, cầu nguyện cho ngài.
Kết thúc Thánh lễ là bữa tiệc thân mật tại Nhà xứ. Sau đó, Đức cha Giuse cùng quý Cha viếng thăm bia tưởng niệm 117 vị tử đạo Việt Nam và các công trình khác trong khuôn viên nhà thờ.
Cha tân quản xứ Phêrô Trần Văn Tâm sinh năm 1954 tại địa sở Nhà Đá (Phù Mỹ, Bình Định). Tu học tại Tiểu chủng viện Làng Sông (Qui Nhơn), Đại chủng viện Hòa Bình (Đà Nẵng) và Đại chủng viện Sao Biển (Nha Trang). Thụ phong linh mục năm 1995, làm Phó xứ Vạn Giã bốn tháng, hơn 17 năm Quản xứ Diêm Điền và tròn bốn năm Quản xứ Hòa Yên.
Lược sử giáo xứ Gò Muồng (theo Kỷ yếu giáo phận Nha Trang)
Giáo xứ Gò Muồng tọa lạc trên địa bàn phường Ninh Hiệp, thị xã Ninh Hòa. Số giáo dân hiện tại là1930 người, các hội đoàn gồm: Legio Mariae, Bà mẹ Công giáo, Hội Gia trưởng, Ban giáo lý, Ban trợ táng và 4 ca đoàn. Sở sĩ có tên Gò Muồng là vì nhà thờ và nghĩa trang của giáo xứ nằm trên một cái gò có nhiều cây muồng dại. Và tên gọi này mang tính lịch sử từ thời các thừa sai truyền giáo và in đậm nét trong tâm tư người công giáo địa phương.
Theo sử liệu, vào tháng 9 năm 1671, sau khi dừng chân tại Lâm Tuyền, Chợ Mới, phái đoàn của Đức Cha Lambert de LaMotte đã đến thăm Gò Muồng. Sau đó, vào cuối thế kỷ 17, đã có các thừa sai đến đây như Cố René Forget, Toussaint Feret, Boisseret dDestréchy. Xứ đạo đã có nhà mồ côi, nhà dưỡng lão và ruộng nhà chung tại Phú Điền, Ninh Phú.
Cùng với lịch sử giáo hội Việt Nam, Gò Muồng cũng đã trải qua nhiều thăng trầm, nhiều phen bị bắt bớ. Nhà thờ, nhà nguyện bị đập phá, giáo dân nhiều lần bị phân tán, rồi lại trở về tái thiết.
Năm 1700, các thừa sai Gouge, Feret, dDestréchy bị bắt, nhiều giáo dân như bà Anna, em gái cha Lorensô, ông Inhaxiô Lư, bà Agatha Cư, ông Phêrô Tam chịu chết vì đạo.
Tiếp đến, những cuộc bắt đạo vào thế kỷ 18 đã tàn phá nhà thờ và các cơ sở thành bình địa, nhiều giáo dân bị phân tán hoặc chết rũ tù. Một số đông giáo dân chạy đến làng Đại Cát để ẩn trú và lập nhà nguyện tại đây.
Năm 1885, phong trào Văn Thân nổi lên, các tín hữu bị bách hại dữ dội, các cơ sở bị thiêu hủy, tàn phá, khoảng 100 tín hữu tại Đại Cat bị bắt và giết tại Gò Quýt (cách nhà thờ Mỹ Hoán ngày nay 03km). Một số bị giết rải rác, một số khác chạy vào rừng hay lánh nạn ở cửa biển Hòn Khói, Hà Liên.
Nhưng ít năm sau, khi tình hình bắt đạo lắng dịu, giáo dân lại kéo về hợp với giáo dân từ Bình Định, Nha Trang, Quảng Nam gầy dựng lại xứ đạo Gò Muồng với một lòng hăng say. Từ đó, các họ lẻ khác lần lượt được thiết lập như Mỹ Hoán, Hòa Huỳnh, Thạch Định.
Đến năm 1961 - 1962 lập thêm các họ đạo như Tân Hưng (xã Ninh Hưng), Phú Thọ (xã Ninh Diêm) và Lạc Hòa (xã Ninh An). Nhưng đến năm 1963, lại bị tàn phá.
Ngôi Thánh đường của giáo xứ Gò Muồng được xây dựng từ năm 1952, còn nhà xứ được xây dựng năm 1945. Từ năm 2004, khi Cha Tađêô Phan Đình Tạc về nhận quản xứ, ngài đã nới rộng nhà thờ, xây dựng phòng Cha phó, Đài Đức Mẹ sầu bi, phòng giáo lý, xây tường rào và chỉnh trang khuôn viên nhà thờ.
Đoàn xe Hòa Yên đưa tiễn Cha Phêrô Trần Văn Tâm tiến vào nhà thờ Gò Muồng
Giáo dân Gò Muồng háo hức chờ đón Cha tân quản xứ
Cha tân quản xứ Phêrô Trần Văn Tâm tiến vào nhà thờ
Bà con Hòa Yên đưa tiễn Cha Phêrô về Gò Muồng
Cha Quản hạt Cam Lâm và quý Cha đang tiến về nhà thờ
Cha tân quản xứ Phêrô Trần Văn Tâm tiếp đón Đức cha Giuse
Đại diện cộng đoàn đọc lược sử giáo xứ Gò Muồng
Đức ông Tổng đại diện công bố Văn thư bổ nhiệm Cha tân quản xứ Gò Muồng, kiêm quản hạt Vạn Ninh
Đức cha Giuse trao hôn bình an Cha tân quản xứ
Cha tân quản xứ công bố Phúc Âm
Đức cha Giuse giảng lễ
Cha tân quản xứ tuyên xưng đức tin
Lời nguyện tín hữu
Chủ tịch Hội đồng giáo xứ chào mừng Cha tân quản xứ
Cha tân quản xứ ngỏ lời cám ơn
Cha tân quản xứ chụp hình lưu niệm với Đức cha Giuse và Đức ông Tổng đại diện
Với ca đoàn giáo xứ Gò Muồng
Bà con Hòa Yên lưu luyến tạm biệt Cha cựu quản xứ
Các bạn trẻ Hòa Yên chào tạm biệt Cha cựu quản xứ
Đức cha Giuse và các bạn trẻ Hòa Yên
Đức cha Giuse đi thăm bia tưởng niệm 117 vị tử đạo Việt Nam trong khuôn viên giáo xứ Gò Muồng
Đức cha Giuse trước bia tưởng niệm 117 vị tử đạo Việt Nam
Nhà xứ Gò Muồng
Bài: F.X. Trương
Ảnh: F.X. Trương & Đức Lân