Sứ điệp của Tòa Thánh nhân Ngày Thế giới về du lịch 2019

Tòa Thánh tố giác những bất công và bóc lột tại một số nơi trong ngành du lịch, đồng thời kêu gọi biến ngành này thành phương thế chống nghèo đói và tăng cường phát triển.

Lập trường trên đây được Đức Hồng y Peter Turkson, Bộ trưởng Bộ Phát triển nhân bản toàn diện, trình bày trong sứ điệp công bố hôm 24/07/2019 vừa qua, nhân dịp Ngày Thế Giới về du lịch sẽ được cử hành vào ngày 27/09 tới đây với chủ đề “Du lịch và công ăn việc làm: một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người”.

Những khía cạnh tiêu cực về lao động trong du lịch

Sau khi đề cao tầm quan trọng của ngành du lịch ngày nay, Đức Hồng y Turkson, người Ghana, nhận định rằng “Ngày nay có nhiều vấn đề liên quan đến việc thực thi lao động trong lãnh vực du lịch qua những ngành nghề và chức năng chuyên biệt. Những người tư vấn và hướng dẫn du lịch, các đầu bếp, chuyên gia tiếp thị du lịch và mạng xã hội: nhiều người làm việc trong những điều kiện bấp bênh và đôi khi bất hợp pháp, với đồng lương không công bằng, buộc lòng phải làm việc cơ cực, nhiều khi xa gia đình, có nhiều rủi ro vì căng thẳng và phải chiều theo những luật lệ cạnh tranh thái quá”.

Đức Hồng y Turkson cũng tố giác rằng “Điều gây phẫn nộ là sự bóc lột lao động tại những nước tuy nghèo nhưng thu hút nhiều du khách vì có nhiều gia sản phong phú về môi trường và lịch sử văn hóa, nhưng nhiều khi dân chúng địa phương ít được hưởng lợi từ các nguồn tài nguyên bản xứ. Cũng có những hiện tượng khác không thể chấp nhận được, đó là những vụ bạo hành chống lại dân chúng đón tiếp khách du lịch, xúc phạm đến căn tính văn hóa của họ, và ngoài ra có những hoạt động làm suy thoái và khai thác môi trường thái quá”.

Tiềm năng phúc lợi của ngành du lịch

Trong sứ điệp, Đức Hồng y Bộ trưởng Bộ Phát triển nhân bản toàn diện nhắc đến nhận định của Thánh Gioan Phaolô 2 Giáo Hoàng hồi năm 2003, theo đó “Hoạt động du lịch có thể giữ một vai trò quan trọng trong cuộc chiến đấu chống nghèo đói, về mặt kinh tế, xã hội và văn hóa. “Khi đi du lịch, chúng ta biết những nơi và hoàn cảnh khác nhau, và ý thức sự cách biệt sâu rộng giữa các nước giàu và nước nghèo. Ngoài ra, ta cũng có thể đề cao hơn những tài nguyên và các hoạt động địa phương, tạo điều kiện cho sự can dự của những thành phần nghèo nhất trong dân chúng” (Sứ điệp Ngày Thế Giới du lịch thứ 25, năm 2003).

Sự phát triển ngành du lịch thế giới

Đức Hồng y Turkson nhắc đến những con số do Tổ chức thế giới về du lịch (Unwto), theo đó cứ 11 công ăn việc làm trên thế giới, thì có ít là một công việc làm do ngành du lịch trực tiếp hoặc gián tiếp tạo nên, và ngành du lịch liên tục tăng trưởng trên thế giới, với những hệ luận rất lớn về mặt xã hội, kinh tế và văn hóa, vượt quá những mong đợi lạc quan nhất. Chỉ cần để ý rằng hồi năm 1950 chỉ có khoảng hơn 25 triệu du khách trên thế giới, nhưng trong thập niên tới đây, người ta ước lượng số khách du lịch trên hoàn cầu sẽ lên tới 2 tỷ người.

Đứng trước làn sóng đó, chiều kích gặp gỡ mà ngành du lịch có thể cống hiến thật là khả quan. Các nhân viên trong ngành này, ở mọi cấp độ, khi thi hành công việc hằng ngày, trong nhiều trường hợp, họ có cơ may gặp gỡ những người đến từ các nước khác trên thế giới, và có những kiến thức nhờ đó có thể loại bỏ những thành kiến và quan niệm cố hữu, để kiến tạo những tương quan thân hữu.

Sau cùng, Đức Hồng y Bộ trưởng Bộ Phát triển nhân bản toàn diện kêu gọi các chính phủ và các vị hữu trách về chính sách kinh tế quốc gia hãy tạo điều kiện về công ăn việc làm, đặc biệt cho giới trẻ, trong lãnh vực du lịch. Một công ăn việc làm đặt phẩm giá con người ở trung tâm, như phương thế để phát triển toàn diện mỗi người và tất cả mọi người, cộng tác vào việc phát triển mỗi cộng đoàn, theo các đặc tính riêng của họ, giúp kiến tạo những tương quan thân hữu và huynh đệ giữa các cá nhân và dân tộc”. (Sala Stampa 24-7-2019)

G. Trần Đức Anh, O.P. - Roma