Suy niệm Chúa Nhật XXVII thường niên A - Lm. Xuân Hy Vọng

Thứ tư - 04/10/2023 07:44 591

CHƯƠNG TRÌNH CỨU ĐỘ

Mỗi khi chúng ta bắt đầu những đề án lớn nhỏ của bản thân, của giáo xứ, giáo phận, hay trong công việc ngoài xã hội, việc trước tiên phải làm là ngồi xuống cân nhắc, suy nghĩ, đưa ra kế hoạch dự phóng. Cho dù dự án ngắn hạn hay dài hạn, theo định kỳ hay trường kỳ chăng nữa, chúng đều được dự tính kỹ lưỡng, xem xét về mọi mặt, cách riêng tính khả thi, và vô vàn yếu tố cần thiết khác.

Để thực hiện những kế hoạch ấy, con người chúng ta phải mất bao nhiêu công sức, thời gian, và toàn thể đội ngũ hoặc nhóm để cùng chung tay cộng tác lớn lao như vậy, thì huống chi cả chương trình cứu độ của Thiên Chúa dành cho con người sa ngã. Tương tự trong truyền thuyết, thần thoại, hay phim ảnh, các vị thần chỉ cần hoá phép, hô biến thì giải cứu con người khốn cùng, v.v…Thiên Chúa còn quyền năng hơn mọi thần thánh ấy, nhưng cớ gì Ngài không làm như vậy để cứu rỗi loài người chúng ta! Ngài không cần phải trao ban chính Con Một mà vẫn có thể cứu độ con người; Ngài chẳng cần mất nhiều thời gian chuẩn bị cho kế hoạch giải thoát con người như vậy, bởi lẽ Ngài uy linh cao cả, vượt trên hết mọi sự mà! Tại sao Thiên Chúa không chọn cách dễ dàng ấy, mà lại chuẩn bị một cách công phu, hơn cả tính chỉn chu, chính xác, thập toàn của con người!?

Đơn giản vì Ngài là một vị Thiên Chúa nhân vị, gần gũi, hết mực yêu thương con người chúng ta. Ngài muốn dùng cách thức mà con người cho là nhục nhã, hèn kém, để biến nó thành vinh quang, cao trọng thông qua cuộc tử nạn và phục sinh của Con Một Ngài. Hơn nữa, Ngài không hề hối tiếc vì đã ban cho con người một trong những ơn cao quý, đó là tự do. Với sự tự do này, Chúa biết con người có thể dùng để chấp nhận hoặc khước từ, để thờ phượng, tôn kính hoặc phạm tội, phỉ báng Ngài. Giả như chúng ta là Thiên Chúa, thiết nghĩ chúng ta đã thu hồi, ra một án lệnh ‘chung thân’ cho những kẻ dùng tự do mà chống đối hay phạm đến chúng ta rồi! Nhưng tiếc rằng chúng ta không phải, và chẳng bao giờ là Thiên Chúa như vậy! Vị Thiên Chúa mà chúng ta hằng tin thờ là Đấng luôn tín trung, tôn trọng, và tin tưởng chúng ta sẽ biết sử dụng ơn tự do ấy mà nhận ra, yêu mến và tôn thờ Ngài. Tuy nhiên, nhìn vào lịch sử cứu độ toàn cục từ thời Mô-sen, qua các đời thẩm phán, vua và các tiên tri lớn bé, dân Chúa tuyển chọn đã hành xử như dụ ngôn trong bài Phúc Âm minh hoạ “họ bắt các đầy tớ ông chủ: đánh người này, giết người kia, ném đá người nọ…” (x. Mt 21, 35). Hơn nữa, qua lời ngôn sứ I-sai-ah, Thiên Chúa đã chăm sóc, vun trồng vườn nho của Ngài thế nào, nhưng thực tế thật đáng buồn: “Vườn nho của Chúa các đạo binh là nhà Is-ra-el, và người Giu-đa là chồi cây Chúa vui thích. Ta trông mong nó thực hành điều chính trực, nhưng đây toàn sự gian ác. Ta trông mong nó thực hành đức công bình, nhưng đây toàn là tiếng kêu oan” (Is 5, 7).

Chẳng vui chút nào khi chứng kiến và nghe những điều ấy. Tuy nhiên, Thiên Chúa không dễ dàng bỏ cuộc, Ngài “nhẫn nại, chậm bất bình và hết mực khoan nhân” (x. Tv 85 [86], 15). Ngài hằng kêu mời, chờ đợi chúng ta quay về, mở lòng nhận biết và đón nhận ơn cứu độ qua chính Đức Giê-su Ki-tô “sau cùng, ông chủ sai chính con trai mình đến, vì nghĩ rằng: Chúng sẽ nể con ta” (x. Mt 21, 37). Thế nhưng, họ vẫn đành tâm giết hại con trai ông chủ vườn nho. Thiên Chúa vì yêu thương chúng ta, vì muốn cứu rỗi chúng ta, và giải thoát con người chúng ta khỏi ách nô lệ tội lỗi, mà Ngài đã khiêm hạ tột cùng, chịu chết một cách nhục nhã trên Thánh giá, thì cớ gì chúng ta lại dửng dưng, không biết nhanh nhẹn đón nhận Ngài? Thánh Âu-gus-ti-nô đã từng quả quyết: "Thiên Chúa không cần chúng ta khi Ngài tác tạo chúng ta, nhưng để cứu chuộc chúng ta, thì Ngài cần đến sự cộng tác của chúng ta” (“God created us without us but he will not save us without us”). Sở dĩ như vậy là vì Thiên Chúa muốn chúng ta biết dùng tự do để chọn lựa tin nhận Ngài, đón nhận chương trình cứu độ đầy yêu thương của Ngài, và cũng biết vui tươi đón nhận hết thảy mọi biến cố trong đời sống theo thánh ý Ngài. Nhưng giả như chúng ta khước từ, không hoán cải, chẳng muốn được giải thoát, thì Thiên Chúa sẽ không cứu chúng ta, bởi lẽ Ngài chẳng bao giờ ép buộc chúng ta!

Vườn nho Is-ra-el giờ đây đã được mở rộng cho toàn thể nhân loại, và “cho người khác thuê…” (x. Mt 21, 41) hay “trao cho dân tộc khác biết làm cho trổ sinh hoa trái” (x. Mt 21, 43). Viên đá trong khối công trình cứu độ của Thiên Chúa đã bị “thợ xây loại ra”, đã bị chối từ, và bị vứt bỏ như vật vô dụng nằm trơ chọi, giờ đây trở nên “tảng đá góc tường”, tảng đá chính, tảng đá trụ cột của toàn bộ công trình kỳ diệu của Ngài (x. Mt 21, 42). Có lẽ với trí hiểu hữu hạn của con người, chúng ta không thể nào thấu hiểu tường tận chương trình cứu độ, kế hoạch yêu thương của Thiên Chúa, nhưng chúng ta có thể mạnh mẽ xác tín rằng: Thiên Chúa muốn mọi sự tốt đẹp đến với chúng ta, muốn cứu rỗi chúng ta, muốn chúng ta hạnh phúc thật sự viên mãn, chứ không chỉ vui tươi chóng qua theo năm tháng đời này. Và để cảm nghiệm, sống sâu sắc điều này, một lần nữa, chúng ta nên khắc ghi lời dạy của Thánh Tông Đồ Phao-lô trong thư gửi cho giáo đoàn Phi-líp-phê: “những gì là chân thật, trong sạch, công chính, là thánh thiện, đáng yêu chuộng, danh thơm tiếng tốt, là nhân đức, là luật pháp đáng khen, thì anh (chị) em hãy để ý. Những điều anh (chị) em đã học biết, đã lãnh nhận, đã nghe, đã thấy ở nơi tôi, thì hãy đem ra thực hành, và Thiên Chúa là nguồn bình an sẽ ở với anh (chị) em (Pl 4, 8-9). Kể cả giữa sóng gió cuồng phong bão táp với nỗi bất an, sự vô định xen lẫn vô vàn chủ trương, triết thuyết xô đẩy chúng ta lìa xa đời sống đức tin, đức cậy, đức mến thì cũng đừng quên: “anh (chị) em đừng lo lắng gì cả, nhưng trong khi cầu nguyện, anh (chị) em hãy trình bày những ước vọng lên cùng Chúa, bằng kinh nguyện và lời cầu xin đi đôi với lời cảm tạ. Và bình an của Thiên Chúa vượt mọi trí hiểu, sẽ giữ gìn lòng trí anh (chị) em trong Chúa Giêsu Kitô” (Pl 4, 6-7).

Giờ đây, chúng ta cùng nhau hướng tâm hồn lên Chúa và dâng lời cảm tạ:

Công trình cứu độ của Người
Vượt xa trí hiểu cuộc đời dương gian
Chúa chẳng ước muốn suy tàn
Nhưng luôn tuôn đổ bình an tâm hồn.
Vườn nho Chúa vẫn chăm nom
Tỉa trồng vui xới sớm hôm thương nhìn
Phiến đá thợ xây hữu tình
Bỏ xa ở góc một mình đơn côi
Chúa khiến nó trở thành nơi
Lạ lùng đá tảng như lời phán xưa
Ôi thật diệu kỳ xin thưa:
Tán tụng danh Chúa sớm trưa tháng ngày. Amen!

Lm. Xuân Hy Vọng

VƯỜN NHO NƯỚC TRỜI

Kính thưa cộng đoàn Phụng Vụ! Mỗi khi chúng ta sống yêu thương tha nhân là lúc chúng ta đang làm chứng cho tình yêu mà Thiên Chúa trao ban cho chúng ta. Mỗi lúc chúng ta tha thứ cho anh chị em cũng là lúc chúng ta đang loan truyền lòng thương xót, thứ tha của Chúa đối với mỗi người chúng ta. Nói cách khác, Thiên Chúa mời gọi chúng ta ra sức cộng tác, làm việc cho Vườn nho Nước Trời qua đời sống yêu thương, vị tha không ngừng, và nhất là hãy để ý định, chương trình của Người thực hiện nơi mỗi một người chúng ta.

Lời Chúa hôm nay có thể nói là lịch sử cứu độ tóm gọn của Thiên Chúa dành cho loài người qua dân Is-ra-en, dân được Thiên Chúa tuyển chọn qua sấm ngôn của tiên tri I-sa-iah “Vườn nho của Chúa các đạo binh là nhà Israel, và người Giuđa là chồi cây Chúa vui thích” (x. Is 5, 7). Thiên Chúa luôn đồng hành và hiện diện với dân Is-ra-en qua các Tổ phụ, các Vua, thẩm phán, các tiên tri lớn nhỏ hầu hướng dẫn, dẫn dắt họ về chính lộ nẻo ngay, nhưng như dụ ngôn trong bài Tin Mừng thuật lại “những người làm vườn nho bắt các đầy tớ, đánh đứa này, giết đứa kia và ném đá đứa khác” (Mt 21, 35), và đến thời sau hết, Người sai chính Con Một yêu dấu của Người đến hầu cứu rỗi mọi loài, mang lại sự tự do đích thực cho con người, giải thoát con người khỏi mọi đam mê dẫn đến sự chết đời đời: “Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một Người, để tất cả những ai tin vào của Người thì không phải hư mất nhưng được sống đời đời” (Ga 3, 16) .Thế nhưng, “bọn làm vườn vừa thấy con trai ông chủ, liền bắt, lôi ra khỏi vườn nho mà giết” (x. Mt 21, 38-39). Và kết thúc dụ ngôn, Chúa Giê-su khẳng khái, một cách mạnh mẽ: “Nước Thiên Chúa sẽ cất khỏi các ông để trao cho dân tộc khác biết làm cho trổ sinh hoa trái” (x. Mt 21, 43). Thật sự, lịch sử cứu độ đã chứng thực điều này, Thiên Chúa không những ban ân phúc thừa hưởng Nước Trời cho dân Do thái, mà còn trao ban hạnh phúc ấy cho tất cả nhân loại qua Hội Thánh Công Giáo, và chúng ta là thành viên, là chi thể của Nhiệm Thể Chúa Ki-tô. Tuy nhiên, nếu chúng ta không tích cực “làm việc cho Vườn nho”, thì nguy cơ bị loại ra cũng không nhỏ. Vì vậy, chúng ta phải làm gì để được nhận vào Vườn nho Nước Trời?

Thánh Phao-lô trong bài đọc II hướng dẫn, răn dạy chúng ta một cách tỉ mỉ về điều này. Trước hết, luôn kiên định giữ vững đức tin bằng đời sống cầu nguyện dù cho hoàn cảnh thế nào: “Anh em đừng lo lắng gì hết, nhưng trong khi cầu nguyện, anh em hãy trình bày những ước vọng lên cùng Chúa, bằng kinh nguyện và lời cầu xin đi đôi với lời cảm tạ. Và bình an của Thiên Chúa vượt mọi trí hiểu, sẽ giữ gìn lòng trí anh em trong Chúa Giêsu Kitô” (Pl 4, 6-7). Khi sống chứng tá, làm việc cho Vườn nho Nước Trời, chúng ta không thể tránh khỏi sự buồn khổ, đau đớn, sự hiểu nhầm, sự đố kỵ, nỗi buồn tủi, sự bơ vơ, có lúc cảm thấy chán chường, v.v…, nhưng nếu chúng ta biết dâng lên cho Chúa tất cả những ước vọng này bằng lời kinh nguyện thống thiết, cùng với tấm lòng tạ ơn sâu sắc thì chính Chúa là nguồn mạch bình an sẽ lấp đầy, giữ gìn chúng ta trong mọi lúc qua sự tương thân, tương ái, tương trợ, đồng hành của cộng đoàn, của anh chị em cùng chung chí hướng, cùng đang cất bước trên con đường lữ hành trần gian.

Kế đến, Thánh Phao-lô khuyên nhủ mỗi một người trong chúng ta chú tâm: “những gì là chân thật, cao quý, những gì là chính trực, tinh tuyền, những gì là đáng mến và đem lại danh thơm tiếng tốt, những gì là đức hạnh, đáng khen, thì xin anh hãy để ý” (Pl 4, 8). Chúng ta thường có xu hướng phớt lờ đời sống đạo đức, thói quen tốt lành, những cử chỉ đơn sơ nhưng mang tính động viên, khuyến khích, nâng đỡ anh chị em; ngược lại, rất dễ sa lầy, dính bén vào những thói hư, tật xấu. Chỉ một câu khích bác, mà chúng ta có thể bỏ hết những gì tốt lành, thánh thiện mà chạy theo hoặc làm thoả mãn người khác! Một số năm về trước, khi con ra làm mục vụ tại một giáo xứ nọ, đến tháng Mân Côi kính Đức Mẹ, mà con không thấy dù chỉ một lần toàn thể giáo xứ tụ họp lại với nhau, cùng lần chuỗi. Thế thì, sau khi hỏi những người trong ban điều hành hội đồng giáo xứ, thì họ trả lời: “Thưa cha, trước kia, chúng con có lần chuỗi Mân côi chung với nhau trước thánh lễ Chúa Nhật và những buổi tối thứ sáu trong tuần!” Nghe vậy, con bèn hỏi tiếp: “Thế sao bây giờ quý ông bà anh chị em không tiếp tục công việc lành thánh đó nữa?” Thay vì trả lời, họ chỉ nhoẽn miệng cười! Thánh Phao-lô khuyên nhủ chúng ta rất cụ thể: “…những gì đức hạnh, đáng khen, thì anh chị em hãy để tâm!” (x. Pl 4, 8), chứ không trừu tượng, chung chung, hay những gì vượt xa tầm với hay khả năng của chúng ta.

Sau cùng, Ngài răn bảo chúng ta: “những điều anh em đã học biết, đã lãnh nhận, đã nghe và đã thấy nơi tôi, anh em hãy đem những điều đó ra thực hành, thì Thiên Chúa bình an sẽ ở cùng anh em” (Pl 4, 9). Đời sống làm chứng tá, làm việc cho Vườn nho Nước Trời không loại trừ việc sống gương mẫu, thực hành những gì đã được lãnh nhận, đã được nghe, nhất là sống Lời Chúa hằng ngày. Có nhiều khi, chúng ta cố tình bắt Lời Chúa uốn lượn, uốn cong theo thói đời của ta! Chúng ta chọn lọc những Lời Chúa mà ta thích thú, gạt bỏ Lời Chúa khó nhai, khó nuốt, khó sống! Đôi lúc, chúng ta không sống Lời Chúa, mà dùng Lời Chúa để tranh luận, bắt ép người khác sống, còn ta thì sao cũng được! Những hành vi hoặc thái độ này không tương xứng, thích hợp với người làm Vườn nho Nước Trời. Làm sao chúng ta có thể làm chứng cho tình yêu trong khi chúng ta giận hờn, ghen ghét, hận thù anh chị em? Làm sao chúng ta làm chứng tá cho lòng thương xót, tha thứ trong khi chúng ta hiềm tị, giữ mãi mối thù hận, không thứ tha cho anh chị em? Làm sao chúng ta làm chứng cho sự hiệp nhất trong khi chúng ta cạnh khoé nhau, đấu đá, chia rẽ nhau?

Một lần nữa, Lời Chúa đánh động và muốn chúng ta thay đổi trước hết thái độ sống đức tin của chính bản thân mình, thứ đến sống yêu thương hiệp nhất trong cộng đoàn, và sau cùng làm chứng tá cho Chúa giữa đời, giữa lòng Giáo hội, giữa cuộc sống thường nhật.

Lm. Xuân Hy Vọng